سخنرانی پیشوای ملت امامعلی رحمان به مناسبت 25 – مین سالگرد برگزاری شانزدهمین اجلاس شورای عالی

هم‌وطنان عزیز!

حاضرین گرامی!

امروز از برگزاری شانزدهمین اجلاس شورای عالی، که در تاریخ نوین تاجیکستان گردش کلی به خاطر نجات ملت و دولت بوده، راه منبعده پیشرفت دولت و خلق تاجیکستان را معین کرد، بیست و پنج سال سپری می‌گردد.

محض به همین خاطر، هر یک فرد باننگ و ناموس، که استقلالیت و آزادی برایش مقدس و گرامی است، این سنه فرخنده را جشن بزرگ و مبارک می‌داند.

بنا بر این، بیستوپنجمین سالگرد این اجلاس تاریخی را به تمامی مردم شریف و سربلند تاجیکستان عزیزمان، که در راه حفظ دولتداری ملی، برقراری صلح و ثبات و وحدت ملی سهم بزرگ گذاشته‌اند، صمیمانه تبریک می‌گویم.

شانزدهمین اجلاس شورای عالی با درنظرداشت اهداف عالی دولت صاحب‌استقلالمان در دوران دشوار سیاسی و نظامی با مقصد تأمین سریع صلح و آرامی، وحدت و همدیگرفهمی، از خطر نابودی ایمن نگاه داشتن دولت و از پراکندگی رهای بخشیدن ملت، حفظ یکپارچگی دولت مستقل تاجیکان، مهیا نمودن شرایط برای برقراری اقتصادیات بر اثر جنگ شهروندی خرابگشته و توسعه آینده تاجیکستان دعوت شده بود.

راجع به مقام و اهمیت تاریخی این اجلاس من بارها اظهار نظر نموده، از جمله تأکید کرده بودم، که محض همین اجلاسیه باعث گردید، که چند مسئله حیاتی، که بدون حل آنها حفظ و تشکل دولتداری ملی تاجیکان امکان نداشت، حل نهایی خود را پیدا نمایند.

اجلاس در دوران مرکبترین اوضاع سیاسی و اجتماعی کشور: بی‌حاکمیتی، ساختارهای فلج‌شده اداره‌کنی دولتی و مقامات حفظ حقوق و ترتیبات، پایمال شدن قانون اساسی، عدم کفالت حفظ حقوق و آزادیهای انسان و شهروند، از جمله کفالت زندگی، ترک اجباری منزل و مکان زیست و فراری شدن میلیونها نفر هم‌وطنان ما برگزار گردید.

بعضی دایره‌های منفعتدار داخلی و خارجی، از جمله رهبران سابق حزب تروریستی و افراطگرای نهضت و خواجگان و مبلغ‌گذاران آنها، که تشبثکار این جنگ برادرکش بودند، برای نایل شدن به اهداف ناپاک خود، یعنی به سر مردم ما تحمیل نمودن مذهب بیگانه و بنیاد دولت اسلامی به آتش روغن می‌ریختند.

اندیشه خلق عملا دو تقسیم شده بود و جوانان بی‌تجربه و گرفتار احساسات با دستور خواجگان داخلی و خارجی خویش به میدانها برآمده، وضعیت را باز هم مرکب می‌ساختند.

یعنی در کشور به جای قانون بی‌قانونی، به جای نظام و ترتیبات بی‌نظمی و بی‌سر و سامانی حکمران بود.

در یک مدت نه چندان طولانی از معاونان نخست وزیر، کابینه دولت، وکیلان خلق و ضیائیان معروف سر کرده، ده ها هزار نفر مردم بی‌گناه به قتل رسیدند.

تمام شاخه‌های حاکمیت از مقامات مرکزی تا زینه‌های محلی از فعالیت بازمانده، بسیاری از رهبران آنوقته در چنین شرایط حساس اراده سیاسی، دوراندیشی، صبر و تحمل و عزم و جسارت رهنمایی کردن مردم را از دست داده بودند.

یک قسم ضیائیان و نیروهای سالم‌فکر جامعه موقع شهروندی خود را معین کرده نتوانستند و از عهده اجرای قرض شهروندی خود در نزد جامعه، بخصوص، در نزد جوانان بی‌تجربه نبرآمدند.

