سخنرانی امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان در دانشگاه تسوکوبا ژاپن

محترم پروفسوران، اساتید و دانشجویان!

دوستان عزیز!

قبل از همه، به شورای عالمان دانشگاه تسوکوبا برای به عنوان فخری علمی “دکتر” سرفراز گردانیدنم صمیمانه اظهار سپاس می‌نمایم.

در دانشگاه تسوکوبا اصول های بنیادی مکاتب کلاسیکی با تمایل های فنآوری مکاتب عالی زمان معاصر خیلی موفقانه تطبیق کرده می‌شوند.

این خصوصیت دانشگاه با تاریخ و تشکل خود ژاپن رابطه مستقیم دارد.

دانشگاه شما، هرچند رسما در سال 1973 تأسیس یافته است، اما اصلا تاریخ بیش از 140 ساله دارد.

امروز دانشگاه تسوکوبا، بی‌محابات، یکی از بزرگترین بارگاه های علم و دانش در عالم محسوب یافته، به شرافت میلان تدقیقاتی به علوم دقیق به جهان چند جایزه‌داران نابل را داده است.

همزمان با این، شما دیگر فنون مهم را، که سمت بشری و جامعه‌شناسی دارند، خیلی رشد داده‌اید. و این خیلی مهم است.

زیرا همسان با سرعت بلند رشد فنی و تکنلوژی و روند جهانی‌شوی در اساس موافقت‌ناپذیری سطحی فرهنگها برخورد آنها افزایش می‌یابد.

و ما این روند را در عرصه تحولات اجتماعی و اقتصادی امروزه مشاهده می‌کنیم.

محض جامعه‌شناسان باید جهت کاهش شدت تضادها و رفع آنها تلاش ورزند، تا که متخصصان علوم دقیق دنیای ما را منبعد نیز رشد داده، مردمان آن را با هم نزدیک سازند.

با اظهار رضایت تاکید می کنم، که تا امروز روابط خوب همکاری میان دانشگاه شما و چند دانشگاه تاجیکستان راه‌اندازی شده، به طور ثمره‌بخش رشد می‌یابند.

حاضرین محترم!

طوری به من اطلاع دادند، یکی از وظایف مهم دانشگاه تسوکوبا تعلیم و تربیه متخصصان بلنداختصاص در امور مسائل سیاست دولتی و مناسبات بین‌المللی، از جمله روابط متقابله با کشورهای آسیای مرکزی می‌باشد.

ضمنا، با استفاده از فرصت، می‌خواستم شما را با سنه‌های اساسی تاریخ نوترین تاجیکستان صاحب‌استقلال، از جمله با تجربه نادر صلحآفرین آن آشنا سازم.

همچنین، می‌خواستم بعضی اندیشه‌های خود را در مورد مسائل مهم منطقه آسیای مرکزی و وضع و دورنمای مناسبات تاجیکستان با جامعه جهانی ابراز نمایم.

دوستان عزیز!

اعلامیه در باره استقلال دولتی تاجیکستان 9 سپتامبر سال 1991 قبول شده است.

از این سنه مبارک در تاریخ نوترین کشور ما دوران جدید آغاز یافت.

از روزهای اول صاحب‌استقلالی ما با مشکلات عظیم و مستئل حل‌طلب اقتصادی و سیاسی مواجه شد.

خراب شدن نظام واحد اقتصادی کشورهای سابق اتحاد شوروی  باعث تنزل یکباره استحصالات و تا 70 درصد پایین رفتن حجم مجموع ناخالص ملی گردید.

در عرصه جمعیتی و سیاسی نیروهای مختلف سیاسی پیدا شدند، که میان آنها برای پیدا کردن موقع حکمران در جامعه تلاش و مبارزه شدید اوج گرفت.

با استفاده از وضع موجود، نیروهای علی‌حده بیرونی شتابکارانه به عملی ساختن نقشه‌های مغرضانه خود نسبت به تاجیکستان شروع کردند.

توسط نیروهای تندگرای دینی و سیاسی آنها با هدف در کشور ما بنیاد نمودن دولت اسلامی به تحمیل فرهنگ و مفکوره دینی به مردم ما بیگانه اقدام کردند.

در نتیجه کشور ما به میدان رقابت شدید جانبداران دولتداری دنیوی، از یک جانب، و گروه های متحد افراطگرایان دینی، از جانب دیگر، که اصول های تندگرایانه مبارزه – زورآوری، کشتار، گروگانگیری و تهدید و دهشت افکنی را وسیع استفاده می‌بردند، تبدیل گشت.

