СОЛИ 2020 – СОЛИ МАЪРИФАТИ ТАЪРИХӢ. Бардошт аз Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии мамлакат

Январь 4, 2020 08:24

ДУШАНБЕ, 04.01.2020. /АМИТ «Ховар»/. Мутолиаи саросарӣ ва гузаронидани хонишҳо аз рӯи китоби «Тоҷикон»-и Бобоҷон Ғафуров барои эҳёи андешаи миллӣ ва  баланд бардоштани ҳувияти миллӣ заминаи муҳим мегузоранд, зеро вазъияти   ҷаҳони мутамаддин  тақозо мекунад, ки новобаста аз қишри  иҷтимоӣ ҳар шаҳрванди мамлакат бояд аз гузаштаи худ огоҳ бошад ва дар ҳимояи муқаддасоти милливу давлатӣ зираку ҳушёриро аз даст надиҳад. Ин нуктаро бо бардошт аз Паёми навбатии Пешвои миллат аз 26 декабри соли 2019 номзади илмҳои филологӣ, дотсенти Донишкадаи давлатии забонҳои Тоҷикистон  ба номи Сотим Улуғзода Хосият ОЛИМӢ ба хабарнигори АМИТ «Ховар» иброз намуд.

Масуф дар идома чунин изҳори андеша намуд:

Паёмҳои  Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ  Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамасола масъалаҳои муҳими ҳаёти хоҷагии халқи мамлакатро фаро гирифта, ҳамчун дастур  барои  масъулини соҳаҳои марбута хидмат менамоянд.

Яке аз омилҳои рушду тараққӣ ва эҳёи миллату давлатҳо дар ҷаҳони муосир маорифпарварӣ мебошад. Маорифпарварӣ ва рушди илм дар таърихи ҳар миллат ҳамчун марҳилаи эҳё ва ташаккули зеҳнӣ шинохта мешавад. Мо метавонем замони салтанати Оли Сомонро давраи  тиллоии миллати хеш бишуморем, ки он замон  марҳилаи нави ташаккули забону фарҳанги тоҷик оғоз гардида, чун пояи мустаҳкаме дар рушди минбаъдаи кохи донишу заковат ва фитрати тоҷикон хидмати нотакроре намудааст.

Баробари ба даст овардани истиқлолияти миллӣ барои эҳёи ганҷҳои нуҳуфтаи фарҳангу адаби миллат заминаҳои наве фароҳам омаданд. Андешаҳои Пешвои миллат дар Паёми навбатӣ роҷеъ ба масъалаи маърифати таърихӣ  бори дигар мардумро водор бар он менамоянд, ки нисбат ба гузаштаи худ набояд бепарво бошанд.

Сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон  дар  осори илмӣ-сиёсӣ ва тамоми суханрониҳояшон дар мавриди омӯзиши осори ниёгон ва дар амал татбиқ намудани истиқлолияти фарҳангӣ ибрози назар карда, зимнан ифтихор аз гузашта ва сабақ гирифтан аз  таърихи ниёгонро борҳо таъкид намудаанд. Дар иртибот ба ин метавон андешаи Пешвои муаззамро аз китоби «Чеҳраҳои мондагор» мисол овард, ки тазаккур додаанд: «Шинохти таърих ва ҳикмату фарҳанги  оламгири ниёгон ба хотири муаррифии мақоми ҷаҳонии миллати мо мебошад. Он дар худогоҳӣ ва ҷустуҷӯҳои таърихиву миллии тоҷикон марҳилаи комилан тозаро ба вуҷуд овардааст».

Дар ҳамин асар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба хонандаи гиромии худ муроҷиат менамояд, ки «тоҷикон дар тӯли ҳазорсолаҳо ҷабру ҷафои аҷнабиёнро бо сабру таҳаммул ва бурдбории мардонавор паси сар намуда, бо дастовардҳои безаволи фарҳангиашон беҳтарин бозёфтҳои маънавии нухбагони сарзамини хешро ҳифз кардаанд».

Таъкид кардан зарур аст, ки  дар асари Вамбери Арсений мавсум ба «Саёҳати Осиёи Миёна» (www.vostlit.info/Texts/rus12/Vambery/text3.htm») дар мавриди куҳанбунёдии тоҷикон сухан рафта, аз ҷумла таъкид гардидааст, ки «тоҷикон аз қадим қисмати асосии аҳолии Осиёи Миёнаро ташкил намуда, ҳатто  то омадани дини ислом дорои фарҳанг буданд ва ҳарчанд ки аз кишвардорӣ маҳрум шуда бошанд ҳам, аммо нақши асосиро дар соҳибфарҳанг намудани ҳокимони худ аз даст надода буданд».

Дарвоқеъ, замони муосир ба ҳайси замони фарҳанграбоӣ ва лағв кардани хотираҳои таърихӣ аз ҷониби миллатҳое, ки фитрати миллӣ надоштаанд, ба қайд гирифта шудааст. Бархӯрдҳои зиёди фарҳангӣ моро водор менамоянд, ки барои таҳкими худшиносии миллӣ саъю талоши зиёде намоем ва  нагузорем, ки насли ҷавон аз гузаштаи худ лаҳзае дур шавад. Дар радифи ҳамин метавон таъкиди Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро ҷиҳати шинохти гузаштагон  мисол овард, ки бе дарки ҷавҳари худӣ наметавонем ҳастии миллатро дар оянда пос дорем.

Дар Паёми навбатии хеш Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бори дигар дастур доданд, ки «олимону донишмандони моро зарур аст ба шинохти дурусти таърих, тарғиби мероси маънавӣ ва суннату ойинҳои мардумӣ низ, ки тайи асрҳо дар хотираи таърихии миллати тоҷик нақш бастаанд, таваҷҷуҳи ҷиддӣ зоҳир намоянд».

Аз зумраи самимияти Президенти мамлакат баҳри  баланд бардоштани маърифати таърихӣ интишори китоби «Тоҷикон»-и Бобоҷон Ғафуров ва тақсими он байни мардум мебошад. Ин асар фарогири маводи арзишманди илмӣ ва яке аз манбаъҳои муътамад роҷеъ ба таърихи миллати озодаи тоҷик буда, авзои сиёсӣ ва иҷтимоии тоҷиконро дар марҳилаҳои гуногун мавриди омӯзиш қарор додааст.

Ҳанӯз дар замони Шӯравӣ академики тоҷик Бобоҷон Ғафуров аз минбарҳои ҷаҳонӣ роҷеъ ба масоили Шарқ сухан мегӯяд ва узви кунгураҳои зиёде, масалан соли 1961 дар кишвари Гвинея ҳангоми Конгресси байналмилалӣ Раиси Фонди якдилии Осиё ва Африқо, соли 1966 узви кумитаи доимии Кунгураи байналхалқии эроншиносӣ (Эрон), соли 1967 узви фахрии Ҷамъияти шарқшиносони Полша интихоб гардида, соли 1968 ба Ҷоизаи байналхалқии ба номи Ҷавоҳирлаъл Неҳру мушарраф мегардад. Дар замони истиқлолият Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон хидматҳои наҷиби академик Бобоҷон Ғафуровро ба инобат гирифта, ӯро соли 1997 бо унвони олии Қаҳрамони Тоҷикистон сарфароз менамояд.

Ин фарзанди фарзонаи миллат бо вуҷуди мавҷудияти тазодҳои идеологӣ  тавонистааст асаре таълиф ва бо он исбот намояд, ки миллати фархундаи тоҷик дар Осиёи Миёна нақши тамаддунсоз доштааст.

Январь 4, 2020 08:24

Хабарҳои дигари ин бахш

ПРЕЗИДЕНТИ ТОҶИКИСТОН САРПАРАСТИ БОЗ ЯК ОЗМУНИ ҶУМҲУРИЯВӢ. Озмуни «Беҳтарин китоби илмӣ, мақолаи илмӣ ва мақолаи илмию оммавӣ» дар соли 2024 баргузор карда мешавад
НАЗАРИ КОРШИНОС. Тағйирёбии иқлим ба нобаробарию ҷанги сард замина мегузорад
ИЛМУ МАЪРИФАТ ИСТИҚЛОЛИ МИЛЛАТРО ҶОВИДОН ГАРДОНИДА, ОНРО ТАҲКИМ МЕБАХШАД. Назари президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар ин мавзуъ
ПАГОҲ СОЛИ НАВИ ТАҲСИЛ ОҒОЗ МЕЁБАД. Оё шуъбаҳои маорифи шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ бо китобҳои дарсӣ таъминанд?
МУТОБИҚАТИ НИЗОМИ БИСЁРЗИНАГИИ ТАҲСИЛ БА МЕЪЁРҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ. Андешаҳои ректори Донишгоҳи байналмилалии сайёҳӣ ва соҳибкории Тоҷикистон дар ин хусус
Эмомалӣ Раҳмон: «Хонед, омӯзед, аз имкониятҳои фароҳамовардаи давлату Ҳукумат самаранок истифода баред. Ояндаи Тоҷикистон ва тақдири давлату миллат дар дасти шумост!».
ХИЗМАТҲОИ БЕНАЗИРИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ ДАР ТАҲКИМИ ИСТИҚЛОЛИ ДАВЛАТӢ. Андешаҳои академик Фарҳод Раҳимӣ дар ин хусус
ИСТИҚЛОЛИЯТ-ПУРАРЗИШТАРИН ДАСТОВАРД. Ин неъмати бузург ба мо нуру зиё, меҳру вафо, ободию озодӣ ва сулҳу ваҳдати миллӣ овард
ИСТИҚЛОЛИ СИЁСӢ ВА ТАҲКИМИ ДАВЛАТДОРИИ МИЛЛӢ. Андешаҳо дар ҳошияи бошукуҳтарин дастоварди давлатдории навини тоҷикон
ТИРАМОҲ ФАРО МЕРАСАД. Дар ин фасл кадом бемориҳои мавсимӣ авҷ мегиранд?
ЧАРО ДАР ТОҶИКИСТОН ПАХТАПАРВАРӢ КОҲИШ ЁФТ? Дар мамлакат маъракаи ҷамъоварии пахта оғоз гардид
33 СОЛИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ДАВЛАТӢ. Дар ин давра Тоҷикистон дар арсаи байналмилалӣ ҳамчун давлати ташаббускор шинохта шуд