در نتیجه اعتقاد و اعتماد مردم به رهبریت سیاسی و دولت شدیدا کاهش یافت، زیرا کشور در چنین وضع مرکب سیاسی و جمعیتی عملا بی رهبر و راهنما مانده بود.

در یک سال دو رئیس جمهور و پنج رئیس حکومت اجبارا به استعفا رفتند، که این نشانه عالی بی‌قانونی و بی‌نظمی بود.

همه شما آگاه هستید، که این جنگ تحمیلی چه پیامدی داشت: بیش از 150 هزار شهروندان تاجیکستان جان خود را از دست دادند، بیش از یک میلیون نفر فراری شدند، 55 هزار کودک یتیم و 25 هزار نفر زنان و مادران بی‌فرزند و بی‌سرابان مانده، در مجموع، به اقتصادیات کشور بیش از 10 میلیارد دلار خسارات رسید.
بر علاوه این، هزاران خانه‌های استقامتی خراب گردیدند، مکتب و شفاخانه‌ها به آتش کشیده شدند و راه و پل های زیاد خراب شدند.

زیان مادی را شموردن ممکن است، ولی خسارات معنوی، که مردم، بخصوص جوانان و نوجوانان و کودکان از سر گذراندند، از اندازه عقل آدمی بیرون می‌باشد.

با درنظرداشت چنین وضع فاجعه‌بار و به خاطر نجات دولت و ملت یک گروه وکیلان مردمی و نمایندگان آگاه جامعه، که خطر از بین رفتن دولت و پراکنده گردیدن ملتمان را درک کرده بودند، مسئله عاجلا برگزار کردن اجلاس نوبتی شورای عالی را به میان گذاشتند.

واقعا، در آن وضعیت مرکب و خوفناک یگانه راه برآوردن کشور از گرداب جنگ داخلی و پیشگیری خونریزی برگزار کردن اجلاس شورای عالی بود.

با توجه به آنکه در شهر دوشنبه – پایتخت کشور برگزاری شانزدهمین اجلاس شورای عالی غیرامکان بود، آن در شهر باستانی خجند، که منطقه نسبتا آرام کشور بود، برگزار گردیدن و در همین جا اولین اقدام برقراری حکومت قانونی، صلح و ثبات و وحدت ملی آغاز شدند.

آغاز کار اجلاس ابتدای امید و دل‌پری مردم تاجیکستان از فعالیت جسورانه و وطن‌پرستانه وکیلان انتخابکرده خود بود، که مسئولیت سنگین برگزاری آن را به عهده گرفته بودند.

گذشت وقت ثابت نمود، که وکیلان شورای عالی در این اجلاس تاریخی و تقدیرساز ضرورت و اهمیت نگاهداری یکپارچگی دولت و یگانگی ملت تاجیک را جدا درک می‌کردند.

مردم تاجیکستان نیز از آنها جهت از بحران شدید سیاسی و اجتماعی برآوردن کشور اراده مستحکم سیاسی، ذکاوت و غیرت و متانت را انتظار بودند.

وکیلان خلق با تصویب مصوبه های واقعا حیاتی ثابت نمودند، که آنها جانبدار استقلالیت دولتی، صلح و ثبات، وحدت ملی، یکپارچگی تاجیکستان و آبادی و رشد آینده آن می‌باشند.

هنگام انتخاب شدن به حیث رئیس شورای عالی و سرور دولت تاجیکستان در آن لحظات بسیار خطرناک خوب احساس و درک می‌کردم، که مسئولیت بسا سنگین، ولی تاریخی-گرفتن پیش راه خونریزی، قطع جنگ، تأمین سرجمعی ملت، یعنی پیشگیری خوف از خریطه سیاسی جهان نیست گردیدن دولت صاحب‌استقلال تاجیکان و پراکنده شدن ملت تاجیک را به دوش می‌گیرم.

مردم تاجیکستان نیز از رهبریت تازه انتخاب و حکومت به همین سؤال جواب گرفتن می‌خواستند.

به حیث سرور دولت من باید از لحظات اول موقع خود را در مورد ماهیت و ساخت دولتداری تاجیکستان اعلام می‌داشتم، زیرا اطمینان کامل داشتم، که فعالیت منبعده‌ام از این مسئله بستگی زیاد دارد.

