ИМРӮЗ-РӮЗИ ҶАВОНОН. Дар 17 соли охир дар Тоҷикистон шумораи ҷавонон 33% зиёд гардидааст

ДУШАНБЕ, 23.05.2023. /АМИТ «Ховар»/. Мехоҳам бо қаноатмандӣ иброз намоям, ки Тоҷикистон сарзамини ҷавонон аст ва бо назардошти саҳм ва нақши онҳо дар ҳаёти ҷомеа ва давлат дар сиёсати пешгирифтаи давлату Ҳукумати Тоҷикистон онҳо ҷойгоҳи афзалиятнок доранд. Чунин изҳор доштанд Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 22 май зимни ироаи паёми шодбошӣ ба муносибати Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон.

Дар робита ба ин ид мухбири АМИТ «Ховар» Зарангези Латиф вобаста ба нақши ҷавонон дар ҷомеаи имрӯза бо Раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Абдулло Раҳмонзода ҳамсуҳбат гардид.

АМИТ «Ховар»: Ҷавононро насли ояндасози миллат меноманд, мегуфтед, ки имрӯзҳо дар кадом соҳа онҳо  пешсаф мебошанд?

Абдулло Раҳмонзода: Мувофиқи таҳлилҳои оморӣ, аз шумораи умумии аҳолӣ 32,9%-и  онро ҷавонони аз 14 – 30-сола ташкил медиҳад ва синни миёнаи аҳолӣ дар ҷумҳурӣ 25 солро дар бар мегирад. Дар 17 соли охир шумораи ҷавонон 33% зиёд гардидааст ва дар ин давра ба ҳисоби миёна ҳамасола 1,9% шумораи ҷавонон дар ҳоли афзоиш қарор дорад.

Таҷрибаи корҳои созандагиву бунёдкории ҷавонон дар давраи соҳибистиқлолӣ нишон дод, ки ин неруи созанда дар пешрафти тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷомеа иштироки фаъолона дошта, сиёсати пешгирифтаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистонро ҳамеша ҷонибдорӣ менамояд ва дар раванди он  саҳми назаррас  мегузорад.

Воқеан, имрӯз ҷавонони ватандӯсту ватанпарвар, ворисони асили миллати тамаддунофари тоҷик, матину қавиирода ва далеру шуҷои мамлакат дар тамоми самту соҳаҳои Тоҷикистони соҳибистиқлол бо боварии комилу ғайратмандона хизмат намуда, дар пешрафти давлат  ҳиссаи муносиб гузошта, барои ободиву пешрафти Ватани маҳбубамон софдилона хизмат намуда истодаанд.

Имрӯз агар мо ба нақшу саҳми ҷавонони хеш дар тамоми соҳаҳо назар андозем, бо боварии комил ва сарфарозӣ гуфта метавонем, ки ҷавонони мо бо сифатҳои олитарини инсонӣ, яъне дарки масъулияти баланд, иродаи мустаҳкам, садоқату муҳаббати ватандорӣ, имони баланд ба ҳар арзишу муқаддасоти миллӣ, хирадсолорӣ, ақлу заковат исбот намуданд, ки роҳи интихобкардаи онҳо дар масири соҳибватаниву ватанхоҳӣ сафеду дурахшон аст.

Дар ҷомеаи имрӯза барои пешбурди соҳаҳои мухталифи иқтисоди миллӣ мавқеи ҷавонон хеле муҳим аст. Чунки ин қишри ҷомеа дорои афкори тозаю нав ва неруи муҳими пешбарандаи иқтисодӣ буда, истифодаи васеи фановарии муосирро дар истеҳсолот ба хубӣ таъмин карда метавонад.

Ҷавонони бонангу номуси тоҷик тӯли солҳои соҳибистиқлолии мамлакат дар рушди тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷомеа саҳми муносиб гузоштаанд, ки баробар ба садсолаҳост.

АМИТ «Ховар»: Татбиқи стратегияҳо ва барномаҳои соҳавӣ баҳри рушди ҷавонон то чӣ андоза мусоидат намуд?

Абдулло Раҳмонзода: Аз ҷониби давлату Ҳукумати мамлакат сол то   сол барои дастгирии иҷтимоии ҷавонон ва боло бурдани ҳисси ватандӯстии онҳо стратегияҳо ва барномаҳои соҳавӣ қабул ва амалӣ карда мешаванд.

