Пешниҳоди омӯзиши “Вазъи ҳуқуқии Пешвои миллат” дар макотиби таҳсилоти ҳамагонӣ ва олии кишвар

Январь 5, 2016 16:33

Душанбе, 05.01.2016. (АМИТ “Ховар”). — Дар саҳифаҳои равшани таърих нақши номдорони миллат, фарзандони абармарди тоҷик хеле возеҳ нишон дода шудааст, ки рӯзгору зиндагиномаи ин нафарон барои ҳар яки мо омӯхтанию ифтихоротӣ буда, ҳисси баланди миллиамонро болотар мебарад.
Аз назари воқеият хизматҳои шоёну ҷонисориҳои Устод Айниву Бобоҷон Ғафуров, Шоҳтемуру Нусратулло Махсум, Аббос Алиев ва садҳо шахсиятҳои таърихии мо барои ҳеч як нафаре норавшан нестанд.
Ҳар саҳифаи таърих гувоҳ ба фарҳангу тамаддуни бостонии мо буда, фарзандони ин миллат то ҳанӯз барои истиқлолу ваҳдат ва покии забони тоҷикӣ содиқанд.
Насли мо барои муаррифӣ ва нигоҳ доштани ғуруру ҳувияти миллии хеш хеле девори мустаҳкам доранд, ки метавонанд бо ҳифзи ин девор ва арҷгузорӣ ба он бо сари баланд гомҳои устувор гузоранд, аз таъриху аз миллати хеш ифтихорманд бошанд, номи неки шахсиятҳои бузурги тоҷикро эҳтиром кардаву сабақ бардоранд.
Давлату миллатҳои зиёде хастанд, ки натавонистаанд аз истиқлолу ваҳдат, забону фарҳанги хеш ҳифз кунанд ва ба нобудӣ расидаанд.
Дар раванди ҷаҳонишавӣ ва бархурди тамаддунҳо худогоҳиву хештаншиносӣ ва дониши баланди таърихиву сиёсӣ надоштани ҳар як миллат метавонад барояш хатарзо бошад.
Омӯзиши таҷрибаи таърихи ҷаҳонӣ ва назарбандиҳои илмӣ гувоҳӣ медиҳанд, ки доштани “Пешвои миллат”, эътирофи бунёдгузори давлат барои рушди худшиносӣ ва роҳи ҳамвори тараққиёти давлатдорӣ вобаста ба шароити дохилию байналмилалӣ дар ҷаҳони ноором шарт ва зарур аст.
Соҳаҳои гуногуни илм низ аз ҷанбаҳои гуногун хизматҳои воқеии онҳоро қадршиносӣ карда, таъсири нек ва қавии чунин симоҳоро дар масири таърих барои рушд, ваҳдат ва пешрафти миллату ҷомеа ёдрас карда, шинохт ва эътирофи онҳоро ба мисли “Пешвои миллӣ”, “Падар-бунёдгузори давлат” ва монанди инҳо вогузор карда, ба фазои илмҳои сиёсатшиносӣ ва ҷомеашиносӣ ворид кардааст.
Дар илми ҳуқуқшиносӣ ва давлатшиносӣ назарияҳои мухталифи Пешвои миллат ва мақому манзалати он вуҷуд доранд.
Чунин ашхоси хизматнишондода дар ҳаёти сиёсии кишварҳояшон бо номҳои гуногун дар руҳу равон ва қалби мардумашон ҳифз ва ёдрас шуда, мақоми ҳуқуқии гуногунро доро буданд. Нигоҳе ба таърихи ниҳоди Пешвои миллат гувоҳи равшани ин гуфтаҳост.
Ба мисол дар Амрико онҳоро “Падарон — асосгузорони давлати Амрико” — Ҷорҷ Вашингтон, Ҷон Адамс, Томас Ҷеферсон, дар Туркия Падари миллати турк -Ататурк, дар Ҳиндустон “Падари миллати ҳинду” — М.К. Гандӣ, дар Покистон падар асосгузори давлати Покистон — Алӣ Муҳаммад Ҷиноҳ, дар Сингапур «Асосгузори давлати Сингапур» Ли Куан Ю, дар Қазоқистон “Пешвои милат” Н.А. Назарбоев ва инак дар Тоҷикистон “Пешвои миллат” Эмомалӣ Раҳмон шинохта шудаанд. Назарияҳои илмӣ ва таҳлилҳои ҳуқуқиву сиёсӣ нишон медиҳанд, ки аз шинохт ва эътирофи онҳо демократияи ин давлатҳо ва ё дигар озодиҳояшон ҳеҷ зарар надида, амали конститусионӣ ҳисобида шуда, роҳи суботи рушди давлат ҳифз шудааст. Хилофи арзишҳои демократӣ ва ғайриконститутсионӣ донистани масъалаи пешвои миллӣ, бештар ноогоҳии мунаққидон аз фазои гузашта ва имрӯзи ҷомеаи Тоҷикистон ва ҷаҳонро нишон медиҳад.
9 декабри соли равон Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонун ”Дар бораи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ -Пешвои миллат”-ро қабул кард, ки он идомаи мантиқии дигар қонунҳое мебошад, ки вазъи ҳуқуқии Президент ва имрӯз Пешвои миллатро муайян мекунанд.
Имрӯз Эмомалӣ Раҳмон на ҳамчун шахсият, балки ҳамчун арзиш ва сарвати миллӣ, ҳамчун меҳвари асосии ҳастӣ ва пойдории миллати тоҷик мақоми ҳуқуқӣ касб кардааст.
Вақте сухан дар бораи Пешвои миллат меравад, ба қадри ӯ расидан, номи ӯро гиромӣ доштан ва роҳи интихобкардаи ӯро ҳифз карда, идома додан- эҳтиром аз роҳи таърихии муборизаи халқи тоҷик барои истиқлолият буда, қадршиносӣ аз давлати миллӣ, демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявии Тоҷикистон аст ва он ба таври ҳатмӣ бояд ҳамчун мавзӯи дарсӣ дар мактабҳо дарс дода шавад.
Таҷрибаи ҷаҳонӣ нишон медиҳад, ки дар кулли кишварҳое, ки шахсиятҳои барӯманди миллатҳо ҳамчун Пешвои миллат аз ҷониби халқ эътироф шудаанд, дар тадрисгоҳҳо корнамоии ин нафарон ҳамчун мавзӯи дарсӣ мавриди омӯзиши ҳамагон қарор гирифтааст.
Ҳамин тариқ, бо назардошти хизматҳои шоёни Сарвари давлат, Президенти кишвар ва Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмонро ҳамчун рамзи қадрдонӣ ва эҳтиром пешниҳод мешавад, ки мавзӯи “Вазъи ҳуқуқии Пешвои миллат” дар макотиби олӣ дар фанҳои сиёсатшиносӣ ва дар макотиби таҳсилоти ҳамагонӣ дар фанни таърих мавзӯоте мавриди баррасӣ ва омӯзишу таҳқиқ қорор гиранд, то насли нави имрӯз, ки даҳшати ҷанги шаҳрвандиро надидааст, бе гумон бидонад, ки барҳамзанандаи алангаи ҷанги хонумонсӯз маҳз Пешвои имрӯзаи миллат Эмомалӣ Раҳмон аст.
Омӯзиши “Вазъи ҳуқуқии Пешвои миллат” барои сиёсатмадорон, иқтисоддонҳо, файласуфу муаррихон ва дигар табақаҳои иҷтимоии ҷомеа муҳим ва зарур мебошад.
Умед аст пешниҳоди мазкур қобили қабули ҳамагон хоҳад буд, зеро аз рӯи таҳлили воқеияти имрӯзаи ҷомеаи Тоҷикистон, минтақа ва ҷаҳон, эҷоди институти ҳуқуқии Пешвои миллат як зарурати воқеии давлатдории мо дар шароити имрӯза мебошад.

