Дар Бадахшон бахшида ба ҷашни Сада маҳфилу бозиҳои гуногуни суннатӣ баргузор мекунанд

ХОРУҒ, 25.01.2019 /АМИТ «Ховар»/. Дар деҳаи Сучони ноҳияи Шуғнон бахшида ба   ҷашни Сада маҳфили фарҳангию маърифатӣ баргузор гардид. Сокинони деҳа дар баробари ба ҷо овардани расму суннатҳои қадимии аҷдодӣ ҳамчунин  кӯдакону наврасонро бо тарзи пухтани таом ва суннатҳои ҷашни Сада шинос намуданд. Ҳарчанд ҳаво сарду замин барфпӯш аст, аммо сокинони вилоят дарозии равшании рӯзу батадриҷ гармшавии ҳаворо эҳсос мекунанд ва ин ҳамаро ба наздик шудани ҷашни Сада марбут медонанд.

Мардум дар гузашта бо баргузории ҳар гуна базмҳои шодию сурур саъй мекарданд, ки торикию сармои дуру дарозро аз худ дур созанд.

Яке аз меҳмонони ин ҷашн, устоди Донишгоҳи давлатии шаҳри Хоруғ, номзади илми таърих Аловуддин Шоинбеков мегӯяд, ки «ҷашни Сада аз ду ҷашни бостонии тоҷикон- Наврӯзу Меҳргон қадимтар аст, аммо баъди пош хӯрдани давлати Сомониён қариб ки аз хотираҳо зудуда шуд. Ва танҳо дар замони соҳибистиқлолии мамлакат ин иди қадимӣ дубора эҳё гардид. Дар бораи пайдоиши ин ҷашн шоирону олимони асри миёна Ал-Берунӣ, Байҳақӣ, Муҳаммади Наршахӣ, Абулқосими Фирдавсӣ дар асарҳои худ ёдоварӣ кардаанд ва онро ба кашфи оташ аз сӯи инсонҳо марбут медонистанд. Мардуми кӯҳистон аз қадим оташро муқаддас мешумориданд ва онро парастиш менамуданд. Зеро маҳз оташ онҳоро аз сармову зулмот ва ҳатто аз марг наҷот медод.

Барои ҳамин сокинони манотиқи кӯҳистон мегӯянд, ки «гушна шудӣ, алов кун, ташна шудӣ, алов кун, ҳарчӣ шудӣ, алов кун». Ва дуояшон барои ҳамдигар ин буд, ки «мудом оташи хонаат фурӯзон бошад .Моҳияти аслии ҷашни Сада низ- ин  пирӯзии равшанӣ бар торикӣ, гармо бар сармо ва некӣ бар бадӣ аст ва  мардум онро бо афрӯхтани гулханҳои бузург ва пухтани таомҳои суннатӣ гиромӣ медоштанд».

Субҳи  рӯзи Сада кадбонуи хона ба китфи ҳамсар ё фарзандаш орд пошида, ба  дасташон нон ва дар хурҷин хокрезаҳо медиҳад. Ва онҳо ба саҳро баромада, нонро дар як баландӣ мегузоранд ва хокрезаҳоро ба болои  барф  мепошанд, то ҳарчӣ зудтар барф об шаваду деҳқонон ба кишту кори баҳорӣ оғоз кунанд.

Шакли нон, ки ба офтоб монанд аст, низ ба онҳо нерую гармӣ мебахшад. Дар рӯзи ҷашни Сада ҳамаи таому ғизоҳои дигар ҳам дар шакли офтоб пухта мешаванд. Баъди пош додани хокрезаҳо бар болои барф ва истеъмоли ғизои суннатӣ,  сокинони деҳа  ҳар гуна маҳфилҳои ҳунарию  бозиҳои халқиро баргузор намуда, бо ҳамин роҳ сахтии сарморо барои якдигар осон мекарданд.