سخنرانی امامعلی رحمان، رئیس جمهور جمهوری تاجیکستان در نهمین کنفرانس وزرا “قلب آسیا – روند استانبول”

دوشنبه، 30.03.2021 /”خاور”/. جناب داکتر محمد اشرف غنی، رئیس جمهور جمهوری اسلامی افغانستان،

شرکت کنندگان محترم کنفرانس،

مهمانان کرامی،

قبل از همه، من شرکت شما را در نهمین کنفرانس وزرا “قلب آسیا – روند استانبول” که امسال با نام “تقویت همبستگی برای صلح و توسعه” برگزار می شود، استقبال می کنم.

من می خواهم شما را به مناسبت روز جهانی نوروز تبریک بگویم و برای همه شرکت کنندگان نشست امروز سلامتی، خوبختی، موفقیت و پیشرفت آرزو کنم.

تاجیکستان و افغانستان را بسیاری از تمدن های مشترک و روابط نزدیک همسایگی بیکدیگر متصل می کند.

مردم شرریف این کشور برادر با ما زبان و فرهنگ مشترک دارند و ریشه های مشترک تاریخی ما به هزاران سال قبل برمی گردد.

بنابراین، طبیعی است که ما نسبت به سرنوشت برادران افغان خود بی تفاوت نیستیم.

هر درد و رنج مردم افغانستان درد و رنج مردم تاجیکستان است.

در این زمینه، من بارها در چندین کنفرانس بین المللی از جامعه بین المللی خواسته ام تا به حل اوضاع افغانستان کمک کنند، زیرا بحران در این کشور یک مشکل بین المللی است.

بیش از 40 سال است که این کشور در آشوب و درگیری است.

مردم شریف افغانستان از جنگ اجباری که در نتیجه دخالت در امور داخلی این کشور آغاز شده، بسیار ناراحت هستند.

متاسفانه، روند نقض امنیت در این کشور رنگ های جدیدی به خود می گیرد که نه تنها برای کشور ما، بلکه برای کل منطقه نگران کننده است.

در سالهای اخیر، همایش های زیاد بین المللی و منطقه ای در سطوح مختلف برای رسیدگی به مشکلات افغانستان برگزار شده است.

شرکای بین المللی و دولت افغانستان توانسته اند در اجلاس ها و کنفرانس های قبلی برای تقویت ظرفیت نیروهای امنیتی و برقراری صلح و ثبات کامل کارهای زیادی انجام دهند.

همزمان گام های خاصی برای گسترش همکاری های منطقه ای در کشور برداشته شده است. با این حال، هنوز هم نیاز به هماهنگی و مشارکت بیشتر جامعه جهانی در اجرای پروژه ها و برنامه های خاص در افغانستان وجود دارد.

در این راستا، فعالیت های “قلب آسیا – روند استانبول” از ابتدای تاسیس در سال 2011 تا امروز، بدون شک نقش مهمی دارد.

تاجیکستان به طور کامل از اجرای استراتژی جامع بین المللی برای تامین ثبات و برقراری صلح در افغانستان حمایت می کند.

ما اطمینان داریم که نشست امروز دوشنبه گام های جدیدی را در بحث و حل مشکلات این کشور برداشته است.

ما همچنین امیدواریم که جامعه جهانی با ابتکارات و پیشنهادات جدید خود، سازوکار همکاری و کمک به افغانستان را بیشتر خواهد کرد.

دوستان عزیز،

تاجیکستان و افغانستان همیشه همسایگان خوبی بوده اند و خواهند بود.

ما در طول تاریخ شادی ها و غم های یکدیگر را تقسیم کرده ایم.

تاجیکستان از این بحران شانه خالی نکرده است.

ما مثل همیشه صمیمانه از برقراری صلح و اتحاد پایدار در این کشور دوست، برادر، همزبان و همفرهنگ حمایت می کنیم.

ما بر این باوریم که تامین امنیت و ثبات در آسیای میانه قبل از هر چیز به برقراری صلح و ثبات در افغانستان و ایجاد شرایط مساعد برای توسعه صلح آمیز آن بستگی دارد.

