МАСЛИҲАТИ МУТАХАССИС. Пайвандкунӣ дар фасли баҳор усули афзоиш додани ҳосили дарахтон аст

Март 1, 2025 10:53

ДУШАНБЕ, 01.03.2025. /АМИТ «Ховар»/. Пайванд яке аз муҳимтарин усулҳои афзоиши дарахтон мебошад. Онро дар дарахтони ҷангалзор, току боғдорӣ, растанипарварӣ ва парвариши ниҳолу растаниҳои ороишӣ истифода мебаранд. Дар ин шабу рӯз муғчапайванд яке аз роҳҳои зиёд намудани дарахтони ҳосилдеҳ мебошад. Ин матлабро директори Институти боғпарварию сабзавоткории Академияи илмҳои кишоварзии Тоҷикистон Шарофиддин Кароматов ба АМИТ «Ховар» иброз намуд.

Пайванд ҳамчун усули зиёдкунӣ аз замонҳои қадим маълум аст. То ҳол зиёда аз 150 навъи гуногуни он истифода шудааст, ки маълумтарини онҳо муғҷапайванд, пайванд бо қаламча ва ҷуфтпайванд мебошанд.

Ба тавсияи олимони соҳаи боғпарварӣ, пайванд барои нигоҳ доштани хусусияти навъии растаниҳои бисёрсола, ҷавон намудани дарахте, ки ба шароити обу ҳавои маҳал мувофиқ аст ё ба ҳосил овардани меваи хушсифат аз ниҳоли пешина аҳамия­ти калон дорад. Инчунин пайванд намудан барои қувват додани сабзиш ё суст кардани он, тезонидани гулу меваи ниҳол ва ғайра мусоид мебошад. Пайванд намудани дарахтон дар ҳар минтақаи Тоҷикистон асосан вобаста ба шароити обу ҳаво гузаронида мешавад.

Муғҷапайванд, пӯстпайванд ё баргпайванд яке аз усулҳои маъмули пайванд буда, дар ниҳолхонаҳо acocaн барои зиёд кардани кӯчати дарахтони мевадор ва баъзе растаниҳои ороишӣ истифода мешавад.

Ҳангоми муғҷапайванд навда кам сарф шуда, кори он назар ба навъҳои дига­ри пайванд осонтар аст. Инчунин ба воситаи он ниҳол тез сабзида, умри бисёр мебинад. Ба­рои муғҷапайванд ниҳоли дусола ва баъзан навъи тезсабзи ниҳоли яксолаи ғафсиаш 6—10 миллиметрро интихоб менамоянд. Муғчаҳои калонро ба нав­даи ғафс ва хурдашро ба навдаи борик пайваст мекунанд. Қаламчаҳоро барои муғҷапайванд аз тарафи офтобрӯяи дарахт гириф­та, нӯги онро, ки муғҷааш суст инкишоф ёфтааст, зуд мебуранд. Дар фасли баҳор барои он ки навдаҳои пайвандӣ аз шамол нашикананд, онҳоро бо порчаи матоъ мебанданд.

Яке аз маъмултарин намуди пайванди дарахтон ин қаламчапайванд мебошад. Қаламчапайванд асосан дар боғдорӣ бо мақсади рӯёнидани навъҳои беҳтари буттаю дарахтони мевадор гузаронида меша­вад. Навдаҳоро барои қаламчапайванд тирамоҳ- пеш аз оғози хунукӣ тайёр менамоянд ва то вақти пайванд он­ҳоро дар ҷойҳои салқин- дар peг ё дар хоки нам нигоҳ медоранд. Таҷриба нишон медиҳад, ки қаламчапайванд аз навдаҳое, ки баҳорон пеш аз бедоршавии муғҷа тайёр намудаанд, хеле самарабахш аст.

Имрӯз дар байни боғпарварони мо исканапайванд низ маъмул мебошад. Ин навъи пайванд дар вақти такроран пайванд кардани дарахтони мевадор ба кор бурда меша­вад. Зеро решаи он пурқувват буда, аз он ниҳоли нав месабзонанд. Ин гуна дарахт дар оянда ба тағйирёбии иқлим мутобиқ мебошад.

Дар байни боғпарварон навъҳои гуногуни пайванд гузаронида мешавад. Омили асосии пайванди дарахтон чунин аст- ба дарахте, ки ба ин минтақа мувофиқ аст, аммо ҳосили хуб намедиҳад, навдаҳои дарахти ҳосили хуб доштаро пайванд менамоянд, то дар оянда меваи хуб ва босифат ҷамъоварӣ гардад.

Фирӯза ДАВЛАТЗОДА,
АМИТ «Ховар»

АКС аз манбаъҳои боз

Март 1, 2025 10:53

Хабарҳои дигари ин бахш

КИТОБ-МУАРРИФИ ДАСТОВАРДҲОИ АДИБОН. Бардошт аз баргузории Намоишгоҳи байналмилалии «Китоби Душанбе»
МАСЛИҲАТИ МУТАХАССИС. Истеъмоли биринҷ ҷисми инсонро фарбеҳ менамояд
МЕҲРГОН ЯКЕ АЗ ИДҲОИ БОСТОНИИ МИЛЛАТ. Иқтибосҳо аз суханрониҳои Президенти Тоҷикистон оид ба аҳамияти ин ҷашн
СИТОРАИ ТОБНОК ДАР САМОИ СИНАМО. Офаридаҳои баландмазмун ба Бахтиёр Худойназаров шуҳрати ҷаҳонӣ бахшид
ТАНБАШАВИИ РОҲ. Барои аз байн бурдани ин мушкилӣ чӣ бояд кард?
ИДИ МЕҲРГОН-МЕРОСИ НИЁГОН. Давоми таърих дар фарҳанги мардум арзишҳои озмудашудаи миллат побарҷо мондаанд
КУМАКҲОИ УНВОНИИ ИҶТИМОӢ. Ба қишри осебпазири Тоҷикистон беш аз 917 миллион сомонӣ кумак расонида шуд
Меҳргон иди кишоварзону олимон, иди фаровонӣ, шодию нишот, дӯстӣ, ваҳдату ягонагӣ ва меҳру садоқат аст
Тақвияти ҳамгироии минтақавӣ дар партави ҳамоиши «Осиёи Марказӣ-Русия» ва ҷаласаи Шурои сарони кишварҳои ИДМ дар Тоҷикистон
Тоҷикистон дар таҳкими ҳамкории сиёсӣ, иқтисодӣ ва башардӯстона дар доираи ИДМ саҳми назаррас дорад
ИМРӮЗ — РӮЗИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ЗАНОНИ ДЕҲОТ. Фаъолияти Раҳима Салимова дар деҳа намунаи ибрат аст
РӮЗИ КИШОВАРЗОНИ ТОҶИКИСТОН. Таъмини амнияти озуқаворӣ ҳадафи асосии кишоварзон аст