ЭЪЛОМИЯИ ДУШАНБЕ ДАР БОРАИ ОБ

НАТИҶАҲОИ  КОНФРОНСИ  БАЙНАЛМИЛАЛИИ  НАМОЯНДАГОНИ  БАЛАНДПОЯИ  МАМЛАКАТҲОИ  ҶАҲОН ВА  СОЗМОНҲОИ  МӮЪТАБАРИ  БАЙНАЛХАЛҚИЮ  МИНТАҚАВӢ  БАХШИДА БА  ТАҲЛИЛИ  НАТИҶАҲОИ  ДАВРИ  АВВАЛИ ДАҲСОЛАИ  БАЙНАЛХАЛҚИИ  АМАЛИЁТИ  «ОБ БАРОИ ЗИНДАГӢ»  ДАР ДАВРАИ  СОЛҲОИ  2005 — 2015 8 — 10  июни соли  2010, Душанбе, Тоҷикистон       (1) Бо  даъвати  Ҳукумати  Ҷумҳурии  Тоҷикистон  мувофиқи  қатъномаи  № 64/198  Маҷмаи  кулли  СММ  сарони  давлатҳо  ва  ҳукуматҳо,  вазирон,  ҳайатҳои  ҳукуматӣ,  роҳбарони  созмонҳои  СММ,  намояндагони  муассисаҳои  мӯътабари  байналхалқию  минтақавии  молиявӣ,  ташкилотҳои  ҷамъиятӣ  ва  тиҷоратии  75  мамлакати  ҷаҳон  дар   Конфронси байналмилалии   намояндагони  баландпояи  мамлакатҳои  ҷаҳон  ва  созмонҳои  мӯътабари  байналмилалию  минтақавӣ  иштирок  намуданд, ки  аз 8 то  10  июни  соли  2010   дар шаҳри  Душанбе  баргузор  гардид.  (2) Дар  ҷараёни  конфронси  бахшида  ба  таҳлили  натиҷаҳои  даври  аввали Даҳсолаи  байналхалқии  амалиёти  «Об барои зиндагӣ» барои  солҳои  2005 – 2015 ба  муҳокимаи  6  мавзӯи  зерин   диққати  махсус  дода шуд: — (а)  тезонидани  ҷараёни ба  даст  овардани  ҳадафҳои  дар  сатҳи байналмилалӣ  мувофиқашудаи  рушди  вобаста ба  об,  аз  ҷумла  Ҳадафҳои  рушди  ҳазорсола  бо  иштироки бештари  занон, (б)  ҳамкорӣ  дар  масъалаи  истифодаи  дарёҳои  сарҳадгузар,  (в)  беҳтар  сохтани  сифати об, (г)  захираҳои об  ва  мувофиқ  сохтани  проблемаҳои  истифодаи он  бо назардошти  тағйироти  иқлим  ва  кам  кардани  хавфи  фалокатҳои табиии  вобаста ба  об,  (д)  сармоягузории   муттасил,  инчунин, (е)  идораи   муштараки   захираҳои  об  ва таъмини  амнияти   энергетикӣ,  кишоварзӣ  ва озуқаворӣ. Иштирокчиёни  конфронс  ҳамчунин  натиҷаҳои  Мусоҳибаи   доманадори   намояндагони  баландпояро ба  инобат  гирифтанд, ки  дар  доираи  иҷлосияи  64 – уми  Маҷмаи  кулли  СММ  22  марти  соли  2010  дар  Ню – Йорк  дар  доираи  Рӯзи байналмилалии  захираҳои об  гузаронида шуда буд.    (3) Натиҷаҳои  конфронс  силсилаи  хулосаҳо  ва тавсияҳое мебошанд, ки  дар  ҳамин  Эъломия  ифода  ёфтаанд.  (4)  Ҳукумати  Тоҷикистон Эъломияи  Душанберо  дар  масъалаҳои об  ба  муҳокимаи  иҷлосияи  65 – уми   Маҷмаи  кулли СММ  пешниҳод  хоҳад  кард.  (5) Конфронс  аҳамияти  ҷиддии  захираҳои обро барои ҳифзи  муҳити  зист  ва  рушди  устувор,  аз  ҷумла  паст  намудани  сатҳи  камбизоатӣ,  барҳам додани  гуруснагӣ,  рушди  соҳаи  тандурустӣ,  таъмини  амнияти  озуқаворӣ,  гидроэнергетика,  кишоварзӣ  ва  ғайра   бори  дигар  таъкид  намуд.  Конфронс  инчунин  саъю  кӯшиши   мамлакатҳоро  барои ба даст  овардани  ҳадафҳои  дар  сатҳи  байналхалқӣ  мувофиқашудаи  проблемаҳои об  ва беҳтар  сохтани  шароити  санитарӣ,  аз  ҷумла  ҳадафҳои  дар  Эъломияи  ҳазорсолаи  СММ ифодаёфта,  нуктаҳои  рӯзномаи  иҷлосияи  21 – ум ва нақшаи  дар  Иоханесбург қабулгардидаи  амалӣ  сохтани  тадбирҳои  пешбинишударо  бори  дигар  таъкид  карда,   зарурати  ҳамчун   афзалиятҳои  миллии   барномаҳои  стратегии   рушди  устувор  ва  паст  намудани  сатҳи  камбизоатӣ  қабул  кардани   масъалаҳои  марбут ба  об  ва беҳтар  сохтани  шароити  санитариро  таъкид  намуд.  