ТАҶЛИЛИ РӮЗИ ЗАНОН ДАР ҶАҲОН. Рӯзи Модар дар Тоҷикистон иди ҳар бону ва ҳар хонавода буда, фаронсавиҳои ошиқ ин рӯзро сабаби тақдими гул ба азизонашон медонанд

ДУШАНБЕ, 07.03.2022. /АМИТ «Ховар»/. Дар Тоҷикистон ба пешвози Рӯзи Модар чанд рӯз қабл омодагӣ мегиранд ва қариб ҳама бонувон дар ин рӯз пас аз кор бо гулу гулдастаҳо ба хона меоянд.

Барои ҳар хонанда аҷиб аст, ки оё дар дигар кишварҳо низ ин рӯзро чунин бошукӯҳ ва бо арҷгузорӣ ба зан-модар ҷашн мегирифта бошанд? Таърихи пайдоиши ин ҷашн аз куҷо сарчашма мегирад ва  таҷлили он дар кишварҳои мухталифи олам чӣ гуна аст? Оё дар асл Рӯзи байналмилалии занонро ҳама мардуми олам ҷашн мегиранду ба ин муҷассамаи зебои хираду фазилат дар рӯзи идашон ба таври шоиста таваҷҷуҳи хосса зоҳир карда мешавад?

Хабарнигори АМИТ «Ховар» пайгири ин мавзӯъ гардид.

Аз гирдиҳамоии бофандазанони шаҳри Ню-Йорк то эълони Рӯзи занон

Баҳори соли 1857 мелодӣ бофандазанони шаҳри Ню-Йорки ИМА бо тазоҳурот алайҳи ноадолатиҳои давлати худ бархостанд ва 8 март гирдиҳамоии азим бо ширкати якҷояи коргарзанони фабрикаҳои бофандагию пойафзолдӯзӣ сурат гирифт. Пас аз он ки ҳукуматдорон онҳоро пароканда сохтанд, он рӯз барои занони Ню-Йорк азиз гашт ва онро «Рӯзи занон» ном ниҳоданд. Ва баъд аз 50 сол (соли 1908) занони Ню-Йорк бори дигар ба хотири Рӯзи занон тазоҳурот карда, барои худ имтиёзу баробарӣ хостанд ва пароканда карда шуданд. Пас аз ин ҳар сол дар ин рӯз тазоҳуроти занони сотсиалист доир мешуд, то замоне ки соли 1910 онро барои тамоми занони Амрико (ИМА) Рӯзи занон эълом доштанд.

Ҳангоме ки  Конфронси дуюми байналмилалии занони сотсиалист (1911) дар шаҳри Копенгаген мегузашт, намояндагони занони амрикоӣ, ки ширкат доштанд, аз пешвои ин ҳамоиш Клара Сеткин хоҳиш карданд, ки Рӯзи занони онҳоро барои тамоми сотсиалистзанҳо ҳамчун Иди байналмилалии коргарзанони сотсиалист эълон дорад ва ӯ ин пешниҳодро пазируфт. Аммо рӯзи дақиқи ҷашнро таъйин накарданд. Ҳамин тавр, аввалин бор 19 марти соли 1911 миёни сотсиалистҳои Олмон, Австрия, Дания ва баъзе дигар давлатҳои аврупоӣ Рӯзи байналмилалии занон ҷашн гирифта шуд.

Соли 1912 иди мазкурро 12 май, соли 1913  2 март ва соли 1914   8 март ҷашн гирифтанд ва ҳамин тавр, минбаъд 8 март санаи доимии  таҷлили ин ҷашн шуд.

Тоҷикистон

Бо ибтикори Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон  дар кишвари мо Рӯзи Модар эҳё гардид. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 6 марти соли 2009 дар бораи Рӯзи Модар эълон намудани 8 март фармон ба имзо расониданд.

Таҷлили Рӯзи Модар иди ҳар бону ва ҳар хонавода аст ва бешак, дар тарбияи аҳли ҷомеа нақши муҳим мебозад. Ин рӯзи саид инсонҳоро бори дигар ба бузургдошти Модар, эҳтирому гиромидошти шахси азизтарини ҳар кадоми мо ҳидоят месозад.