Аз ҷумла, бо мақсади фароҳам овардани шароити мусоиди таъсиркунанда ҷиҳати тарбияи маънавию ҷисмонии ҷавонон, инкишофи ҳисси ватандӯстӣ ва  муҳаббати онҳо дар руҳияи ватандӯстӣ, маърифатнокӣ, худогоҳӣ, инсондӯстӣ, ифтихор ва арҷгузорӣ ба арзишҳои миллӣ, эмин нигоҳ доштани насли ҷавон аз таҳдидҳои замони муосир «Барномаи давлатии тарбияи ватандӯстӣ, эҳсоси масъулияти шаҳрвандӣ ва таҳкими ҳувияти миллии ҷавонони Тоҷикистон барои солҳои 2023-2027» дар сатҳи ҷумҳурӣ ва маҳал амалӣ  гардида истодааст. Илова бар ин, ҷиҳати амалишавии 10 самти афзалиятноки сиёсати давлатии кор бо ҷавонон, ки аз Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҷавонон ва сиёсати давлатии ҷавонон» бармеояд, «Барномаи миллии рушди иҷтимоии ҷавонон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2022 – 2026» дар сатҳи ҷумҳурӣ ва маҳал амалӣ гардида истодааст. Дар заминаи Барномаи мазкур аз ҷониби мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ барномаҳои маҳаллии рушди иҷтимоии ҷавононро қабул ва татбиқ намуда истодаанд.

Ҳамзамон бо мақсади фарогирии кулли ҷавонони минтақаҳо дар чорабиниҳо ва боло бурдани ҳисси ватандӯстии онҳо солҳои охир аз ҷониби Кумита механизмҳои гуногуни корбарӣ, аз ҷумла баргузории хонишҳои сиёсӣ бо ҷавонони 14-16-сола ва аз 17-сола боло бо волидайни онҳо тибқи ҷадвалҳои алоҳида дар як сол 2 марҳила, дар заминаи ҳамаи муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумии ҷумҳурӣ, аз рӯи усули «деҳа ба деҳа» ва «маҳалла ба маҳалла», баргузории хонишҳои сиёсӣ бо усули «Факулта ба факулта» бо донишҷӯёну устодон дар заминаи муассисаҳои таҳсилоти олии касбии ҷумҳурӣ дар ду марҳила дар як сол, баргузории хонишҳои сиёсӣ байни кормандони ҷавони вазорату идораҳо, ташкилоту муассисаҳои ҳамаи зинаҳо- аз шаҳру ноҳияҳо сар карда, то ҷумҳуриявӣ тибқи ҷадвали алоҳида ва баргузории хонишҳои сиёсӣ бо тамошобинон ва иштирокчиёни мусобиқаҳои варзишӣ бо усули «деҳа ба деҳа» ва «маҳалла ба маҳалла» дар чор марҳила ба роҳ монда шуд.

Кумита дар якҷоягӣ бо Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон ва Ташкилоти ҷамъиятии «Пайравони Пешвои миллат» дар мувофиқа бо Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 марти соли 2022 оид ба баргузории чорабинӣ аз рӯи усули «Дармеҳмонии ҷавонони манотиқи гуногуни ҷумҳурӣ» таҳти унвони «Дӯст ояд, гарм дар оғӯш гир!» иқдоми нав ба роҳ монд.

Дар доираи ин чорабиниҳо баргузории фестивалу семинар, тамошои ҷойҳои таърихӣ, барномаҳои консертӣ таҳти унвони «Шоми ҷавонӣ», бозиҳои варзишӣ ва ғайра доир гардида, муҳимтар аз ҳама, ҷойгир кардани ҷавонон барои шабгузаронӣ дар хонаҳои истиқоматии фаъолҷавонони шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ ба роҳ монда шуд.

Дар доираи ин иқдом соли 2023 8 меҳмонии ҷавонон дар шаҳру ноҳияҳои манотиқи ҷумҳурӣ ба нақша гирифта шудааст.

АМИТ «Ховар»: Дар бораи  қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон»  чӣ назар доред?