رسا بیست و پنج سال قبل در همین روز، یعنی 19-ام نوامبر سال 1992 در همین تالار به حیث رئیس شورای عالی و سرور دولت راه منبعده و ساخت دولتداری آینده تاجیکستان را همچون دولت دموکراتی، حقوقبونیاد و دنیوی اعلام کردم، که منبعد راه سعادت ملت تاجیک و آبادی تاجیکستان گردید.

در مراجعت‌نامه خود به مردم شریف تاجیکستان 12 دسامبر سال 1992 ابراز داشته بودم، که “تمام دانش و تجربه‌ام را برای در هر خانه و هر خانواده برقراری صلح روانه کرده، برای آبادی و پیشرفت وطن عزیزم صداقتمندانه محنت می‌کنم.

برای نایل شدن به این نیت مقدس اگر لازم شود، جان نثار می‌کنم، چون که من به آینده نیک وطنم و حیات خوشبختانه خلق اذیتکشیده‌ام باور دارم”.

افتخار دارم، که با گذشت بیست و پنج سال به این اهداف نیک خود رسیدیم و امروز ملت سرجمع و در فکر آبادی وطن است.

باید گفت، که شانزدهمین اجلاس چند اشخاصی را به میدان دولتداری آورد، که نسبتا جوان و جانبدار غایه‌‌های جدید، منبعد در جریان کار برابر دولت تازه‌استقلال آب و تاب یافتند و از مکتب بزرگ سیاسی گذشته، به کمالات رسیدند.

ولی قدمهای اول نهایت دشوار بودند، مشکلات و مانعه‌ها هر روز و ساعت و هر سر قدم چون کوه گران احساس می‌شدند.

علاوه بر این، در آن روزهای مشکل، که درد مردم به زودی دوا می‌جست، خزینه دولت تماما خالی بود.

در آن ایام رهبرانی نیز بودند، که به خاطر منفعت خود نقشه به دولت های دیگر فروختن آخرین امکانات اقتصادی کشور از جمله نیروگاه برق آبی “نارک” و کارخانه آلومینیوم را کشیده بودند.

در چنین شرایط نهایت پیچیده و مشکل شانزدهمین اجلاس برابر به طور قطعی اعلام کردن والایت قانون، ترتیب و نظام جمعیتی و پیشگیری تلاش های خرابگرانه و جدای خواهانه نیرو‌های معین داخلی و خارجی در حیات مردم کشور تحولات عمیق و دگرگونی های بنیادی سیاسی و اقتصادی و اجتماعی را وارد نمود.

از نخستین روزها اکثر وکیلان پارلمان، رهبران به وظایف انتخاب و تعیینشده با صداقت به ملت و دولت خود در پهلوی من ایستاده، در بنیاد دولت ملی سهم ارزشمند گذاشتند، که به همه آنها برای خدمت صادقانه‌اشان از نام خود و مردم تاجیکستان منتداری بیان می‌نمایم.

همه شما خوب در یاد دارید، که اجلاس کار خود را محض از تصویب قانونهای جمهوری تاجیکستان “در باره عفو عمومی” و “در باره فراریان” شروع کرد.

برابر انتخاب شدن به وظیفه پرمسئولیت رئیس شورای عالی در حضور وکیلان اجلاس و در نزد خلق شریف تاجیکستان سوگند یاد کرده بودم، که “اگر لازم شود، به عوض جان خود صلح و وحدت را به تاجیکستان عزیز بازمیگردانم و تا دمی، که یک فراری تاجیک در خارج کشور عمر به سر می‌برد، من آرام بوده نمی‌توانم”.

با اطمینان کامل به صلح نزدیک و فراگیر در اجلاس پیشنهاد نمودم، که روز 26 نوامبر سال 1992 روز صلح و رضائیت ملی مردم تاجیکستان اعلام شود و چنین مصوبه از سوی وکیلان اجلاس نیز تصویب شد.

ولی بعدا معلوم گردید، که طراحان خارجی و داخلی این جنگ، از جمله رهبران و فعالان سابق حزب نهضت، که عموما، حس ملی نداشتند و به خاطر نفس بد خود ایمانشان را فروخته بودند، از نیتهای شوم خویش به آسانی دست نمی‌کشند.

این بود، که پس از اجلاس نیز سالهای طولانی برای برقراری صلح و وحدت ملی صرف شدند.