Конфронс   ҳамчунин аҳамияти  калони Эъломияи  вазиронро  дар  мулоқоти  панҷуми  ҷаҳонии  бахшида ба  проблемаҳои об  зикр  намуд. Иштирокчиёни  конфронс  ба тадбирҳои   дар  доираи  СММ  иҷрогардида  роҷеъ ба  дастгирии   мамлакатҳо барои  амалӣ  гардонидани  ҳадафҳои зикршуда  баҳои  баланд  доданд.  Конфронс   инчунин  аҳамияти  қарору   қатъномаҳои  муассисаҳо  ва  ташкилотҳои дахлдори  СММ – ро  дар  масъалаи  об,  шароити  санитарӣ ва  масъалаҳои  дигар  таъкид  кард.  (6) Конфронс  аҳамияти  ҳамкории бисёрҷонибаро  таҳти  васояти   Созмони  Милали  Муттаҳид  барои  ҳалли  масъалаҳои  марбут ба  об  ва  шароити  санитарӣ бо  мақсади  ба  роҳ  мондани   ҳамкории  дуҷониба  ва  бисёрҷонибаи  давлатҳои  соҳилӣ, таъмини  тадбирҳои  зарурии  минбаъдаи  ҳалли   ин  масъалаҳо   мувофиқи  ӯҳдадориҳои   роҷеъ ба  ин  масъалаҳо  ба  зиммагирифтаи онҳо,  аз  ҷумла  рӯзномаи  иҷлосияи  21 – ум  ва  нақшаи  амалӣ  сохтани тадбирҳои  дар  Иоханесбург  қабулгардидаро  эътироф  намуд.  (7) Конфронс иҷрои  барномаҳо  ва  нақшаҳои  марбут ба   захираҳои  обро  дар  нимаи  аввали  Даҳсолаи  байналхалқии  амалиёти  «Об барои зиндагӣ» дар  давраи  солҳои  2005 – 2015  таъкид  кард. Ин  дастовардҳо   ба  шарофати кӯшишҳои   гуногуни  мамлакатҳои  рӯ ба  инкишоф,  мамлакатҳои  сарпараст ва  мададрасон,  созмонҳои  гуногуни  ҷамъиятию  байналхалқӣ,  аз ҷумла  муассисаҳои СММ таъмин  карда  шуданд. Конфронс  бисёр  монеаҳои  асосиро  зикр  кард,  ки  натиҷаи  зуҳуроти  боқимондаи замони  гузашта мебошанд,  инчунин  масъалаҳои нав  номбар  карда шуданд, ки   натиҷаи  бӯҳрони   ҷаҳонӣ,  аз  ҷумла  бӯҳрони  энергетикӣ,  озуқаворӣ  ва  молиявӣ  буда,   ба таъсири  тағйир  ёфтани  иқлим   зам  гардиданд.  Дар  замина  конфронс  изҳор  менамояд, ки:  (8)  Истифода,  идора ва  ҳифзи  босуботи  обҳои  рӯизаминӣ  ва  зеризаминӣ  дар бобати  таъмини  пешрафти  ҳамаи  ҷиҳатҳои  рушди   иқтисодию  инсонӣ,  инчунин   таъмини   сифати   об  ва  системаи  экологӣ,  маҳсулоти  таъминкунандаи  ҳаёт  ва  хизматрасонӣ  аҳамияти  калон  дорад, ки  барои баҳрабардории  инсоният   пешбинӣ  карда  мешаванд.  (9)  Масъалаҳои  марбут ба идораи  захираҳои об  ҳалли  онҳоро  дар  сатҳи  маҳаллию  миллӣ ва дар  мавриди  зарурат  дар  сатҳи  минтақавию  байналхалқӣ  тақозо  мекунад.  Ҳамаи  тарафҳои  манфиатдор,  аз  ҷумла ҳукуматҳо,  созмонҳои  байналхалқӣ,  сектори  хусусӣ,  ҷамъиятҳои  шаҳрвандӣ  ва  муассисаҳои  илмӣ  бояд  мувофиқи   талабот  бо  назардошти  омилҳои  иҷтимоию  иқтисодӣ,  омилҳои  вобаста ба  ҳифзи  муҳити  зист   сафарбар  карда шаванд. Онҳо дар  ин  маврид   бояд   ба  таъмини  зиндагии  табақаҳои   нисбатан   қашшоқ  ва  камбизоати  аҳолӣ  диққати  махсус  диҳанд. Ҷонибҳо дар  замина  бояд  барои  таъмини  иштироки   занон   барои   анҷом  додани   тадбирҳои  муштараки   ба  даст  овардани  ҳадафҳои   Даҳсолаи  байналхалқии  амалиёти  «Об барои зиндагӣ» дар  давраи  солҳои  2005 – 2015  кӯшиш  ба  харҷ  диҳанд,  зеро  ин  дар қатъномаи  №58/217  Маҷмаи  кулли  СММ  пешбинӣ  шудааст.  (10) Конфронс  дар  ин  масъала  принсипи  дуюми   Эъломияи  Рио де Жанейроро  дар  масъалаи  муҳити  зист   ва  рушд  истинод  мекунад, ки   дар  он   гуфта  мешавад: «Мувофиқи  Оинномаи  СММ ва  принсипҳои  ҳуқуқи  байналхалқӣ давлатҳо ҳуқуқи  комил  доранд ва  соҳибихтиёранд,  ки   захираҳои  дохилии  худро   мувофиқи  сиёсати  хеш  дар  соҳаи  муҳити  зист  ва рушд  муқаррар намоянд, онҳо  барои таъмини  фаъолияташон   дар  доираи  қонун  ва  назорати   нарасонидани   зарар   ба  муҳити  зисти  давлатҳо ё  минтақаҳои  дигари  берун  аз  қонунгузории  миллӣ  ҷавобгар  мебошанд».  Бо  назардошти  ҳамин,  ҳукумати  мамлакатҳо  бояд   барои  муайян  намудани  принсипҳо ва  қарорҳои   дахлдор,  инчунин  ҷудо  кардани   маблағи  кифояи  буҷет  барои   соҳаи  об   масъул   мебошанд.  (11)  Об  дар  бобати  ба  даст овардани  Ҳадафҳои рушди  ҳазорсола  мақоми  марказӣ  дорад. Баҳрабардории  муттасил  ва  баробарҳуқуқи  об   ҳалли  масъалаҳои  ҷиддитарини  мавҷудияти  обро   бо  роҳи  идораи  самарабахши  захираҳои он, ҳамчунин   расонидани  хизматҳои  дахлдорро   дар  бораи беҳтар  сохтани шароити  санитарӣ  ва   тоза  кардани   оби  равонро  талаб  менамояд.  Қонунҳо  ва  тадбирҳои  дахлдори  марбут ба  захираҳои об  ва беҳтар  намудани   шароити   санитарӣ  барои  наҷот  додани  одамон  аз   вартаи  қашшоқию  бенавоӣ,  таъмини  амнияти  энергетикӣ  ва  озуқаворӣ,  мусоидат  ба   солим  гардонидани  ҷомеа  ва  гузоштани  саҳм  дар   рушди  устувор   зарурати  аввалиндараҷа  ба  шумор  меравад.  Бештар  сохтани   огоҳии  мардум   аз   нақши  марказии  захираҳои об   дар  бобати  ба  даст  овардани  Ҳадафҳои  рушди  ҳазорсола   гузаронидани  маъракаҳои  доманадор ва  тӯлонии  иттилоотию  ташвиқотиро   талаб  мекунад.  (12) Афзун  гардонидани  дастовардҳои   марбут ба  ҳадафҳои  50 фоиз кам  кардани  шумораи   аҳолии   аз  истифодаи  оби  тозаи   ошомиданӣ маҳрум, ки  аз  шароити  мӯътадили  санитарӣ  истифода бурда  наметавонад, хеле босустӣ  ва  нобаробар  давом  дорад.  Иштирокчиёни  конфронс  бояд  ӯҳдадорӣ  ва  ҷидду  ҷаҳдашонро  барои  ба  даст  овардани  ин  ҳадафҳо  дар  ҳудуди  имкониятҳои  мавҷуда  бори  дигар таъкид  намоянд.  Вакилони  конфронс  бояд ташаббуси «Ба  таври  қатъӣ беҳтар  сохтани   шароити   санитариро  дар  давраи  то  соли  2015»  дастгирӣ  намоянд, ки   дар  конфронси  гузаштаи бахшида,  ба  Рӯзи байналхалқии  беҳтар  сохтани  шароити  санитарӣ  моҳи  январи  соли  2010  дар  Токио  баргузор  гардида  ба миён  гузошта шуда  буд.  (13)  Конфронс  ҳамаи  мамлакатҳоро   даъват  мекунад, ки  масъалаи  ташкили   кумитаҳои  миллӣ ва  намояндагони  масъули    худро   барои  расонидани  кӯмак  ва  мусоидат   ба  амалӣ  сохтани тадбирҳои  марбут  ба  Даҳсолаи  байналхалқии  амалиёти  «Об барои зиндагӣ»  дар  давраи  солҳои  2005 – 2015  барои нимаи  дуюми   Даҳсолаи  мазкур  баррасӣ  намоянд.  