Сиёвуш Наботов
устоди кафедраи ҳуқуқи Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон

Январь 5, 2016 16:33

Хабарҳои дигари ин бахш

«БАЧА АЗИЗ, ОДОБАШ АЗ ОН АЗИЗТАР…». Ба таълиму тарбияи фарзандон набояд бетарафӣ зоҳир намуд
«КАЪБА ЧӢ МЕРАВӢ, ДИЛЕРО ДАРЁБ…». Андешаҳо дар ҳошияи мулоқоти Президенти Тоҷикистон бо фаъолону намояндагони ҷомеа ва ходимони дин
Оши бурида дар Наврӯз ҳамчун рамзи умри дароз ва ҳаёти хушбахтона омода мешавад
НАВРӮЗ — ҶАШНИ ЭҲЁ. Ин ҷашни ҷаҳонӣ бунёди маънавии миллати тоҷик мебошад
МАЗМУНҲОИ НАВРӮЗӢ ДАР АШЪОРИ АҲДИ КЛАССИКИИ ФОРСУ ТОҶИК. Андешаҳои адабиётшинос дар хусус
24 МАРТ — РӮЗИ ҶАҲОНИИ МУБОРИЗА БО БЕМОРИИ СИЛ. Ҳадаф аз он огоҳӣ, пешгирӣ ва мубориза бар зидди ин беморӣ мебошад
ИМРӮЗ ДАР ТОҶИКИСТОН — РӮЗИ ГУЛ ВА НИҲОЛШИНОНӢ. Соли 2023 дар ҷумҳурӣ беш аз 1 миллион бех ниҳоли дарахтони гуногун шинонида шуд
МАСЛИҲАТИ МУТАХАССИС. Истеъмоли гулкарам масунияти инсонро боло мебардорад
Хӯрокҳои миллии тоҷикӣ дар ҷаҳон машҳур буда, санъати таббохии миллати мо давоми садсолаҳо ташаккул ёфтааст
СИЁСИШАВИИ ДИН — ХАТАР БА ФАРҲАНГИ МИЛЛӢ ВА СУБОТИ ҶОМЕА. Андешаҳои профессор Нозим Маҳмадизода дар ин мавзуъ
МАСЛИҲАТИ МУТАХАССИС. Истеъмоли ғизои солим беҳтарин роҳи ҳифзи солимии шахс мебошад
ШАБОҲАТИ ОИНҲОИ НАВРӮЗӢ ДАР ДАВЛАТҲОИ АВРУПО. Наврӯз ҳоло ба ҷузъи тамаддуни башарӣ табдил ёфтааст