БАРОИ ИДОМАИ ТАҲСИЛ ЧӢ БОЯД КАРД? Онҳое, ки то синфи 9 таҳсил накардаанд ба Муассисаи давлатии таҳсилоти миёнаи умумӣ (ғоибона) барои наврасон ва калонсолон муроҷиат намоянд

ДУШАНБЕ, 09.10.2024. /АМИТ «Ховар»/. Тавре ба ҳамагон маълум аст, дар солҳои аввали соҳибистиқлолӣ бинобар сабабҳои гуногун як зумра хонандагон (бештари онҳоро духтарон ташкил медиҳанд) аз таҳсил дур монда, ҳатто шаҳодатномаи хатми синфи 9-умро нагирифтаанд. Бо тақозои замон, новобаста ба  синну солашон  ин нафарон мехоҳанд, ки таҳсилашонро идома дода, соҳибкасб шаванд. Онҳо бояд  ба куҷо муроҷиат намоянд ва  чӣ тавр  таҳсилро идома дода, соҳиби  шаҳодатномаи  хатми зинаҳои дуюм ва сеюми таҳсил гарданд? Ба ин саволи хабарнигори АМИТ «Ховар» масъулини Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон посух доданд. 

Тибқи иттилои масъулин, бо ин мақсад бо қарори мушовараи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии  Тоҷикистон аз 28 августи соли 2014 Муассисаи давлатии таҳсилоти миёнаи умумӣ (ғоибона) барои наврасон ва калонсолон дар назди Вазорати маориф ва илм таъсис дода шудааст. Директори ин муассиса Умед Чоршанбезода  гуфт, ки  муассисаи ғоибона мақоми ҷумҳуриявӣ дошта, таҳсили таълимгирандагони аз 17-сола болоро дар зинаҳои дуюм ва сеюми таҳсил дар шакли ғоибона ва тариқи шартномавӣ ба роҳ мемонад. Дар идомаи суҳбат мавсуф чунин маълумот дод:

«Дар соли таҳсили 2024-2025,  шуруъ аз 1 август қабули хонандагон ба муассиса оғоз  гардида, ба ҳолати 15 сентябр  366 нафар ҳуҷҷат пешниҳод намудаанд, ки 228 нафарро духтарон ташкил медиҳанд. Қабули хонандагон ба муассиса то 12 ноябри соли равон  идома меёбад.

Хонандагоне, ки дараҷаи якум ва дуюми маъюбӣ доранд, ҳамчун шунавандаи озод қабул гардида, аз супоридани маблағи таҳсил озод карда мешаванд. Ҳамзамон истифодаи китобҳои дарсӣ барои хонандагон ройгон ба роҳ монда шудааст.

Маъмурияти муассисаи мазкур  Нақшаи чорабиниҳоро  барои  татбиқи «Стратегияи миллии рушди маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030» ва  бартараф намудани камбудиҳои дар  соли 2023 ҷойдошта таҳия намуд. Дар он асосан масъалаҳои ба таҳсил фаро гирифтани ҷавондухтарони бо сабабҳои гуногун аз таҳсил дурмонда, фароҳам овардани шароити мусоиди таҳсил барои онҳо, ба таври санҷиш ба роҳ мондани таҳсили хонандагоне, ки синнашон аз 40 гузаштааст, ҷорӣ намудани зинаи аввали таҳсил дар муассиса, фарогирии хонандагон аз 16-17-сола ба муассиса ва монанди инҳо ба нақша гирифта шуда, татбиқи онҳо зери назорати доимӣ қарор дорад.

Давоми панҷ соли охир 1732 нафар занону духтарон аз тамоми гӯшаю канори ҷумҳурӣ дар муассиса ба таҳсил фаро гирифта шуданд, ки  аз онҳо 689 духтар соҳиби аттестат дар бораи таҳсилоти умумии асосӣ ва 1001 нафар дорои аттестат дар бораи таҳсилоти миёнаи умумӣ гардида, 165 духтар ба муассисаҳои таҳсилоти олӣ дохил шуданд. Аз ҷумла, соли 2023 6 нафар пас аз хатми муассисаи ғоибона ба донишгоҳҳои Федератсияи Русия дохил шуданд».

Бояд гуфт, ки масъалаи аз таҳсил дур мондани баъзе аз ҷавонон, бахусус занону духтарон зери таваҷҷуҳи Президенти Тоҷикистон қарор дорад. Тавре Сарвари давлат зимни суханронӣ дар Рӯзи дониш, 1 сентябри соли 2024 изҳор намуданд, аксар вақт ҳангоми сафарҳои корӣ ва дидани  корхонаҳои дӯзандагӣ мушоҳида менамоянд, ки аксари коргарон занони миёнсолу калонсол мебошанд, ки онҳо соҳиби маълумот нестанд, вале бо вуҷуди ин мехоҳанд кор кунанд.

«Вақте мепурсам, ки барои чӣ дар вақташ нахондед, ки соҳиби илму дониш шавед, ҷавоб медиҳанд, ки шароиту имконият надоштем. Яъне имрӯз онҳо, ҳарчанд ки соҳиби маълумот ва касби мушаххас нестанд, барои пеш бурдани рӯзгору зиндагии худ кор карда истодаанд», -изҳор намуданд Сарвари давлат.

Дарвоқеъ, тавре аз мушоҳидаҳо бармеояд, шумораи чунин занон бисёр аст, ки бо сабабҳои гуногун таҳсили худро идома надодаанд, вале имрӯзҳо шавқу завқи хондан ва соҳиби касбу ҳунар шудан доранд. Аммо надоштани маълумоти миёнаи умумӣ имкони дохил шуданро ба муассисаҳои касбӣ барояшон маҳдуд кардааст.

Сокини 34-солаи ноҳияи Восеъ Заррагули Мирзо мегӯяд, ки бо сабабҳои гуногун таҳсилро дар мактаби миёна то ба охир нарасонид. Имрӯз бо вазъи душвори зиндагӣ рӯ ба рӯ шудаву мехоҳад таҳсилашро идома дода, соҳиби маълумот ва касбу кор гардад.

«Хуб мешуд, ки дар ҳар шаҳру ноҳияҳо, дар назди муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ фаъолияти мактабҳои ғоибона (шабона) ба роҳ монда шавад, то онҳое, ки таҳсили худро идома надодаанд, дубора таҳсил кунанд. Зеро на ҳамаи онҳое, ки хоҳиши идомаи таҳсил доранд, имкони ба маркази ҷумҳурӣ рафта, таҳсил карданро доранд», — гуфт ӯ.

Аз ин ҷо хулоса кардан мумкин аст, ки соҳиби хату савод шудан барои ҳама зарур аст ва инсон дар ҳама синну сол ба илм омӯхтану фаъолият бурдан ниёз дорад. Онҳое, ки соҳиби касбу ҳунар мешаванд, дар  зиндагӣ ҳаргиз муҳтоҷ намегарданд.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон низ пайваста дар суханрониҳояшон таъкид менамоянд, ки падару модарон бояд фарзандони худро хононанд. «Мо бояд ин корҳоро ба он хотир анҷом диҳем, ки фарзандонамон оянда дар зиндагӣ муҳтоҷу саргардон нашаванд, фирефтаи ақидаҳои харобкорона ва ваъдаҳои дурӯғу ғаразноки гурӯҳҳои иртиҷоӣ нагарданд ва ақаллан фарзандони худашонро дуруст таълиму тарбия дода тавонанд».

Зарангези ЛАТИФ,
АМИТ «Ховар»

АКС аз манбаъҳои боз