Ба  хамаи  мамлакатҳо  зарур  аст, ки   дар  мавриди  баррасӣ  нашудани  ин  масъала  онро   ҳар чи  зудтар  мавриди  баррасӣ  қарор  диҳанд.  (14)  Ба  миён  гузошта нашудани   ҳадафҳо  дар  соҳаи  истифодаи  муттасилу  самарабахши   захираҳои об   ва   идораи онҳо   ба  ҷомеаи  ҷаҳон  зимни  мушоҳидаи  ҷараёни  иҷрои  тадбирҳои  пешбинишуда   душвориҳо ба  миён  меорад. Илова  бар  ин  ҷамъоварии  маълумот   дар  бораи   проблемаҳои  иваз  кардани  таҷриба  дар  ин  соҳа  ғайриқаноатбахш  ва  мураккаб  хоҳад  гашт.  (15)  Муассисаҳои  системаи  СММ  дар  бобати  дастгирии  мамлакатҳо дар  роҳи ба даст  овардани  ҳадафҳои Даҳсолаи  байналхалқии  амалиёти  «Об барои зиндагӣ»,  ҳалли  проблемаҳои  бамиёномада тавассути ба  роҳ  мондани  ҳамкорӣ  дар  ҳамаи  зинаҳо,  афзунтар  гардонидани  имконияти   идораи   захираҳои  об, инчунин  беҳтар  сохтани таъминоти  оби  тоза   ва  хизматрасонии  санитарӣ  нақши  муҳим  мебозанд. Барномаи  махсуси  СММ – «Захираҳои об» барои  амалӣ  сохтани  тадбирҳои  мувофиқашуда  мусоидат   менамояд, ки   бо  мақсади  дар  амал  татбиқ  намудани   тадбирҳои  дастгирии   Даҳсолаи  «Об  барои  зиндагӣ»  зарур  мебошанд.  (16)   Иродаи  сиёсӣ  ва  ӯҳдадориҳои  молиявӣ  чӣ  аз  тарафи  ҳукуматҳои  миллӣ  ва  чӣ  аз  ҷониби  шарикони онҳо  дар  масъалаи  рушд  бояд  барои ба  даст  овардани  ҳадафҳои  рушди  байналхалқии  марбут ба   захираҳои об   дар  мӯҳлати  боқимондаи  Даҳсолаи  байналхалқии  амалиёти  «Об барои зиндагӣ»  дар  давраи  солҳои  2005 – 2015,  хусусан   нисбати   мамлакатҳои рӯ ба  инкишоф  бо  вуҷуди  идома  доштани бӯҳрони ҷаҳонии  молиявию  иқтисодӣ  ҳамчун   вазифаи  афзалиятнок   баррасӣ карда шавад. Дар  ин  хусус  ҳамаи  мамлакатҳо  бояд  ба  масъалаҳои   захираҳои об  ва  беҳтар  сохтани  шароити  санитарӣ  дар  ҷараёни   маҷлиси  умумии  қарибулвуқӯи  намояндагони  воломақоми  мамлакатҳои  ҷаҳон  дар  бобати  ба  даст  овардани  Ҳадафҳои рушди  ҳазорсола  дар  иҷлосияи  65 – уми  Маҷмаи  кулли СММ  аҳамияти  аввалиндараҷа  диҳанд, ки  моҳи  сентябри  соли  2010  дар  Ню – Йорк  баргузор  мегардад.  (17) Муассисаҳои байналхалқию  минтақавии  молиявӣ, инчунин  ташкилотҳои  ҷамъиятию  хусусӣ  дар  бобати  сафарбар  намудани  маблағҳо ба  соҳаи об  нақши  муҳим  мебозанд. Ба  онҳо  зарур  аст, ки  минбаъд  ҳам  роҳу  воситаҳои  вокуниши  дахлдорро  ба  талаботи  рӯзафзун  ба  захираҳои  молиявӣ,  инчунин  талабот  ба   имкониятҳои  афзоишёбандаи   техникӣ  ва  соҳавӣ   вусъат   диҳанд.  (18)   Ташаббусҳои ҳамкорӣ дар  соҳаи идора ва  истифодаи  захираҳои об    дар  чаҳорчӯбаи Ҷануб –Ҷануб,  Шимол – Ҷануб,  инчунин  ҳамкории   сеҷониба   бояд   воқеияти  фарқкунандаи  ҳар  мамлакати  алоҳидаро  пешбинӣ  кунад.  