بنابراین، همکاری با افغانستان در فهرست اولویت های سیاست خارجی کشورمان قرار دارد.

من فکر می کنم حتی کوچکترین کمک به این کشور رنج دیده، کوچکترین گام در جهت بهبود آن به این کشور کمک می کند تا گامی دیگر در جهت پیشرفت خود برداشته و بر مشکلات موجود خود پیروز شود.

به همین منظور، تاجیکستان همکاری سودمند متقابل را در چارچوب روابط دوجانبه و چندجانبه با افغانستان همسایه ایجاد و گسترش داده است.

ما مصمم هستیم که اقدامات موثر در این راستا را ادامه داده و محتوای همکاری خود را با افغانستان غنی تر کنیم.

در عین حال، ما به طور مداوم در تلاش هستیم تا از طریق همکاری در توسعه و اجرای پروژه های مختلف زیرساختی مرزی و منطقه ای، انرژی، ترانزیت و حمل و نقل، به طور همه جانبه توسعه اقتصادی و اجتماعی این کشور دوست را ارتقا دهیم.

کشورهای منطقه ما نه تنها با مرزهای مشترک، بلکه با سنت های تجاری باستانی که از زمان جاده بزرگ ابریشم شروع می شود، به هم متصل می شوند.

سنت ها و سیستم های تجاری که در طول تاریخ از طریق این شاهراه مهم فرامنطقه ای شکل گرفته اند، در دوران مدرن از اهمیت زیادی برخوردار هستند.

افغانستان در قلب این شاهراه واقع شده است و نقاط مختلف جهان به ویژه آسیای میانه، آسیای جنوبی و اروپا، چین و خاور میانه را به هم متصل می کند.

در این راستا، لازم به ذکر است که تاجیکستان ساخت یک شبکه حمل و نقل و ترانزیت منطقه ای جامع را یکی از زمینه های مهم همکاری می داند.

تاجیکستان در تلاش است تا یک چارچوب نظارتی برای توسعه و تجارت ترانزیتی از طریق کریدورهای حمل و نقل با مشارکت کشور دوست ما – افغانستان ایجاد کند.

بنابراین، ما به استفاده گسترده از مسیرهای افغانستان-تاجیکستان-چین و افغانستان-تاجیکستان-قرقیزستان علاقه مندیم.

در این راستا، ما در تلاش هستیم که پروژه احداث راه آهن بین تاجیکستان و افغانستان را از جمله احداث قطار راه آهن رومی – پنج پایان – شرخان بندر در اسرع وقت اجرا کنیم.

ما پیشنهاد می کنیم آن را به بخشی از راه آهن بین تاجیکستان، افغانستان و ایران تبدیل کرده و به کریدور حمل و نقل بین المللی “شمال-جنوب” متصل کنیم.

بخش انرژی اساس تمام بخشهای اقتصاد و توسعه جامعه است. استفاده جامع و کارآمد از منابع آن می تواند کشورهای ما را به سطح تولید کنندگان عمده منطقه ای انرژی “سبز” ارتقا دهد و موقعیت ما را در اجرای اهداف توسعه پایدار تقویت کند.

روند جهانی به سمت “اقتصاد سبز” و تلاش های جامعه جهانی برای دستیابی به سطح پایین انتشار گازهای گلخانه ای که یکی از عوامل تغییر آب و هوا در نظر گرفته می شود، مشخصه دوران مدرن است.

تاجیکستان دارای منابع برق آبی فراوانی است که منبع مهمی از انرژی های تجدیدپذیر است.

ما تلاش می کنیم تولید برق آبی سازگار با محیط زیست را به نفع همه کشورهای منطقه دو برابر کنیم و فرصت های عرضه آن به بازار انرژی منطقه را گسترش دهیم.

تاجیکستان سالانه بین 1 الی 1.5 میلیارد کیلووات ساعت برق به افغانستان انتقال می کند.

طی ده سال گذشته، ما بیش از 10 میلیارد کیلووات ساعت برق به این کشور همسایه منتقل کرده ایم.

به این منظور، دو خط انتقال نیرو ساخته و مورد بهره برداری قرار داده ایم.

یکی 110 و دیگری 220 کیلوولت با ظرفیت 500 مگاوات از ایستگاه “کیران” در تاجیکستان تا پل خمری در افغانستان.

فرصت های همکاری در بخش انرژی هنوز بسیار زیاد است و ما آماده همکاری همه جانبه در این زمینه استراتژیک هستیم.

در عین حال، ما آماده هستیم تا منابع برق به افغانستان را افزایش دهیم.

در این راستا، موضوع توسعه و اجرای بیشتر پروژه های اتصال شبکه های برق در منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

در این راستا، اجرای پروژه CASA-1000 را که انتقال برق از تاجیکستان و قرقیزستان به پاکستان از طریق خاک افغانستان را فراهم می کند، مهم می دانیم.

همچنین، ساخت یک خط انتقال قوی 500 کیلوولت موسوم به “راغون-پل خمری” که مطالعه امکان سنجی آن آغاز شده است، گامی مهم و به موقع است.

به منظور ارتقاء سطح زندگی مردم دوست و همسایه خود، ما احداث نیروگاه های برق آبی را در مناطق مرزی از جمله اجرای پروژه برق آبی “سیبزار” در استان بدخشان تاجیکستان پیش بینی کرده ایم.

در عین حال، تاجیکستان از برنامه های افغانستان برای اجرای پروژه های منطقه ای در بخش انرژی، از جمله ساخت خطوط انتقال برق و سایر تاسیسات انرژی فراملی، پشتیبانی می کند.

جمهوری تاجیکستان از توانایی بالایی در ساخت نیروگاه های برق آبی، تاسیسات هیدرولیکی، سیستم های آبیاری مدرن و کارآمد، باغبانی، راه آهن برخوردار است.

ما آماده همکاری با افغانستان در تهیه و اجرای برنامه های مشترک در این زمینه ها هستیم.

تاجیکستان به عنوان یک همسایه دوست افغانستان، در تلاش است تا همکاری تجاری و اقتصادی بین دو کشور، از جمله در مناطق مرزی را بیشتر تقویت کند.

در این روند، رشد گردش تجاری طرفین از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

حجم تجارت دو جانبه بین تاجیکستان و افغانستان برای سالهای 1997-2020 بالغ بر یک میلیارد و 549 میلیون دلار آمریکا بود.

در سال 2020 حجم تجارت بین دو کشور به بیش از 70 میلیون دلار آمریکا رسید.

علی رغم تاثیر منفی عوامل خارجی، از جمله عواقب همه گیر COVID-19، در آینده نزدیک سعی خواهیم کرد تجارت دوجانبه خود را دو برابر کنیم.

لازم به ذکر است که به منظور گسترش و توسعه روابط چند وجهی بین مناطق مرزی، از جمله تجارت، تاکنون شش پل بین تاجیکستان و افغانستان احداث و به بهره برداری رسانده است و ساخت پل هفتم در منطقه کاکل آغاز شده است.

در حال حاضر، چهار نقطه تجارت مرزی در مرز بین دو کشور وجود دارد.

تاجیکستان چهار منطقه آزاد اقتصادی در نزدیکی مرز با افغانستان ایجاد کرده است.

ما آماده همکاری در زمینه علوم، آموزش، فرهنگ، هنر، اطلاعات و فعالیت های اجتماعی را به سطح جدیدی برسانیم.

امروز بیش از 500 دانشجوی افغان در دانشگاه های تاجیکستان تحصیل می کنند.

در طول دوره استقلال کشور ما، بیش از هزار شهروند افغانستان از دانشگاه های مختلف تاجیکستان فارغ التحصیل شده و مدرک دریافت کرده اند.

علاوه بر این، طی ده سال گذشته، حدود 1500 افغان، از جمله بیش از 100 زن افغان، در موسسات و مراکز تاجیکستان آموزش و بازآموزی حرفه ای دیده اند.

با در نظر گرفتن تعدادی از عوامل کمک کننده، از جمله همزبان بودن دو کشور، ما این فرصت را داریم که به طور موثر روند آموزش و علوم شهروندان افغانستان را در موسسات مختلف آموزشی کشورمان ادامه دهیم.