دیری نگذشته، مخالفت مسلحانه جانبهای درگیر به جنگ شهروندی تبدیل یافت.

یعنی ملتی، که صاحب تاریخ هزارساله و سنن باستانی می‌باشد، به گرداب جنگ تحمیلی داخلی کشیده شد.

فلج گردیدن حاکمیت متمرکز و تمام مکانیسم دولتی، پیدا شدن گروه های مسلح غیرقانونی کشور را به ورطه نابودی از نقشه سیاسی جهان آورده رسانیدند.

چنین جریان گرفتن حوادث سیاسی موافق به منافع بعضی کشور‌های خارجی بود، که نقشه به قسم های علی‌حده پاره کردن تاجیکستان را داشتند.

جنگ داخلی باعث بی‌حاکمیتی و بی‌قانونی و فاجعه بزرگ در کشور ما گردید.

روندهای خرابساز در اقتصاد سبب پیدایش به بحران سخت آذوقه‌واری گردیده، در بعضی ناحیه‌های کشور مردم را گرسنگی و بیماری های سرایت‌کننده اذیت می‌دادند.

آن زمان ما با تمام حوادث فاجعه بار، که امروز در سوریه، عراق، یمن و افغانستان رخ می‌دهند، رو به رو شدیم.

برای رهای از دهشت های جنگ شهروندی زیاده از یک میلیون نفر ساکنان آسایشته کشور منازل خود را ترک کرده، فراری شدند.

مخالفت پنج‌ساله مسلحانه جان یکصد و پنجاه هزار نفر شهروندان کشور را ربوده، خسارات عمومی بر اثر جنگ مبلغ زیاده از ده میلیارد دلار آمریکایی را تشکیل دادند.

در چنین شرایط برگزاری اجلاس شانزدهم شورای عالی تاجیکستان رهبریت جدید کشور را انتخاب کرده، پای‌دیوار وحدت ملی را گذاشت و راه را به سوی حیات آسایشته باز نمود و اقدام بسیار سروقتی و تقدیرساز گردید.

همزمان راه اعمار دولت دموکراتیک، حقوقبنیاد و دنیوی تاجیکان قطعا و بی‌بازگشت انتخاب شد، که آن منبعد از طریق همپرسی همگانی سال 1994 در قانون اساسی جدید جمهوری حکم قانونی پیدا کرد.

در همان شب و روز ما خوب می‌فهمیدیم، که برطرف ساختن سببهای اصلی نزاع، که از جمله با منافع ژیوسیاسی بعضی نیروهای خارجی علاقه‌مند بودند، شرط اساسی استقرار صلح و رضایت در جامعه می‌باشد.

مسائل قطع هر چه زودتر آتش جنگ، به وطن برگردانیدن همه فراریان و آغاز روند مذاکرات جانب های درگیر وظیفه عمده‌ترین رهبریت جدید کشور بود.

در این ضمن تمام تلاش ما به ایجاد شرایط مساعد برای آشتی ملی، برقراری اقتصاد فلج‌شده کشور و در نهایت کار، به تأمین نمودن رشد آن روانه گردیده بود.

با درنظرداشت مسئولیت ملی و با توجه به نیازهای جامعه، حکومت کشور اولویت ها و استراتژی صلحسازی را معین نمود.

همزمان با این آمادگی همه‌جانبه به روند مذاکرات انجام داده شده، تماس های اولین سیاسی با اتحاد مخالفین صورت گرفتند.

در جریان مذاکرات تاجیکان، در مجموع 9 دور کامل آن و 3 مشورت فاصلوی گذرانیده شد.

در این رابطه، می‌خواستم از اهمیت مذاکرات خاتموی در افغانستان در ماه دسامبر سال 1996 یادآور شوم، که در جریان آن سمت های اساسی روند صلح در کشور معین و موافقه گردیدند.

ملاقات جمع‌بستی 27 ژوئن سال 1997 در شهر مسکو برگزار شده، میان حکومت و اتحاد مخالفین “قرارداد عمومی استقرار صلح و رضائیت ملی در تاجیکستان” امضا شد.

به امضا رسیدن و عملی گردیدن این سند عمده امکان داد، که ما به هدف اساسی – قطع مخالفت مسلحانه، حفظ تمامیت مرز کشور، تأمین وحدت ملت و آغاز برقرارسازی بعدجنگی نایل شویم.

در این جا می‌خواهم مخصوصا تأکید نمایم، که نیروی اساسی پیشبرنده روند صلح مردم تاجیکستان بود، که تلاش حکومت خود را در این جاده صدقا جانبداری می‌کرد.