مذاکرات صلح تاجیکان حدود 4 سال طول کشیده، در 9 دور گفتگوی طولانی 40 سند و سازشنامه به امضا رسانیده شد.

و خلاصه منطقی این مذاکرات امضای سازشنامه عمومی استقرار صلح و رضائیت ملی در تاجیکستان 27 ژوئن سال 1997 بود، که امسال ما بیست‌سالگی آن را جشن گرفتیم.

پس از این اجلاس روند به وطن برگردانیدن فراریان آغاز شد و تا سال 2000  بیش از یک میلیون نفر هم‌وطنان ما به جایهای زیست دائمیشان برگشتند.

از کشورهای خارجی بازگردانیدن فراریان یکی از حساسترین لحظات روند صلح تاجیکان و از جمله نادرترین عملهایی بود، که در تاریخ خلق تاجیک انجام داده شد.

در جریان کار اجلاس ما به همه دولتهای جهان و سازمانهای بانفوذ بین‌المللی اعلام نمودیم، که تاجیکستان جانبدار با همه کشورهای عالم به راه ماندن مناسبات سودمند در اساس معیارهای حقوق بین‌المللی، جانبدار تأمین حیات آرام و آسوده و شایسته هر یک شهروند مملکت می‌باشد.

سیاست صلح و “درهای باز” همچون جوهر سیاست خارجی تاجیکستان اولین بار در همین اجلاس اعلام شده، از جانب جامعه جهانی، سازمان ملل متحد و دیگر سازمانهای بانفوذ بین‌المللی پشتیبانی یافت.

جامعه جهانی با توجه به کار شانزدهمین اجلاس شورای عالی هم‌فکری و جانبداریش را از مصوبه های تصویب‌شده و عزم و اراده رهبریت نو دولت تاجیکستان در خصوص برقراری ساخت قانونی و اعمار دولت دموکراتی، خوقوقبنیاد و دنیوی بیان نمود.

اندیشه بنیاد چنین دولت، که بار اول در اجلاس شانزدهم صدا داد، منبعد اساس سیاست داخلی و خارجی ما، سمت و رهنمای فعالیت دولت و مقامات آن، خدمتچیان دولتی و شهروندان کشور گردیده، درستی خود را در حیات ثابت کرد.

گذشت وقت ثابت نمود، که عزم و اراده ما دایر به اعمار دولت معاصر دموکراتیک به کشورهای پیشرفته عالم اعتماد بخشید و امروز تقریبا تمام کشورهای عالم با تاجیکستان روابط دوستانه برپا کرده، اقدام و تشبثهای سازنده مارا جهت حل مسائل گلوبالی، از جمله مسائل وابسته به آب پشتیبانی می‌نمایند.

در برابر این، اجلاس شانزدهم برای احیا و برقراریی ارکان دولتداری ملی و نهادهای اساسی آن زمینه مساعد فراهم آورد.

اگر آن روزها را به یاد آوریم، وضع تا حدی مرکب گردیده بود، که اکثر ساکنان به آینده کشور باور نداشتند و حتی برای فعالیت در منصبهای بلند دولتی راضی نمی‌شدند.

طوری بارها اظهار نمودم، حتی نقشه به چند قسمت تقسیم نمودن جمهوری تاجیکستان در خارجه طرحریزی شده، بعضی نیروهای داخلی آماده عملی نمودن نیتهای خواجگان خود بودند.

اجلاس شانزدهم به این مسئله نیز نقطه نهای گذاشت و تاجیکستان همچون دولت واحد حفظ کرده شد.

بعدا، تاجیکستان صاحب‌استقلال دارای ساختار مکمل اداره‌کنی دولتی، حکومت فعال، مقامات عالی قانون‌گذار و نمایندگی، ارتش ملی، حاکمیت سودی، مقامات حفظ حقوق، رمزهای دولتی، یعنی نشان و پرچم و دیگر رکنهای ضروری دولتداری گردید.

دوستان عزیز!

همدیگرفهمی اکثریت وکیلان اجلاس، متحد بودن آنها در سمت درک و احساس مسائل مهم و تقدیرساز مملکت، حس بلند مسئولیت‌شناسی آنها در حل مشکلات گذاشته شده باعث منبعد تأمین گردیدن زمینه وحدت ملی و رشد جامعه گردید.