Абдулло Раҳмонзода: Агар мо ба ақидаҳои олимону мутафаккиронамон рӯ орем, ватандӯстӣ ҳамчун падидаи муҳим — инъикоскунандаи хусусияти руҳиву равонии афроди ҷомеа, дараҷаи шинохти мақом, нақши таърихиву сиёсии миллат ва шинохти ҷойгоҳи худ дар тамаддуни ҷаҳонӣ ва  ташаккули ифтихору ғурури созандагии миллӣ маънидод гаштааст. Тарбияи ватанпарастӣ арзиши муқаддас буда, садоқатмандии шаҳрвандро ба ватани хеш дар назар дорад. Ва, албатта, сатҳ ва дараҷаи он бештар ба дониш, ақл, зеҳн ва хирад вобастагӣ дорад.

Яке аз нишонаҳои дарозумрии давлат вобастагӣ ба муносибати ҷомеа ба Ватан ва арзишҳои миллии он маҳсуб мешавад. Ҳамин аст, ки барои тарбияи ҷавонони ватандӯсту ватанпарвар аз қадим тамоми роҳу воситаҳо истифода мешуд, то фарзанд дар руҳияе ба камол расад, ки ҳамеша аз Ватан дифоъ кунад. Ба ин хотир Пешвои миллат ба тарбияи ватанпарастии ҷавонон, ки ояндаи истиқлоли давлатӣ дар дасти онҳо аст, ҳамеша таваҷҷуҳ зоҳир менамоянд.

Дар ин замина Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш бо мақсади баланд бардоштани ҳисси ватандӯстиву меҳанпарастӣ, маърифати сиёсӣ ва ҳуқуқии ҷавонон пайваста барномаҳои гуногуни илмию фарҳангӣ, оммавию варзишӣ, озмуну фестивалҳои рангоранги зеҳнӣ ба роҳ мемонад.

Чанд сол қабл Пешвои миллат зимни вохӯрӣ бо ҷавонон аз баланд гаштани сатҳи худшиносии ҷавонон изҳори қаноатмандӣ намуда буданд ва имрӯз низ аз мавқеи созанда доштани насли ҷавон пайваста ёдоварӣ менамоянд, ки бешак, ин баҳои баланд дар мавриди мавқеи ҷавонон аст.

«Воқеан, вазъи печидаи ҷаҳони муосир, чолишҳову зиддият ва бархӯрдҳои асри нав моро водор мекунад, ки барои тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон, махсусан насли ҷавони мамлакат тамоми талошҳоро анҷом диҳем. Бубинед, дар бисёре аз кишварҳое, ки имрӯзҳо садои тиру тӯп баланд мешаваду мардумонаш дар фақри ҳамагир ва шароити носозгор умр ба сар мебаранд, агар аз як ҷониб омилҳои берунӣ сабабгор бошанд, аз ҷониби дигар кам будани ҳисси меҳанпарастии шаҳрвандони он кишварҳо онҳоро ба чунин рӯз расонидааст».

Ба имзо расидани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон» дар шароити пуртазоди ҷаҳони муосир, ки равандҳои гуногуни геополитикӣ ба манфиатҳои давлатҳои миллӣ хатар эҷод мекунанд, саривақтӣ аст.

Тавре ки аз номи қонун бармеояд, дар меҳвари он ватандӯстӣ ва ба сӯи ватандӯстӣ ҷалб кардани шаҳрвандони мамлакат ҷойгир аст. Ба ҷуз ин, қонуни мазкур ҳадаф, принсипҳо ва самтҳои тарбияи ватандӯстӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, асосҳои ҳуқуқӣ ва ташкилии онро муқаррар карда, муносибатҳои вобаста ба ташкили заминаҳои ҳуқуқӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ, таъмин ва танзими фаъолиятро дар соҳаи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон муайян менамояд. Чунки тарбия намудани шаҳрвандон дар руҳияи муносибати ватандӯстона ба ҷомеа ва давлат дар заминаи фаъолияти баланди ҷамъиятӣ, масъулияти шаҳрвандӣ, омодагӣ ва қобилияти хизмат ба Ватан асоси таъмини рушди устувори давлат аст.