در برابر این خصوصیت نادر تجربه تاجیکان از آن عبارت بود، که جامعه جهانی و نهادهای آن به روند صلحسازی به طور وسیع جلب گردیده بودند.

پشتیبانی منتظم سیاسی مکالمه تاجیکان از جانب شورای امنیت و دیگر نهادهای سازمان ملل متحد، اتحادبه کشورهای مستقل، سازمان امنیت و همکاری اروپا و کشورهای ذی نفع عامل مهم موفقیت در این راه بود.

در این روند سازمان ملل متحد در چارچوب عملیات صلح‌آوری و برنامه احیای بعدجنگی نقش خاصه بازید.

در تاجیکستان تحت رهبری فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد تأسیس داده، در نزد آن از حساب نمایندگان کشورهای کفیل گروه تماس تشکیل شده بود.

تحت وصایت ریاست کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور فراریان در مهلت کوتاه بازگشت عاموی فراریان تاجیک به مکان دائم زیستشان تأمین کرده شد.

تجربه در جاده همکاری مشترک مجموعی و چندجانبه هنگام عملی نمودن اجرای وظایف مربوط به ایجاد صلح اندوختشده برای تحقیق وسیع خصوصیت های این روند امکانات علاوگی فراهم آورد.

خلاصه‌های روند مذکور واضحا ثابت ساختند، که تجربه صلح تاجیکستان می‌تواند در حل نزاع ها در دیگر مناطق کوره زمین نیز همچون اساس خدمت نماید، زیرا تا آن زمان مخالفت با چنین مقیاس در مهلت کوتاه موفقانه حل و فصل نشده بود.

در ارتباط به فعالیت سازمان ملل متحد در تاجیکستان قرض انسانی خود می‌شمارم، که از نام فرزند و شهروند برومند ژاپن دکتر یوتکه اکینا، که 20 سال قبل هنگام اجرای رسالت صلحآافری خود در هیئت ناظران سازمان ملل متحد از جانب سلاح‌بدستان مخالفین اسلامی کشته شده بود، یادآور شوم.

مردم تاجیکستان خاطره نیک سابق پروفسور دانشگاه تسوکوبا آکینا یوتکا را، که جان خود را در راه استقرار صلح و ثبات در تاجیکستان نثار کرده است، همیشه پاس می‌دارد.

دوستان گرامی!

طبق مقررات سازشنامه صلح نیروهای مسلح مخالفین به هیئت ارتش ملی و ساختارهای قدرتی کشور شامل کرده، نمایندگان مخالفین با برسیه 30 درصدی در حکومت و مقامات آن به وظایف دولتی تعیین گردیدند.

ضمنا یکی از شرکتکننده اتحاد مخالفین – حزب نهضت اسلامی، با وجود آن که در جریان مقاومت شهروندی از اصول های افراطی مبارزه به طور وسیع فعالانه استفاده می‌کرد، به عرصه سیاسی و دیگر ساحه‌های حیات کشور پره جلب کرده شد.

این حزب در پارلمان کشور نمایندگان خود را داشت و رسما فعالیت می‌کرد.

ولی حوادث منبعده نشان داد، که این حزب با استفاده از کمک و مدد  حامیان خارجی خود از اندیشه‌های اصلی و اهداف جنایتکارانه‌اش  با راه زورآوری به جامعه تحمیل کردن اندیشه‌های تندگرایانه دینی به مردم ما بیگانه و غصب حاکمیت در کشور دست نبرداشته است. حزب نهضت اسلامی با اشتراک خود در تلاش کودتای دولتی بار دیگر چهره واقعی خود را نشان داد.

در ماه سپتامبر سال 2015 تلاش کودتای دولتی با رهبری معاون وزیر دفاع کشور صورت گرفت، که در وقتش به این منصب به عنوان نماینده حزب مذکور منصوب شده بود.

در نتیجه تدابیر فوری ‌اندیشیدشده دست داشتگان این عمل جنایتپیشه از بین برده شده، فعالیت سازمان افراطی و تروریستی با نام “حزب نهضت اسلامی” با مصوبه دادگاه منع کرده شد.

صلح برای ما تاجیکان با ارزش خیلی گران به دست آمد و ما تقدیر آن را هرگز به اختیار چنین نیروهای تخریبکار نمی‌دهیم.

حاضرین محترم!

استقرار صلح و ثبات راه را برای عملی گردانیدن دگرگونسازی های بنیادی جمعیتی و سیاسی در کشور باز نمود.

در چارچوب اصلاحات قانونی ما پارلمان دومجلس را تأسیس دادیم.

امروز در فعالیت این مقام قانون‌گذار منافع همه قشرهای جامعه تجسم یافته‌اند.