در لحظات تقدیرساز حیات دولت و خلق تاجیکستان به هم آمدن فرزندان بناموس ملت، متحدی در اطراف رهبر دولت، نترسیدن از دشواری و خطرهای موجود، اعتماد به آینده نیک دولت و خلق خود امروز جمهوری تاجیکستان را به یک دولت آباد و زیبا و رو به انکشاف مبدل گردانید.

بنا بر این، با استفاده از فرصت مناسب می‌خواهم به همه وکیلان خلق برای خدمت بزرگشان در برگزاری اجلاس و ساکنان شهر باستانی خجند به خاطر فراهم آوردن شرایط مساعد به شرکت‌کنندگان چاره‌بینی تاریخی منتداری صمیمی بیان نمایم.

از روزهای اول کار اجلاس و تأسیس دولت جدید تمامی مرام و مقصد ما از ثبات استوار سیاسی و اجتماعی و ترتیب و نظام جمعیتی سر کرده، تا آبادانی و سازندگی سرزمین اجدادی و رشد و انکشاف جامعه سفربر گردیده بود.

محض با دستگیری مردم کشور و وحدت و سرجمعی ملت منبعد به ما میسر گشت، که ته‌کرسی آبادی و پیشرفت منبعده کشور را گذاریم.

منظور من، در نوبت اول، تجدید و ترمیم و بنیاد راه های ماشینرو دارای اهمیت منطقه ای و بین‌المللی، نقب و پل های معاصر، نیروگاه های برقی، خطوط انتقال برق و امثال اینها می‌باشد.

وقتی که این پروژه های  مهم احداث می‌شدند، ما علاوه به برنامه‌های اقتصادی هدف جدیتری را در نظر داشتیم، که توسط بنیاد و تجدید راه ها قلمرو عبارت از سه قسمت وطنمان را به کشور واحد تبدیل دهیم.

بعدا، به دولت کشور میسر گردید، که شبکه واحد انرژی کشور را نیز به وجود آرد، که آن نه تنها عامل بلند گردیدن سطح زندگی مردم، بلکه یکی از وسیله‌های تأمین امنیت ملی نیز می‌باشد.

علاوه بر این، توسط تطبیق سیاست اجتماعی، که در شانزدهمین اجلاس پیش گرفته شد، در کشور زمینه‌های واقعی به وجود آورده شدند، که تدریجا باعث پیشرفت و تحکیم عرصه‌های اجتماعی گردیدند.

با هدف زینه به زینه بهتر کردن روزگار مردم کشور در سالهای منبعده چند تدبیر بی‌تأخیر ‌اندیشیده شدند.

وابسته به این، می‌خواستم توجه شما را به بعضی دستاوردهای دوران بعد برگزاری اجلاس شانزدهم جلب نمایم، که آن ایام در کدام وضع قرار داشتیم و حالا در کدام شرایط کار و زندگی می‌کنیم.

چنان که در بالا ذکر نمودم، جنگ شهروندی و بحران سیاسی، که کشور ما را فرا گرفته بود، باعث خسارات عظیم اقتصادی گردید.

تنها سال 1992 مجموع محصولات داخلی کشور نسبت به سال 1991 زیاده از 35 درصد کاهش یافته بود.

بودجه دولتی برای سال 1993 همچون بودجه فوق‌العاده تصدیق گردیده، ذخایری نداشت.

همه تلاشهای دولت قانونی کشور در برابر تأمین صلح و ثبات، اینچنین، برای بازداشتن سرعت بلند کاهشیابی اقتصادی روانه گردیده بودند.

در این مدت میزان تولیدات محصولات صنعتی سه برابر و کشاورزی دو برابر کاهش یافته بود.

فلج‌شوی نظام مالی و اقتصادی، گرسنگی اهالی، کارخانه‌های صنعتی و دیگر انشائات اقتصادی و اجتماعی خراب و از فعالیت بازمانده به موجودیت دولت تهدید می‌کرد.

با وجود این، حکومت کشور جهت گذرش به اقتصاد بازرگانی و تطبیق اصلاحات در این سمت زمینه‌های معیاری حقوقی را تکمیل داده، برای به فعالیت درآوردن اقتدارهای استحصالی همه چاره‌های ضروری را عملی گردانید.

این تدابیر به ما امکان دادند، که تنها از سال 2000 به مرحله توسعه وارد گردیم.

از آن دوره تا به امروز درآمد بودجه دولتی از 250 میلیون سامانی تا 21 میلیارد سامانی افزایش یافت.

همزمان با این، درآمد اهالی تقریبا 30 برابر و پس‌اندازها بیش از 90 برابر زیاد گردیده، میزان فقر از 83 تا 30 درصد کاهش یافت.

به طفیل انتخاب درست اهداف عمومیملی و عملی گردانیدن استراتژی و برنامه‌های دولتی در 17 سال اخیر سرعت میانه رشد اقتصادی کشور به 7.7 درصد برابر شد.

در این دوره با جلب سرمایه داخلی و خارجی صدها کارخانه خرد و بزرگ استحصالی بنیاد و صدها هزار جایهای کاری تأسیس و برقرار کرده شدند.

اگر سال 1991 در کشور همگی 358 کارخانه صنعتی فعالیت کرده باشد، حالا این شماره به بیش از 2000 رسیده است.

اینچنین، احداث پروژه های انرژی و نقلیاتی، یعنی نیروگاه های بزرگ و متوسط و خرد برق آبی، زیریستگاهها، راه و پلها و تونل های معاصر، زیر‌ساختار اجتماعی – مکتب و کودکستانها، بیمارخانه و مراکز معاصر بهداشتی و حتّی دانشگاه و دانشکده‌ها در مناطق گوناگون کشور راه اندازی شدند.

در این سمت، قبول استراتژی کاهش میزان فقررا باید مخصوص ذکر کرد، که در نتیجه تطبیق آن روزگار مردم تا اندازه‌ای به اعتدال آورده شد.

بلند برداشتن سطح و صفت زندگی مردم امروز نیز یکی از اهداف و وظایف مهم و استراتژی حکومت تاجیکستان به حساب می‌رود.

حاضرین گرامی!

حالا می‌خواهم بار دیگر بعضی مسائل مهم توسعه منبعده دولتداریمان را ذکر نمایم.

در شرایط تارفت پیچیده و مرکب گردیدن وضع جهان معاصر، از جمله شدت گرفتن مبارزه‌های ژیوسیاسی میان دولتهای قدرتمند، خصوصیت متشکل و باز هم خطرناکتر کسب کردن تروریسم و افراطگرای و دیگر تهدید و خطرات جدید تأمین امنیت و حفظ صلح و ثبات برای تمام کشورهای عالم، از جمله برای تاجیکستان ما به مسئله اولیندرجه و حیاتی تبدیل یافته است.

چنین وضع از هر فرد بیداردل و خودشناس جامعه ما تقاضا می‌نماید، که هوشیاری و زیرکی سیاسی را از دست ندهند، به تعلیم و تربیه فرزندان مناسبت جدی نمایند و در راه حمایه دولتداری ملی امان همیشه آماده باشند.

ما تا امروز مرحله بسیار مرکب تشکل دولتداری ملی خود را اساسا به انجام رسانیدیم و بسیار مشکلاتی را، که خاص یک دوره تاریخی بودند، حل کردیم.

ولی در بابت مستحکم و پایدار نگاه داشتن استقلالیت دولتی و افزون نمودن دستاوردهای آن باید ده‌ساله‌ها زحمت کشیم.

این مسئله دستور روزمره و حیاتا مهم فعالیت هر فرد باننگ و ناموس و وطندار و وطن‌دوست می‌باشد.

سالهای اخیر ما شاهد آن هستیم، که بعضی دایره‌های منفعت‌جوی با راه تأثیررسانی اطلاعاتی و با استفاده از ناآگاهی مردم، مخصوصا جوانان، وضع سیاسی و اقتصادی و اجتماعی بعضی کشورها را بسیار خطرناک گردانیده، حتی بعضی دولتها را از بین برده ایستاده‌اند.

دخالت روی‌راست دایره‌های منفعتدار را به روندهای داخلی ما در زمان جنگ تحمیلی شهروندی سخت احساس می‌کردیم و چنین بازی های ژیوسیاسی ابرقدرتها را امروز در چندین کشورهای جهان مشاهده می‌نماییم.

با درنظرداشت وضع جهان معاصر بلند برداشتن معرفت سیاسی و حقوقی و باز هم تحکیم بخشیدن خودشناسی و خودآگاهی ملی مردم، خصوصا، نوجوانان و جوانان از جمله مسائل مبرم مرحله رشد کنونی دولتداریمان به حساب می‌رود.

در چنین مرحله حساس حفظ تاجیکستان آزاد و صاحب‌استقلال، وحدت ملی و امنیت و ثبات آن همچون وظیفه محوری و اساسی ما باقی می‌ماند.

شاهدان واقعه‌های جنگ شهروندی، یعنی نسل بزرگسال ما، که دهشت جنگ داخلی را با چشم خود دیده‌اند، ارزش و قیمت صلح و وحدت را خوب درک می‌کنند.

بنا بر این، ما باید ارزش صلح و وحدت ملی را همچون فرهنگ زندگی مردم باز هم گسترش دهیم.

ما باید در ضمیر نسل جوان حس بلند ملی، احساس خودشناسی و وطن‌دوستی، اخلاق حمیده، صبر و تحمل، آموزش علم و دانش و کسب و هنرهای معاصر، جدیت و زحمتدوستی و احترام والایت قانون را تربیه کنیم، تا آنها توانند وطن عزیزمان را همچون نمایندگان سزاوار و ارزنده ملت کهن‌بنیاد تاجیک در عرصه جهان به طور شایسته معرفی نمایند.

در این لحظات عیدانه با افتخار ابراز می‌دارم، که من به اراده قوی، نیروی سازنده و خرد ازلی مردم سربلند تاجیک اعتماد دارم.

از این لحاظ، در نزد کل ساکنان شرفمند تاجیکستان، که از آغاز استقلالیت تا امروز همه مشکلات و محرومیتهای سخت و سنگین زندگی، خصوصا، دهشت و فاجعه‌های دوره جنگ شهروندی را باصبرانه تحمل کرده، به خاطر تأمین صلح و آرامی، ثبات سیاسی، وحدت ملی و پیشرفت سرزمین اجدادی با سرجمعی و امید به فردای آباد و آسوده زحمت کشیدند، سر تعظیم فرود می‌آرم.

همچنین، با عرض سپاس به کل ساکنان کشور محبوبمان اظهار می‌نمایم، که ما خدمتی را، که تا امروز به خلق عزیز تاجیکستان کردیم، منت نمی‌کنیم. برعکس، هر کاری، که انجام دادیم، به خاطر ادای قرض فرزندی در نزد وطن – مادر بود و منبعد نیز تمام دانش و تجربه و سعی و تلاش خود را در این راه بیدریغ صرف خواهیم کرد.

ما هنوز مشکلات و کمبودهای زیاد داریم و به خاطر حل آنها باید ده‌ساله‌ها زحمت کشیم.

اطمینانم کامل است، که در آینده نزدیک ما همه یکجا، با زحمت صادقانه و صاف‌دلانه خود، همه مشکلات جامعه و دولتمان را تدریجا رفع می‌کنیم.

ما و شما از سنگینترین امتحان تاریخ و روزهای پرتلاطم اعمار دولتداری ملی امان گذشته، امروز به صلح و ثبات کامل رسیدیم و این دستاورد نادر خلقمان را چون گوهر بی‌بها حفظ می‌کنیم.

باور دارم، که منبعد نیز هر یک فرد باننگ و ناموس و فرزندان خودآگاه و خودشناس وطن در راه تحکیم استقلالیت، وحدت ملی و حفظ منافع تاجیکستان عزیزمان بیشتر تلاش ورزیده، برای رفع مشکلات موجوده و در این زمینه تأمین زندگی شایسته مردم سهم ارزنده خویش را می‌گذارند.

بار دیگر همه شما، حاضرین گرامی و تمام هم‌وطنان عزیز را به افتخار جشن مبارک چاریک‌قرنه اجلاس سرنوشت‌ساز شورای عالی تبریک گفته، آرزو می‌نمایم، که در سرزمین اجدادیمان – تاجیکستان عزیز آفتاب صلح و صفا همیشه درخشان و از نور و ضیای آن ضمیر هر یک فرد وطن جایگاه وحدت ملی، آبادی و آسودگی و خوشبختی جاودانی باشد!

سعادت همیشگی نصیبتان باد، همدیاران عزیز!