Аз ин  ҷиҳат,    ба рушди  ҳамкорӣ  бояд  на танҳо  бо  роҳи  сармоягузории  анъанавӣ,  балки  ба  воситаи  муносибатҳои  нисбатан  доманадор,  аз  ҷумла  ба  роҳ  мондани   мубодилоаи  таҷриба,  истифодаи   усулҳои  пешқадам  ва  донишҳои  ҳозиразамон,  инчунин  бо  роҳи  табодули  технологияҳои навтарини   бехатари   дахлдори  экологӣ  мусоидат  карда  шавад.  Дар  робита    мамлакатҳо   зимни  ҳамкорӣ  кӯмаки  худро  ба  минтақаҳо  ва  мамлакатҳое  расонида  метавонанд, ки дар  бобати  ба  даст  овардани  Ҳадафҳои рушди  ҳазорсола  қафо  мемонанд. Дар  ин  маврид  ҳамаи   ҷузъиёти  Ҳадафҳои рушди  ҳазорсола, ки  ба  захираҳои об   ва  ҳадафҳои  дигари  дар  сатҳи  байналмилалӣ  мувофиқашуда  вобастаанд,  мувофиқи   афзалиятҳои  миллӣ ва  нақшаҳои  рушд  расонида  мешаванд.  (19)  Идораю  истифодаи  дастаҷамъонаи тадриҷӣ  ва босуботи  захираҳои об  дар  минтақаи  ҳавзаи  дарёҳо  ва   обҳои  зеризаминӣ  барои  ба таври  одилона   қонеъ  гардонидани  талаботи иқтисодию  иҷтимоӣ ва  экологӣ  нақши  марказӣ  мебозад.  (20)  Тағйир  ёфтани  иқлим  ба  таъмини  ҳаёт  ва шароити  зиндагии  мардум  асосан  тавассути  таъсири   манфӣ ба   вазъияти  гидрологӣ  таъсир  мерасонад.  Бештар  сохтани  тобоварию  устуворӣ  ва то  ҳадди  имкон  кам  кардани  вобастагии  ҳаёти  инсон  ба  воқеаҳои  гайричашмдошт,  аз  ҷумла  обхезӣ,  камобию  хушксолӣ  ва  таҳдидҳои  дигари   вобаста ба   обу  иқлим   вазифаи  ҳаётан  муҳим  мебошад.  Ҳамчунин  идораи  тағйироти  босуръати  шароити   гидрологӣ  ба  воситаи   роҳу  усулҳои   сохторӣ  ва  ғайрисохторӣ  низ  аз  ҷумлаи  вазифаҳои  аввалиндараҷа ба  шумор  меравад.  Дар  ин  масъала  бо  роҳи  муқаррар  намудани  роҳу  воситаҳои  самарабахш,  муассисаҳо  ва  соҳаҳои  ёриррасони  марбут ба  об,  аз  ҷумла  системаҳои  дахлдори   мӯътадил  амалкунандаи экологӣ,  ҳамчун  ҷангалҳо  ва   заминҳои  ботлоқзор  ба  вуҷуд  овардани  системаи  босуботи  тӯлонӣ  хеле  муҳим  мебошад.  Дар  ин  бобат  гузариш  аз   вокуниш  ва  идораи   бӯҳронҳо  вобаста ба  ҳар  мамлакати  алоҳида  ба  пешгӯӣ  ва тайёрӣ  ба  фалокатҳои табиӣ ва   идора  карда тавонистани  воқеаҳои  ғайричашмдошт  дар  асоси  тартиб  додани  харитаҳои  дахлдори  чунин  воқеаҳо  ва  таҳкиқи  онҳо,   истифодаи  маълумот ва  иттилооти  илмӣ,  инчунин  роҳу  усулҳои  нави   қабули  қарорро   барои  пешгирии  фалокатҳо талаб  менамояд.  Ҳамин  тариқ, рушди бештари дастовардҳои илмию  технологӣ  ва  ҳамкории  мамлакатҳо  зарурати  аввалиндараҷа  буда,  минбаъд  бояд тақвият  дода шавад. Нақшаҳои  амалиёти Хиого (солҳои  2005 – 2015),  ки  барои  фаъолияти  устувори  миллатҳо  ва  ҷамоатҳо  нисбати  фалокатҳои табиӣ  замина  муҳайё  месозад,  барои  пешгирии  чунин  таҳдидҳо   заминаи   меъёрию  ҳуқуқиро   пешбинӣ  менамояд.   (21)  Шабакаи  мавҷудаи   ҷаҳонии  системаи  мушоҳида  ва таҳқиқи  боришҳо  ғафсии қабати  барф   ва  маҷрои  дарёҳо   ба таври  ҷиддӣ кӯҳна шудааст.  Дар  бисёр  мавридҳо эътимоднокии   маълумот  нисбат ба  меъёрҳои байналхалқӣ   хеле  кам буда,  барои   пешгӯии  воқеъбинона  ва  шарҳу  баёни  ин  маълумотҳо   кифоя  намекунад.  