АМИТ «Ховар»: Дастовардҳои ҷавонон дар соҳаи варзиш тайи чанд соли охир зиёд ба назар мерасад. Бигӯед, ки баҳри пешрафти соҳаи варзиш ва дастирии варзишгарони ҷавони мамлакат чӣ корҳо анҷом дода мешаванд?

Абдулло Раҳмонзода: Ба ҳолати 1 январи соли 2023 дар шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ мувофиқи маълумоти оморӣ 10 ҳазору 768 иншооти варзишӣ, новобаста аз шакли моликияташон ба қайд гирифта шудааст, ки аз ин 126 варзишгоҳ, 7479 майдончаи варзишӣ, 2214 толори варзишӣ, 94 ҳавзи шиноварӣ, 84 маҷмааю маркази солимгардонӣ ва 771 иншооти махсуси варзишӣ, аз қабили тир, боулинг, фитнес ва клубҳои ихтиёрӣ мебошад, ки барои пешрафти соҳаи варзиши мамлакат фаъолияти пурсамар доранд.

Барои равнақи бештар ёфтани ин соҳа давоми се моҳ дар шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ 28 иншооти варзишӣ, аз ҷумла 21 майдончаи варзишӣ, 6 толори варзишӣ ва 1 маҷмааи варзишӣ ва солимгардонӣ бо харҷи 7 миллиону 270 ҳазор сомонӣ сохта, ба истифода дода шуд, ки аз ин 2 миллиону 150 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби маблағҳои буҷавӣ ва 5 миллиону 120 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби соҳибкорону сарпарастон аст.

Инчунин баҳри баланд бардоштани маҳорату малакаи варзишгарон дар маҷмуъ аз ҷониби Кумита, сохторҳои маҳаллӣ ва муассисаҳои тайёрии варзишии шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ давоми семоҳаи якуми соли 2023 дар самти тарбияи ҷисмонӣ ва инкишофи варзиш – 9834 чорабинӣ бо иштироки 377 ҳазору 604 нафар, аз ҷумла 45 ҳазору 522 нафар духтарон, инчунин 1 миллиону 300 ҳазору 816 нафар мухлисон доир карда шуд, ки ин шумора аз лиҳози теъдод нисбат ба семоҳаи якуми соли 2022  557 чорабинӣ кам ва аз лиҳози фарогирӣ 206 ҳазору 141 нафар зиёд мебошад.

Ёдовар шудан ба маврид аст, ки давоми семоҳаи якуми соли 2023 аз ҷониби Кумита ва ташкилоти ҷамъиятии федератсияҳои варзишии ҷумҳрӣ 260 варзишгар, аз ҷумла 19 духтар- узви дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон аз намуди варзиши олимпӣ ва ғайриолимпӣ ба 19 мусобиқаи сатҳи байналмилалии варзишӣ ҷалб шуда, дар натиҷа ба хазинаи варзишии мамлакат 56 медал, аз ҷумла 15 тилло, 8 нуқра ва 33 биринҷӣ ворид гардид. Аз шумораи умумии медалҳои бадастовардаи варзишгарони мамлакат 4 тилло, 4 нуқра ва 6 биринҷӣ аз ҷоми ҷаҳон, 1 тилло, 4 биринҷӣ аз чемпионатҳои Осиё, 1 тилло ва 1 биринҷӣ аз мусобиқаҳои байналмилалии Гранд-Слам Тошканд, 7 тилло, 2 нуқра ва 13 медали биринҷӣ аз дигар мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ мебошад.

Ҳамчунин 260 варзишгар ба 19 мусобиқаи сатҳи байналмилалӣ ҷалб гардида, 171 нафари он (аз лиҳози фоизнокӣ 66,8%) бо медал ба Ватан баргашт. Варзишгарони мамлакат бо иштирок дар ин чорабиниҳо холҳои заруриро барои гирифтани роҳхати Бозиҳои олимпӣ соҳиб гардиданд.

Дар ин давра 56 маротиба бо шарофати дастоварди варзишгаронамон Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ баланд бардошта шуда, 15 маротиба Суруди миллӣ ба хотири дастоварди онҳо дар мусобиқаҳои сатҳи байналмилалӣ садо дод.

Зарангези ЛАТИФ,
АМИТ «Ховар»

АКС: АМИТ «Ховар»/ Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон