МАСЛИҲАТИ МУТАХАССИС. Пайвандкунӣ дар фасли баҳор усули афзоиш додани ҳосили дарахтон аст

Март 1, 2025 10:53

ДУШАНБЕ, 01.03.2025. /АМИТ «Ховар»/. Пайванд яке аз муҳимтарин усулҳои афзоиши дарахтон мебошад. Онро дар дарахтони ҷангалзор, току боғдорӣ, растанипарварӣ ва парвариши ниҳолу растаниҳои ороишӣ истифода мебаранд. Дар ин шабу рӯз муғчапайванд яке аз роҳҳои зиёд намудани дарахтони ҳосилдеҳ мебошад. Ин матлабро директори Институти боғпарварию сабзавоткории Академияи илмҳои кишоварзии Тоҷикистон Шарофиддин Кароматов ба АМИТ «Ховар» иброз намуд.

Пайванд ҳамчун усули зиёдкунӣ аз замонҳои қадим маълум аст. То ҳол зиёда аз 150 навъи гуногуни он истифода шудааст, ки маълумтарини онҳо муғҷапайванд, пайванд бо қаламча ва ҷуфтпайванд мебошанд.

Ба тавсияи олимони соҳаи боғпарварӣ, пайванд барои нигоҳ доштани хусусияти навъии растаниҳои бисёрсола, ҷавон намудани дарахте, ки ба шароити обу ҳавои маҳал мувофиқ аст ё ба ҳосил овардани меваи хушсифат аз ниҳоли пешина аҳамия­ти калон дорад. Инчунин пайванд намудан барои қувват додани сабзиш ё суст кардани он, тезонидани гулу меваи ниҳол ва ғайра мусоид мебошад. Пайванд намудани дарахтон дар ҳар минтақаи Тоҷикистон асосан вобаста ба шароити обу ҳаво гузаронида мешавад.

Муғҷапайванд, пӯстпайванд ё баргпайванд яке аз усулҳои маъмули пайванд буда, дар ниҳолхонаҳо acocaн барои зиёд кардани кӯчати дарахтони мевадор ва баъзе растаниҳои ороишӣ истифода мешавад.

Ҳангоми муғҷапайванд навда кам сарф шуда, кори он назар ба навъҳои дига­ри пайванд осонтар аст. Инчунин ба воситаи он ниҳол тез сабзида, умри бисёр мебинад. Ба­рои муғҷапайванд ниҳоли дусола ва баъзан навъи тезсабзи ниҳоли яксолаи ғафсиаш 6—10 миллиметрро интихоб менамоянд. Муғчаҳои калонро ба нав­даи ғафс ва хурдашро ба навдаи борик пайваст мекунанд. Қаламчаҳоро барои муғҷапайванд аз тарафи офтобрӯяи дарахт гириф­та, нӯги онро, ки муғҷааш суст инкишоф ёфтааст, зуд мебуранд. Дар фасли баҳор барои он ки навдаҳои пайвандӣ аз шамол нашикананд, онҳоро бо порчаи матоъ мебанданд.

Яке аз маъмултарин намуди пайванди дарахтон ин қаламчапайванд мебошад. Қаламчапайванд асосан дар боғдорӣ бо мақсади рӯёнидани навъҳои беҳтари буттаю дарахтони мевадор гузаронида меша­вад. Навдаҳоро барои қаламчапайванд тирамоҳ- пеш аз оғози хунукӣ тайёр менамоянд ва то вақти пайванд он­ҳоро дар ҷойҳои салқин- дар peг ё дар хоки нам нигоҳ медоранд. Таҷриба нишон медиҳад, ки қаламчапайванд аз навдаҳое, ки баҳорон пеш аз бедоршавии муғҷа тайёр намудаанд, хеле самарабахш аст.

Имрӯз дар байни боғпарварони мо исканапайванд низ маъмул мебошад. Ин навъи пайванд дар вақти такроран пайванд кардани дарахтони мевадор ба кор бурда меша­вад. Зеро решаи он пурқувват буда, аз он ниҳоли нав месабзонанд. Ин гуна дарахт дар оянда ба тағйирёбии иқлим мутобиқ мебошад.

Дар байни боғпарварон навъҳои гуногуни пайванд гузаронида мешавад. Омили асосии пайванди дарахтон чунин аст- ба дарахте, ки ба ин минтақа мувофиқ аст, аммо ҳосили хуб намедиҳад, навдаҳои дарахти ҳосили хуб доштаро пайванд менамоянд, то дар оянда меваи хуб ва босифат ҷамъоварӣ гардад.

Фирӯза ДАВЛАТЗОДА,
АМИТ «Ховар»

АКС аз манбаъҳои боз

Март 1, 2025 10:53

Хабарҳои дигари ин бахш

Падару модар дар таълиму тарбияи кӯдак чӣ ҳуқуқ ва уҳдадорӣ доранд?
Кӯдаконро аз иттилооти ба саломатӣ ва инкишофи онҳо зараровар ҳифз бояд намуд
Рӯзи байналмилалии ҳифзи кӯдакон аҳамияти кӯдаконро дар ҳаёт ва ҷомеаи мо ҳамчун узви муҳими ҷомеа таъкид менамояд
«ШОҲНОМА — ОРМОНИ МИЛЛӢ». Он мактаби худшиносӣ ва парчами ифтихори миллии мо аст
1 ИЮН-РӮЗИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ КӮДАКОН. Кӯдакон сарвати бебаҳо ва фардои дурахшони миллатанд
«КӮДАКОН-ДУНЁИ МОЯНД!». Имрӯз дар Тоҷикистон Рӯзи байналмилалии ҳифзи кӯдакон ботантана таҷлил мегардад
ОБШАВИИ ПИРЯХҲО. Ҳаёт нишон дод, ки он ҳама бонги хатар ва ҳушдорҳои Президенти Тоҷикистон чӣ қадар бамаврид ва дурбинона будаанд
ҚОНУНИ ТАНЗИМИ ҶАШНУ МАРОСИМ. Қабули он зарурати воқеӣ ва танзими он баракати зиндагӣ гардид
Дар Тоҷикистон бо таъсири тағйирёбии иқлим шумораи кӯлҳои пиряхӣ ба 397 адад расидааст
Ҳалли масъалаи обшавии босуръати пиряхҳо сиёсати ҳадафманду мушаххасро тақозо менамояд
ТОҶИКИСТОН — САРЗАМИНИ ПИРЯХҲО ВА ТАШАББУСҲОИ ҶАҲОНӢ. Конфронси Душанбе оғози марҳилаи нав дар самти ҳифзи пиряхҳо мегардад
КОНФРОНСИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ САТҲИ БАЛАНД ОИД БА ҲИФЗИ ПИРЯХҲО. Барои омӯзиши пиряхҳо ва мониторинги иқлим бояд марказҳои муштараки илмӣ таъсис дода шаванд