Кам  кардани  доираи  маълумот   чунин  маъно  дорад, ки  имкониятҳои  таҳқиқи  ҳаҷм  ва  сифати  об   коҳиш ёфта,  пешгӯии   камобӣ  ва  хушксолӣ,  обхезӣ,  дарки  оқибатҳои  тағйир  ёфтани  иқлим  душвор гардида, таҳияи  нақшаҳои  дахлдори  идораи   захираҳои об  мураккаб  мегарданд.  Бештар  сохтани  имконияти   ҷамъоварии  маълумоти  гидрологӣ, гидрогеологӣ  ва  пешгӯии  вазъи  ҳаво,  имконияти  санҷиш  ва  паҳн  гардидани  чунин  маълумот   аҳамияти   қатъӣ  дошта,  бояд  дар  доираи  амалӣ  сохтани  асосҳои  умумибашарӣ  барои  пешгӯӣ  ва  таҳлили  вазъи  ҳаво  тақвият  дода шаванд.  (22)  Мувофиқ  сохтани  системаҳои  истеҳсолӣ  ва  ёриррасон ба тағйироти   иқлими  ҷаҳон  ба  воситаи   муқаррар   ва  ҷорӣ  намудани  усулҳо ва технологияҳои  сарфакунандаи  об  дар  ҳамаи  соҳаҳои  ба об  эҳтиёҷдошта,  барои  таъминоти  босуботу  самарабахши   идораи  захираҳои  об  аҳамияти  бузург  дорад.   (23)  Нақшаҳои  муосир  ва  самарабахши   инноватсионӣ  ва такмилдодашудаи  ҷӯю  заҳбурҳо ва  ирригатсионӣ,  инчунин  роҳу  усулҳои  дигари  идораи онҳо,  ки   аз  ҷиҳати технологӣ  асоснок  карда ва  барои  истифода дастрас   мебошанд,   дар  аксарияти  мавридҳо  барои  зиёд  намудани   маҳсулнокӣ  ва  самараи  истифодаи об   дар  хоҷагиҳои  деҳот,  барои  таъмини  амнияти  озуқаворӣ,  барҳам  додани  қашшоқию  гуруснагӣ  ва ҳифзи  муҳити  зист зарур  мебошанд.  (24)  Об  ҳамчун  яке  аз   манбаъҳои барқароршавандаи энергия   барои  истеҳсоли  қувваи барқ   зарур  аст,  қувваи барқ  дар  навбати  худ,  барои  интиқоли об, инчунин  расонидани   хизматҳои дигари  асосӣ  ба  аҳолӣ  аҳамияти  калон  дорад.  Истеҳсоли  босуботи қувваи барқ  дар  бобати  тезонидани  суръати  кам  кардани  сатҳи  камбизоатӣ,  то  ҳадди  имкон  кам  кардани  таъсири  тағйир  ёфтани  иқлим  ва  ноил  гардидан  ба  рушди  устувор,  аз  ҷумла  дар  мамлакатҳои рӯ ба  инкишоф  саҳми  назаррас  гузошта  метавонад.  (25)  Беҳтар  сохтани  сифати об  дараҷаи  баҳрабардориро  аз  он   бештар  мегардонад.  Дар  ин  бобат  пешгирии  ифлос  гардидани  обҳои  рӯизаминӣ  ва  зеризаминӣ   бо  роҳи  муқаррар  кардан  ва  амалӣ  сохтани   барномаҳо ва  нақшаҳои  доманадору  инноватсионӣ,  аз  ҷумла  бо  роҳи  афзунтар  сохтани   огоҳии   аҳли  ҷомеа  ва  фаъолияти  ташвиқотию тарғиботии   ба  иҷрои  ин  мақсад  равонашуда,  инчунин  муносибати  умумии   истифодаи   давра ба давраи  захираҳои обро  бо  роҳи  муносибатҳои  самарабахш,  аз ҷумла  истифодаи   марказонидашуда  ва  ғайримарказонидашуда  барои  қонеъ  гардонидани талаботи  сершумори  инсон  ва  эҳтиёҷоти  муҳити  зист  зарур  мебошад.  (26)   Тоза  кардан ва  қобили  истеъмол  гардонидани об  бо мақсади  истифодаи  такрории  он  бояд барои бисёр  минтақаҳое, ки   дар  онҳо  захираҳои об  ниҳоят  каманд,  ба тадбири стратегӣ  табдил  дода шавад.  Ҳаминаш  муҳим  аст, ки  ин  тадбирҳо  доимӣ  гардида,  аз  ҷиҳати  иқтисодӣ  самарабахш ва  дастрас   бошанд.   (27) Захираҳои об  бояд  тавассути  системаҳои  дахлдори  ба  нақшагирӣ  ва  истифода  идора  карда шаванд. Онҳо  кафолат  медиҳанд, ки тадбирҳои асосӣ  ва ёрирасон  дар  бобати  таъмини  босуботи  идора   ва  истифодаи захираҳои об  самарабахш  буда метавонанд. Дар  ин  бобат ба масъалаи  сармоягузорӣ  ба  ин  соҳаҳо   диққати  аввалиндараҷа  додан  зарур  мебошад.  (28)   Сафарбар  намудани   маблағ  барои   соҳаҳои  марбут ба  об  бо  истифодаи  ҳамаи  манбаъҳои  имконпазир,  инчунин   дастгирии  сармоягузориҳои  давлатию  хусусӣ  дар ин  масъала  аҳамияти  калон  дошта  метавонад. Равона  сохтани  маблағ  ба  минтақаҳое, ки ба он  бештар  эҳтиёҷ  доранд,  аҳамияти  махсус  дорад.  Барномаи  стратегии  устувор   ва   дастраси  сармоягузорӣ,  аз  ҷумла  қарзҳои  бардавом   ва  роҳу  воситаҳои  дахлдори   идораи  молиявӣ   бояд  аз  ҷониби  муассисаҳои  молиявӣ  ва  шарикони онҳо  дастгирӣ карда шаванд. Онҳо   бояд  ба  эҳтиёҷот  ва талаботи   ниёзмандон   диққати  зарурӣ  диҳанд.  (29)  Мамлакатҳо  ва  созмонҳои  мададгор  мувофиқи  афзалиятҳои  миллии   мамлакатҳои  ниёзманд  бо  назардошти  мувофиқати   захираҳои об  дар  доираи нисбатан  васеи  ҳамкорӣ  барои  рушд бо  мақсади  расонидани  кӯмак  ба  минтақаҳо  ва  мамлакатҳое, ки дар  бобати  ба  даст  овардани  ҳадафҳои  рушди  ҳазорсола   ақиб  мемонанд,  бо  назардошти  ҷузъиёти  алоҳидаи   ба  об  вобастабудаи   ин  ҳадафҳо   диққати  махсус  диҳанд, ки   аз  доираи  таваҷҷӯҳи  зарурӣ  дар  канор мондаанд.  (30)  Мамлакатҳои рӯ ба  инкишоф  бояд  бо  кӯмаки бардавом  ва  қобили  пешгӯии  молиявӣ, инчунин  технологияҳои  пешқадам   бо шартҳои  одилона  таъмин  карда  шаванд.  Кӯмак ба  ин  мамлакатҳо  бояд  мувофиқи  принсипҳои  қабулгардида, вале  дар  доираи  масъулияти  муайян  барои  ҳалли  самарабахши   проблемаҳои  марбут ба   оби  тоза,  беҳтар  сохтани  шароити  санитарӣ,  вазъи  муҳити  зист  ва   амалӣ  сохтани  тадбирҳои   мувофиқ  гардонидани  талаботи  мамлакат  ба тағйир  ёфтани  иқлим   таъмин  карда шаванд.   (31)  Беҳтар  сохтани  идораи  захираҳои об  дар  сатҳи  миллӣ  бо  роҳи  тақвияти  қонунгузорӣ  ва  заминаи  меъёрию  ҳуқуқӣ,  масъулияти  сиёсӣ  ва  маъмурӣ, иштироки  ҷомеа  ва  шаффофият  аҳамияти  калон   дорад.  (32)   Маълум  аст, ки   нокифоя  будани  баҳрабардорӣ  аз   захираҳои об,  камбуди  оби  тоза   ва  шароити  бади  санитаарӣ  ба  ҳаёти  занон  ва  кӯдакон  бештар  таъсири  манфӣ  мерасонад.  Дар  шароити  имрӯза  занон   ба  ҷараёни  қабули  қарорҳо  барои  ҳалли   проблемаҳои об  мувофиқи талаб  ҷалб  карда  намешаванд, бинобар  ин  ташаббусҳои  марбут ба  бештар  сохтани  иштироки  занон   дар  бобати  идораи  захираҳои об  бояд  бештар  аз  пештар   дастгирӣ  карда шаванд.  (33)  Баҳрабардорӣ  аз  оби  тоза  ва  шароити  мусоиди  санитарӣ, ки   баъзе  давлатҳо  онро  ҳамчун  ҷузъи  ҳуқуқи  инсон  эътироф  кардаанд,   ба  эҳтироми  ҳуқуқҳои  дигари  инсон,  аз  ҷумла ҳуқуқ  ба  зиндагӣ,  саломатӣ,  рушд,  озуқа,  манзил,   маориф,  таъмини  бехатарӣ,  озодӣ  ва  ҳимоя  аз   муносибатҳои  ғайриинсонию  таҳқиркунандаи  шаъну  шараф  алоқаи  ҷудонашаванда  дорад.  