در روند رشد متوازن حیات جمعیتی و سیاسی کشور شورای جمعیتی، که تمام نیروهای سیاسی و جامعه شهروندی کشور را متحد ساخته است، نقش مهم دارد.

نتایج روند صلح به ما امکان دادند، که نه فقط مرحله برقرارسازی بعدجنگی را موفقانه انجام دهیم، بلکه اقتصاد کشور را نیز به مجرای رشد تدریجی و استوار روانه سازیم.

طی 15 سال آخر سرعت افزایش سالیانه مجموع تاخالص ملی به حساب میانه هفت درصد را تشکیل داد.

امروز در کشور نظام واحد انرژی تأسیس یافته، جهت رسیدن به هدف استراتژی تأمین نمودن استقلال انرژی کشور انشائات بزرگ هدروانرژی احداث شده‌اند و احداث خواهند شد.

الحال ما در مرحله پیشرفت پیگیرانه به سوی رسیدن به هدف دیگر استراتژی ما  حفظ امنیت آذوقه‌وی قرار داریم.

امروز توسط رشد استوار کشاورزی با استفاده از تکنولوژی های معاصر و به کار انداختن اقتدارهای جدید کارمندان محصولات فراوانی بازار استعمالی کشور تأمین کرده می‌شود.

به هدف فراهم آوردن شرایط مساعد برای زندگی مردم و منبعد بالا بردن سطح نیکوهوالی آن در کشور تدابیر مقیاسا وسیع اجتماعی ‌اندیشیده شده، بنیاد انشائات تعیینات اجتماعی و فرهنگی، علمی و معرفتی و مانند اینها باسرعت ادامه‌ دارد.

ما در جاده تطبیق عملی هدف دیگر استراتژی خود رها ساختن کشور از بن‌بست نقلیاتی و ارتباطی به کامیابی های نظررس نایل گردیدیم.

امروز تمام قلمرو تاجیکستان را شبکه راه های ماشینرو سطح بین‌المللی فرا گرفته ایستاده است.

ما همه مناطق کشور را توسط چنین راه ها با هم پیوند دادیم و در سمت های شرقی و جنوبی دالان های نو نقلیاتی فرامرزی را گشادیم، که تاجیکستان را به کشور ترانزیتی تبدیل داده‌اند.

در این رابطه می‌خواهم با خوشحالی ذکر نمایم، که سهم ژاپن به ما دوست در این دستاوردها خیلی نظررس می‌باشد.

با پشتیبانی جانب ژاپن راه های زمانه ای ماشینرو تجدید و بنیاد گردیده‌اند، که تاجیکستان را با افغانستان همجوار پیوست می‌کنند.

دوستان عزیز!

تاجیکستان، که در فعالیت بین‌المللی خود سیاست “درهای گشاده” را انتخاب کرده است، روابط خویش را با جامعه جهانی به طور منظم و بامرام رشد می‌دهد.

به حیث عضو کامل‌حقوق سازمان ملل متحد ما با استفاده از منبر آن ابتکارات سازنده خود را در عرصه بین‌المللی، از جمله در امور مسائل مروبط به آب، معرفی می‌کنیم.

سال جاری تطبیق عملی ابتکار  چهارم ما اعلام ده‌ساله جدید بین‌المللی عمل تحت عنوان “آب برای توسعه پایدار” برای دوره تا سال 2028  آغاز یافت.

در چارچوب سازمان های بین‌المللی و منطقه ای ما، همچنین، در تهیه تصمیمات مکمل عاید به دیگر مسائل مهم روزنامه گلوبالی، از جمله عاید به تأمین امنیت، فعالانه شرکت می‌ورزیم.

امروز امنیت جامعه جهانی با تهدید و خطرات گلوبالی تروریسم، افراطگرای، گردش غیرقانونی مواد مخدر و دیگر شکل های جنایتکاری متشکل فراملی رو به رو گردیده است.

گروه های مختلف بین‌المللی تروریستی و تندگرا فعالیت تجاوزکارانه خود را گسترش داده، الَکَی قواعد خود را به نظام موجوده ترتیبات جهانی تحمیل کرده ایستاده‌اند.

منطقه آسیای مرکزی نیز از تهدید و خطرات گلوبالی در کنار نمانده است.

تاجیکستان، که در جبهه اول مبارزه با خطرات ذکرشده قرار دارد، در این مسئله اتفاقچی طبیعی تمام کشورها، سازمان های بین‌المللی و منطقه ای منفعتدار می‌باشد.

امنیت کشورهای آسیای مرکزی با تأمین صلح و ثبات در افغانستان و ایجاد شرایط مساعد برای رشد آسایشته آن ارتباط ناگسستنی دارد.

