«ХОНИКЕЙ ТОҶИК НАБУД…». Нависанда Қодири Рустам дар посух ба як дурӯғи машҳур, ки ду рӯз пеш Садир Жапаров дар қатори дурӯғҳои дигараш аз минбари СММ такрор кард

Сентябрь 22, 2022 13:03

ДУШАНБЕ, 22.09.2022 /АМИТ «Ховар»/. «Халқҳои моро риштаҳои хешутаборӣ бо ҳам мепайванданд. Беваҷҳ нест, ки ҳамсари Манас – қаҳрамони машҳури мо, шоҳзодахонум Хоникей тоҷик будааст…» («Наши народы переплетены родственными узами. Недаром наш легендарный герой Манас был женат на таджикской царевне Каныкей…». Ин яке аз дурӯғҳое буд, ки президенти Қирғизистон 20 сентябр дар қатори дурӯғҳои дигараш аз минбари СММ такрор кард.

Барои чӣ дурӯғ аст, нависанда Қодири Рустам чунин далел меорад:

— Дурӯғҳо дар шарҳу тафсири осори адабӣ зиёданд; баъзе аз онҳо умри чандинасра доранд ва бо он ки дурӯғ буданашон дигар ҷойи тардид надорад, ҳоло ҳам ин ҷову он ҷо такрор мешаванд ва иддае ҳам ба онҳо бовар доранд…

Намедонам, маншаъи ин «кашф», ки Хоникей – ҳамсари Манас аз достони ҳамноми қирғизӣ тоҷикдухтар аст, дар куҷост: дар Қирғизистон ва ё Тоҷикистон, намедонам бори аввал ин суханро кӣ гуфта! Вале баъдан ончунон такрораш карданд, ки ба вежа дар Тоҷикистон забонзади хосу ом шуда…

<…> ин ки Хоникей – зани Манас тоҷик бошад, аз беху бунёд дурӯғ аст ва бофтаи замони шӯравӣ, ки ба дарди идеологияи <…> дӯстии халқҳо мехӯрду бас. Ягона чизе, ки шояд нахусткашшофи тоҷик будани Хоникей иттико ба он кардааст, ин аст, ки ин духтар – духтари хони Бухоро будааст… дигар ҳеҷ далеле…

Аммо, бо он ки аҳолии Бухоро ва гирду атрофи он ҳама тоҷиканд <…>, 1) пас аз Сомониён ҳеҷ хоне ва подшоҳе дар Бухоро тоҷик набудааст. 2) Манас тибқи пижуҳишҳои донишмандон воқеоти асрҳои 15-17-ро дар бар мегирад, ки дигар аз салтанати Сомониён дар Бухоро панҷ қарн сипарӣ шуда буд. 3) Хоникей духтари хон аст ва «хон» унвони ҳукмравоёни турку муғул аст; ва дар замони Чингизхон ҳеҷ касе ҷуз аз дудаи ӯ ҳақ надошт, ки худро «хон» биномад… 4) Падари Хоникей – хони Бухоро Темур ном дошт, ки <…> дар он замон тоҷикон фарзандони худро Темур наменомиданд. 5) Ниҳоятан, Хоникей на «Хоннигоҳ», чунонки баъзе «донишмандони» тоҷик шарҳ додаанд, балки «завҷаи хон» (яъне Манас) маъно дошт…

Хулоса, тоҷикдухтар будани Хоникей ҳеҷ асосе надорад ва дурӯғе беш нест. Ва онро набояд такрор кард.

АКС аз манбаъҳои боз

Сентябрь 22, 2022 13:03

Хабарҳои дигари ин бахш

Дар Донишгоҳи миллии Тоҷикистон толору озмоишгоҳи технологияҳои компютерӣ ба истифода дода шуд
«APНO 2023» ВА «EUPHO 2023». Дар Душанбе даври дуюми интихобӣ-ниҳоии олимпиадаи байналмилалӣ баргузор мешавад
«Пиряхҳои Тоҷикистон – манбаи обҳои зулоли Осиёи Марказӣ». Таҳти чунин унвон дар Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ҳамоиш доир шуд
Бахшида ба Наврӯз дар Гимназияи №1 барои хонандагони болаёқати шаҳри Душанбе барномаҳои омӯзишӣ баргузор шуданд
КОНФЕРЕНСИЯИ ДУЮМИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ СММ ОИД БА ОБ. Вобаста ба он «Паёми Донишгоҳи миллии Тоҷикистон. Бахши илмҳои иҷтимоӣ-иқтисодӣ ва ҷамъиятӣ» нашр шуд
ТАЪТИЛИ БАҲОРӢ. Пагоҳ хонандагони муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумии Тоҷикистон ба истироҳат мебароянд
Байни Донишгоҳи байналмилалии сайёҳӣ ва соҳибкории Тоҷикистон ва Донишгоҳи давлатии иқтисодии Тошканд созишнома ба имзо расид
НАВРӮЗ-САРҶАМЪКУНАНДАИ МИЛЛАТҲО. Дар Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ин ҷашни фаррухпай бо иштироки меҳмонони хориҷӣ таҷлил карда шуд
Дар Донишкадаи кӯҳию металлургии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои об машварати илмӣ-амалӣ доир шуд
Дар Донишгоҳи давлатии Хуҷанд Маркази илмии глятсиология ифтитоҳ гардид
«РАДИОЭЛЕКТРОНИКА, ЭЛЕКТРОТЕХНИКА ВА ЭНЕРГЕТИКА». Дар шаҳри Душанбе конференсияи байналмилалӣ доир гардид
«МАҲОРАТИ НУТҚ». Донишҷӯёни Донишгоҳи байналмилалии забонҳои хориҷии Тоҷикистон соҳиби роҳхати таҳсил дар Ҷопон шуданд