Ҳуқуқҳои  мазкур   бояд  бо  роҳи  амалӣ  сохтани тадбирҳои  миллӣ   ва   мувофиқи  дастгирии  созмонҳои байналхалқӣ   амалӣ  карда шавад.  (34)  Таърих  дар  бисёр  мавридҳо  нишон  медиҳад, ки  табиати  ҳаётан  муҳими   оби  тозаи  ошомиданӣ  барои   ҳамкорӣ  ва  муколамаи  мусолиматомез  воситаи   муҳимтарин   буда,  ҷонибҳоро  ба  сулҳу  салоҳ   ва  бартараф  сохтани   ақидаҳои  мухолиф  даъват  мекунад.  Об  дар  аксари  мавридҳо  одамон  ва ҷамъиятҳоро  аз  ҳамдигар  ҷудо  накарда, балки баръакс   муттаҳид  менамояд. Мамлакатҳое, ки  аз  дарёҳои  сарҳадгузар   истифода мебаранд,  бояд   гуфтушунид  ва  ҳамкориро  тақвият  бахшида,  инчунин  барои  истифодаи  мутақобилан  муфид  ва  оқилонаи  дарёҳои  сарҳадгузар дар  асоси  меъёрҳо,  принсипҳо ва  қонунҳои  аз  ҷониби  онҳо  эътирофшуда тадбирҳо  андешанд.  Мамлакатҳои  ҳамсарҳад,  аз  ҷумла  бо  роҳи  ҳамкорӣ,  мувофиқи  созишномаҳои  мавҷуда  ва дар  оянда   имзошаванда  дар  ин  бобат  тадбирҳои  мушаххас  ва  воқеӣ  андешида  метавонанд.  Инчунин   имконияти  барои  ҷонибҳои   манфиатҳояшон  мухолиф   ба даст овардани   фоида   аз   захираҳо ба  воситаи тадбирҳои  махсус   вуҷуд  дорад, ки бо  назардошти  хусусиятҳои   минтақаи  муайян  интихоб  карда  мешаванд.    (35)  Даъватҳои  зикршуда бо  назардошти зарурати  танзими  ҳамкорӣ  барои  истифодаи  оби дарёҳои  сарҳадгузар ба  воситаи   созишномаҳои  минтақавию  байналхалқӣ,   зарурати  ҳавасманд  гардонидан  ва  дастгирӣ  кардани  мамлакатҳо,  аз  ҷумла  дар  ҳудуди   роҳу  усулҳо  ва  шартҳои  дипломатияи  марбут  ба   об,   (36)  бо  эътирофи  масъалаи  махсусан  аҳамиятнок будани  об  бояд ба  маълумоти  онҳое,  расонида шаванд, ки дар  ин  масъала  қарор  қабул  менамоянд. Ин  даъватҳо  инчунин  бояд  дастраси  тарафҳои  манфиатдор  гардонида шаванд, ки  аз  доираи  масъалаҳои об  берун  мондаанд. Онҳо  бояд  барои  дастгирии  ҳамаҷониба   ва  ба даст  овардани   ҳадафҳои  умумӣ  кӯшиш ба  харҷ  диҳанд, ки   муносибати  умумӣ  ва  ҳамоҳангро  тақозо  мекунанд.  Қабули  қарорҳо  дар  соҳаҳои  дигар  ва  қарорҳое, ки  ба рушду  инкишоф,  таъмини  амният   ва  зиндагӣ вобастаанд, талаб  менамоянд, ки   масъалаҳои  вобаста ба  об   ҳамчун   ҷузъи  таркибии   масъалаҳои  дигар,  аз ҷумла,  ба  назар  гирифтани  тағйироти  иқлим,  проблемаҳои  озуқаворию  энергетика  ва  кам  кардани  зарари  фалокатҳои табиӣ  баррасӣ  карда  шавад.  Дар  ин  маврид   ҳамкорӣ  набояд  бо  назардошти  муносибатҳои  маҳдуди  ин ё  он  соҳа   зарар  бинад.  (37)  Иштирокчиёни  конфронс ба  Ҳукумати  Ҷумҳурии  Тоҷикистон  барои ташкилу  гузаронидани  конфронс,  инчунин  барои  пазироии   самимона   ва  меҳмоннавозии  ҳамаи  иштирокчиёни он  изҳори  сипос  намуданд.  (38)  Иштирокчиёни  конфронс  ҳамчунин  ба  муассисаҳои  системаи  СММ,  инчунин   созмонҳои  дигари  минтақавию  байналхалқӣ   барои  ташкили конфронс  миннатдорӣ  баён  менамоянд.