وضع افغانستان، با وجود جهد و تلاش جامعه جهانی، پرتضاد و پیچیده بوده، تمایل تشنج منبعده را دارد.

این در حالیست، که تاجیکستان با افغانستان قریب یک هزار و چهارصد کیلومتر مرز داشته، بسیار قطعات آن در شرایط بسیار دشوار بلندکوه قرار دارند.

مرز تاجیکستان و افغانستان ناآرام بوده، از جانب گروه های گوناگون افراطی و تروریستی و قاچاقچیان، از جمله قاچاقچیان مواد مخدر، دائم مورد حمله‌های مسلحانه قرار می‌گیرد.

تقویت موقع ساختار به نام “دولت اسلامی” و دیگر گروه های تندگرا در حدود افغانستان باعث افزایش خطر تروریسم و افراطگرای دینی در منطقه می‌گردد.

در چنین شرایط تأمین امنیت ملی و ثبات منطقه یکی از اولویت های حتمی ما می‌باشد.

دوستان عزیز!

با درنظرداشت عمومیت هدف و وظایف در نزد ما قرارداشته، گسترش و تحکیم روابط دوستی و همکاری های گوناگونجنبه با کشورهای آسیای مرکزی یکی از وظایف اساسی سیاست خارجی تاجیکستان محسوب می‌یابد.

خرسندی‌‌بخش است، که وقتهای آخر در آسیای مرکزی تمایل های مثبت رشد شریکی در حل فهرست وسیع مسائل به مشاهده رسیده، غایه همکاری منطقه ای مضمون و محتوای جدید عملی کسب می‌کند.

در همه کشورهای آسیای مرکزی ضرورت احیای مناسبات قبلی و راه‌اندازی روابط صفتا جدید همسایگی نیک هرچه بیشتر درک می‌گردد.

موقع سازنده طرفها دایر به مسائل عمده منطقه ای و راه های حل و فصل آنها به ما امکان می‌دهد، که به دورنمای رشد و توسعه همکاری ها در منطقه خوش‌بین باشیم.

تاجیکستان از روزهای اول صاحب‌استقلالی همکاری متقابلا سودمند را با همه کشورهای جامعه جهانی پیگیرانه رشد و گسترش می‌دهد.

تا امروز دولت ما با زیاده از 160 کشور همه قطعه‌های جهان مناسبات دیپلماتیک را راه‌اندازی نموده است.

رشد همه‌جانبه مناسبات پایدار و بلندمدت با کشورهای قطعه آسیا برای ما اهمیت اولوییتناک دارد.

باعث خوشنودیست، که امروز کشور دوست ژاپن، که یکی از اولین ها شده، استقلال دولتی جمهوری تاجیکستان را رسما اعتراف کرد، در صف شریکان نزدیک و بااعتماد ما در عرصه بین‌المللی قرار دارد.

از روز آغاز مناسبات دیپلماتیک کشورهای ما جهد و تلاش خود را عاید به مسائل مهم روزنامه بین‌المللی منتظم هماهنگ می‌سازند.

جمهوری تاجیکستان در سیمای ژاپن شریک مهم را می‌بیند و تلاش می‌کند، که با آن همکاری های پایدار و بلندمدت را توسعه دهد.

ما سهم ژاپن را در تطبیق عملی بسیار لایحه‌های حیاتا مهم در عرصه‌های گوناگون حیات جامعه تاجیکستان بلند ارزیابی می‌کنیم.

در ارتباط به این می‌خواستم فعالیت ثمره‌بخش آژانس توسعه بین‌المللی موسوم به “جایکا” ژاپن و تقویت ثابت‌قدمانه همکاری دو کشور را در چارچوب مکالمه ة“آسیای مرکزی-ژاپن”مخصوص تأکید نمایم.

“تشریف رسمی نخست وزیر ژاپن جناب عالی سندزا آبا، به تاجیکستان در سال 2015 به گسترش مناسبات دوجانبه ما تکان تازه بخشید.

اطمینان دارم، که عهد و پیمان در جریان مذاکرات کنونی سطح عالی حاصلشده به مناسبات دوستی و همکاری گوناگونجنبه تاجیکستان و ژاپن مضمون جدید خواهد بخشید.

در خاتمه سخن خود می‌خواستم به دانشگاه تسوکوبا گسترش سنن بسیارساله نیک آن، به اساتید و دانشجویان این بارگاه معرفت کامیابیها در علم و تحصیل و برای آینده دستاوردهای از امروز یهتررا آرزو نمایم.

از توجهتان سپاسگزارم.