ТАЪРИХИ ТАҶЛИЛИ РӮЗИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ МОДАРОН

Душанбе,  2 март. (АМИТ «Ховар»,  Кристина  Эрлих). —  8 март дар  бисёр  мамлакатҳои  ҷаҳон  ҳамчун  Рӯзи  байналмилалии  занон  ҷашн  гирифта  мешавад.   Созмони  Милали  Муттаҳид соли  1977  қатънома  қабул  намуда,  ҳамаи  мамлакатҳоро  даъват карда буд, ки  8  мартро  ҳамчун  рӯзи  мубориза барои эҳтироми  ҳуқуқи  занон  ҷашн  гиранд. 8 март  айни  ҳол  иди  миллии  баъзе  ҷумҳуриҳои  собиқи  Иттиҳоди  Шӯравӣ,  инчунин  Ангола, Буркина – Фасо, Гвинея – Бисау, Камбоҷа, Чин, Конго, Лаос, Македония, Муғулистон,  Непал,  Куриёи  Шимолӣ ва  Уганда  мебошад. Таърихи таҷлили  8  март   аз  фасли  баҳори  соли  1875  оғоз  меёбад. Ҳамон  сол  бофандагони  шаҳри Ню – Йорк   дар  кӯчаҳои  Манхеттен   намоиш ташкил  намуда,  аз  соҳибони  корхонаҳо  зиёд  кардани  музди  кор,  беҳтар  сохтани  шароити  меҳнат  ва  баробар  кардани  ҳуқуқи  занон  бо  мардонро талаб  намуданд.   Баъди  50  сол,  дар  яке  аз  рӯзҳои  якшанбеи  моҳи  феврали соли  1908 ҳазорон  нафар   занон  бори  дигар  ба  кӯчаҳои  Ню – Йорк  баромада,  талаб   карданд, ки ба онҳо  ҳуқуқи  иштирок дар  интихобот  дода шавад. Онҳо  беҳтар  намудани  шароити  меҳнат ва  хусусан   беҳтар  сохтани  шароити  меҳнати  бачагонро  талаб  намуданд. Политсия  намоиши  осоиштаи  занонро  бераҳмона  пароканда  кард. Солҳои   1909  ва 1910  намоиши   занон  дар  саросари  Амрико  баргузор гардид.  Соли  1910  намояндагони  созмонҳои  занони  ИМА   дар   Конфронси  дуюми   байналмилалии   занони  сотсиалист  ширкат  варзиданд, ки  дар  Копенгаген  баргузор  гардид.  Онҳо  дар  ин  ҷо  бо   пешвои  ҳаракати  занон  Клара  Цеткин  мулоқот  карданд.  Ӯ дар  конфронс  пешниҳод  кард, ки  барои  ҷалби таваҷҷӯҳи  ҷомеа  ба  проблемаҳои  ҳаёти  занон  як  рӯзи  муайян  интихоб  карда шавад. Дар  натиҷа  Рӯзи  байналмилалии  ҳамдилии  занон  дар  мубориза  барои   ба  даст  овардани  баробарҳуқуқии  иқтисодию  иҷтимоӣ ва  сиёсӣ   муайян  гардид. Рӯзи  байналмилалии  занон  бори  аввал  19  марти  соли  1911  дар  Олмон, Австрия,  Дания  ва баъзе  мамлакатҳои  Аврупо  ҷашн  гирифта шуд.  Аз  соли  1914  сар  карда, рӯзи байналхалқии   занон ҳар  сол  рӯзи  8  март  ҷашн  гирифта  мешавад. Дар  Иттиҳоди  Шӯравӣ  бо  қарори  Конфронси   дуюми  коммунистии  занон   соли  1921 қарор  қабул  карда шуд, ки   барои  бузургдошти   корпартоии  занон  8  марти соли  1917   дар   шаҳри  Петербург  рӯзи  байналмилалии  занон  ҳар  сол  8  март  таҷлил  карда шавад. Дар  Тоҷикистон  8  март  ду  сол  боз  ҳамчун  Рӯзи  модарон таҷлил  карда  мешавад. Президенти  мамлакат  Эмомалӣ  Раҳмон  соли  2009  дар ин  бора  фармон  бароварда буд.  Дар  фармони  Президент  гуфта  мешавад, ки   табдили  номи  ҷашн  ба  ифтихор  аз   зан – модар,  офарандаи  ҳаёт,  мураббии   наслҳо,   тарбиятгари  наврасону  ҷавонон  ва  такягоҳи  устувори   хонавода вобаста  мебошад. 8 март  дар  Тоҷикистон  мисли  пештара  рӯзи  истироҳат муқаррар  карда шудааст.