Пояи асосии пойдорӣ ва оромии ҷомеа бидуни шак ба зан вобаста аст, аз ин рӯ болида гардонидани рӯҳияи онҳо ба воситаи эҳё кардани ин ҷашн ба манфиати маънавии миллати тоҷик мебошад. Рӯзи Модар ба хотири арҷмандӣ ва эҳтироми самимӣ нисбат ба занони покдомани миллат, тарбиядиҳандагони фарзандони солими Ватан, пайвастан ба ифтихору номуси миллӣ, эҳтиром гузоридан ба ин  ҷашни зебои тақдимдоштаи аҷдоди пуршарафи худ ба модарон ва ниҳоят ба хотири худшиносӣ ва бедории миллӣ таҷлил карда мешавад. Дар ин рӯз дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тамоми занон-модарон бо гулу гулдаста ва туҳфаҳои хотиравӣ қадрдонӣ карда шуда, аз ҷониби атрофиён пайваста сухану табрикоти самимӣ қабул медоранд. Ҳамчунин дар ин рӯз дар тамоми идораву корхонаҳо ҳамоишу барномаҳои ҷашнӣ доир карда мешаванд. Рӯзи Модар дар кишвари мо рӯзи истироҳат эълон гардидааст.

Фаронса

Ба назар чунин менамояд, ки фаронсавиҳои шево ва ошиқ ин рӯзро танҳо сабабе медонанд, ки бори дигар ба азизонашон гул ҳадя намуда, онҳоро хушҳол созанд. Ҳарчанд 8 март дар тақвими Фаронса ҳамчун ид қайд шудааст, аммо касе онро ҷашн намегирад. Тамоми таваҷҷуҳ ба Рӯзи Модарон, ки ба якшанбеи охири моҳи май рост меояд, нигаронида шудааст.

Ростӣ, вижагиҳои ин рӯз дар ин кишвар он аст, ки танҳо табрик кардани занони ҳомила ва занони кӯдакдор анъана шудааст. Маълум мешавад, ки занони фаронсавӣ, ки фарзанддор нестанд, аз имкони гирифтани табрикоти марбут ба ҷашни ҷинси латиф маҳруманд.

Лаҳистон

Дар Лаҳистон ҳама дар бораи 8 март медонанду огаҳӣ доранд, аммо онҳо онро рӯзи истироҳат намеҳисобанд, аз ин рӯ бонувон дар ин рӯз софдилона кор мекунанд.

Вале мо бояд ба мардони лаҳистонӣ эҳтиром қоил бошем, зеро аксари онҳо кӯшиш мекунанд, ки ба ҳар як бонуи хонадон яктоӣ гулдаста харидорӣ намуда, табъашонро болидаю шод намоянд.

Аммо нафароне низ ҳастанд, ки ин анъанаро пасошӯравӣ шуморида, онро нодида мегиранд.

Италия

Италиявиҳо 8 мартро ба таври умда ҷашн намегиранд ва он дар тақвимашон ҳамчун рӯзи корӣ шуморида мешаванд. Дар ин кишвар рӯзи 8 март як анъанаи аҷибе побарҷост- дар ин рӯз бонувони италиявӣ гурӯҳ- гурӯҳ ҷамъ омада, миёни якдигар базм меороянд ва ҳамдигарро бо шӯхиву суханҳои ҳаҷвомез болидахотир месозанд.

Чин

8 март барои чиниҳо ҳамчун як кишвари коммунистӣ Рӯзи иди давлатист.

Аммо онро бо тантана ҷашн намегиранд.

Дар ин рӯз танҳо хориҷиёнро бо гулу гулдастаҳо миёни хиёбонҳои шаҳр дида метавонед, ғайр аз ин дар Чин ҳадя кардани гулҳои буридашуда чандон маъмул нест.

Дар ин рӯз занон то нисфирӯзӣ, аммо мардон тамоми рӯз кор мекунанд.

Туркманистон

Туркманистон ба таври расмӣ аз соли 2008 дубора таҷлил кардани Рӯзи байналмилалии занонро оғоз намуд. Нахустин президенти  ин кишвар анъанаи тақдими туҳфаҳои пулӣ аз номи роҳбари давлатро ба тамоми занони кишвар анъана сохт.

Нақши зан дар кишварҳои Шарқ, ки арзишҳои оилавӣ дар он ҷо побарҷост, хеле баланд аст.

Роҳбарияти кишвар ба ин нукта таваҷҷуҳ зоҳир намуда, дар саросари Туркманистон ҷашнҳои оммавӣ ташкил менамояд ва нақши занонро дар ҳифзу афзун намудани ин арзишҳо таъкид месозад.

Британияи Кабир

Дар Англия 8 март ҷашн гирифта намешавад. Рӯзи занонро мисли Олмон ва Фаронса аввалҳои моҳи май дар Рӯзи модар ҷашн мегиранд.

Дар ин рӯз хонумҳои англис истироҳат мекунанд ва мардон ба корҳои хона машғул мешаванд.

Мағозаҳо дар ин рӯз шириниҳои анъанавии симнел ба фурӯш мегузоранд, ки онро бо 12 тӯби марсипанӣ оро медиҳанд.

Таҳияи
Шаҳлои САДРИДДИН,
АМИТ «Ховар»

АКСҲО: АМИТ «Ховар»/манбаъҳои боз