طرف تاجیکی می تواند متخصصانی را برای افغانستان برادر در زمینه های برق، بهداشت، آبیاری، کشاورزی، راه آهن، راه سازی، ساخت و ساز، معماری، فن آوری های مختلف و صدها دانشمند آموزش دهد.

تاجیکستان و افغانستان به تقویت همکاری ها در زمینه امنیت بر اساس روابط دو جانبه و در چارچوب سازمان های بین المللی و منطقه ای اهمیت زیادی می دهند.

لازم به ذکر است که همکاری های دو کشور در این زمینه که در سطح بالایی از هماهنگی صورت می گیرد، با درک متقابل و اعتماد مشخص می شود.

شرایط حساس امروز ما را ترغیب می کند تا دامنه همکاری عملی بین کشورهایمان را در این زمینه بیشتر گسترش دهیم.

وضعیت دشواری که در سالهای اخیر در افغانستان ایجاد شده است، محدود به این کشور نیست و تنها از آنجا ناشی نمی شود.

اوضاع در افغانستان ماهیت فرامنطقه ای دارد و جامعه جهانی را تحت تاثیر قرار می دهد.

ما کشورهای منطقه نباید اجازه دهیم مردم دوست و برادر افغانستان با مشکلات تحمیل شده بر آن تنها بمانند.

امروز شاهد تشدید فعالیت های گروه های مختلف تروریستی و افراطی و همچنین جرایم سازمان یافته فراملی از جمله قاچاق مواد مخدر هستیم.

گروه های تروریستی و افراطی از اوضاع پیچیده افغانستان برای انجام جاه طلبی های مخرب و گسترش فعالیت های تخریبی خود استفاده می کنند.

تجربه تلخ ادامه جنگ در این کشور طی 40 سال گذشته ثابت می کند که هیچ راه حل نظامی برای مسئله افغانستان وجود ندارد.

ما کلید حل مشکلات کنونی افغانستان را در استفاده گسترده از ابزارهای دیپلماتیک و سیاسی و اتخاذ اقدامات موثر برای تامین توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور می بینیم.

در این راستا، تاجیکستان از موقعیت دولت افغانستان برای برگزاری گفتگوهای بین الافغانی برای تامین امنیت و صلح و ثبات در کشور استقبال می کند.

ما معتقدیم که در این مذاکرات باید منافع همه مردم کشور در نظر گرفته شود و سرنوشت و آینده آن قبل از هر چیز توسط مردم افغانستان تعیین خواهد شد.

در عین حال، جامعه بین المللی، اول از همه، کشورهای کمک کننده، باید حمایت خود را از افغانستان رنج دیده در شرایط حساس کنونی نشان دهند.

همه شرکت کنندگان این کنفرانس معتبر می دانند که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برای تاجیکستان چه گذشت.

نعمت استقلال برای ما بسیار گران تمام شده است.

روند آشتی ملی در کشور ما پنج سال به طول انجامید.

من در اینجا در مورد خسارات جانی و مالی ملت عزیزم صحبت نمی کنیم.

من فقط می خواهم تاکید کنم که در آن روزهای دشوار، رهبران مردم افغانستان، همراه با دیگر کشورهای دوست، از روند صلح تاجیکستان حمایت می کردند و به ما کمک صادقانه و برادرانه می کردند.

ما هرگز آن را فراموش نخواهیم کرد.

ما در مسیر آشتی، صلح و توسعه بیشتر تجربه زیادی کسب کرده ایم و آماده ایم که در هر شرایطی آن را به مردم برادر افغانستان منتقل کنیم.

پایان همه جنگ ها آشتی است.

من از تمام کشورهای شرکت کننده کنفرانس، کشورهای کمک کننده و سازمان های منطقه ای و بین المللی دعوت می کنم:

بیایید به مردم شریف افغانستان کمک کنیم تا راه به سوی تقویت درک متقابل، صلح و توسعه میهن خود را برای آنها آسان تر و کوتاه تر کنند.

امیدوارم نتایج نشست امروز عامل موثر دیگری در تقویت بیشتر همکاری باثمر بین کشورهای عضو و شرکای کنفرانس “قلب آسیا – روند استانبول” باشد.