طریق اقبال سفیر پاکستان : وقت آن رسیده‌است که باید تشبث‌ها را دست‌گیری کنیم و آن‌ها را برای منفعت‌ها و بهبودی‌های دو کشور و مردم برادر روانه سازیم

مصاحبه خبرنگاران  آژانس ملی  اطلاعاتی تاجیکستان  «خاور» با طریق اقبال سومرا، سفیر جمهوری اسلامی پاکستان در کشورمان پیرامون نتایج سفر امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان به پاکستان.

«خاور»: طوری که معلوم است در دوام یک سال اخیر دو مراتبه ملاقات امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان و محمد نواز شریف، نخست وزیر جمهوری اسلامی پاکستان در سطح عالی برگزار گردید. در جریان این ملاقات‌ها 13 سند همکاری‌ امضا شد و در مجموع  مناسبات‌ دوجانبه تاجیکستان و پاکستان بر اساس بیش از 50 سند حقوقی و توافقنامه‌ها  صورت می‌گیرد. وابسته به این آیا می‌توان گفت که مناسبت‌ها میان تاجیکستان و پاکستان توسعه بیشتری می یابد؟

ترق اقبال سومرا:  پیش از همه اجازت دهید به شما اظهار سپاس عمیق خود را رسانم  چون شما به من امکان فراهم آوردید که از دوستی پاکستان و  تاجیکستان سخن گویم .واقعاً هم برگزار شدن دو ملاقات در سطح عالی در سال 2015 و همچنین سفر نخست وزیر کشور ما به دوشنبه که ماه ژوئن سال 2014 صورت گرفته بود  از اوج گرفتن همکاری دو کشور به همدیگر برادر ما شهادت می‌دهد  رهبران دوراندیش هر دو کشور خوب درک می‌کنند که امکانیت‌های فراوان متقابل استفاده نشده موجودند که باید به نفع هر دو کشور و ساکنان آن استفاده شوند. همین است که هر دو کشور برای معین کردن ‌بخش‌های همکاری سعی و  کوشش می‌کنند تا مناسبت‌های خوب و برادرانه ما رشد گرفته تقویت یابند. شما خوب آگاه هستید که ضمن سفر انجام داده جناب عالی امامعلی رحمان به پاکستان باز 7 یادداشت تفاهم عاید به همکاری در ‌بخش‌های استرداد، انرژی، صناعت و دیپلماسی امضا شدند. امروز همکاری ما در دایره ده‌ها توافقنامه و یادداشت‌های تفاهم جریان دارند که برای باز هم بلند برداشتن سطح مناسبت‌های دوجانبه مساعدت می‌کنند .

  «خاور»: با توجه به آن که همکاری در ‌بخش‌های انرژی  و تامین امنیت کشور‌های ما از مسأله‌های مهم‌ترین دانسته می‌شوند.  شما آینده مناسبت‌های تاجیکستان و پاکستان را در این سمت‌ها چگونه بها گذاری می كنید؟

ترق اقبال سمرا: طوری که اظهار کردم تا هنوز ظرفیتهای متقابل زیادی وجود دارند که می باید آن‌ها را برای منفعت‌های هر دو جانب استفاده نمود. در این ضمن، به اندیشه من ‌بخش انرژی آینده خوب دارد زیرا آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان دارای ذخیره‌های زیاد آبی – انرژی می‌باشد و کشورهای آسیای جنوبی از جمله پاکستان  بنابر زیاد شدن اهالی و توسعه صنایع ی امروز به مشکلات کمبود نیروی  برق رو به رو شده‌است. وسعت یافتن همکاری میان دو کشور با هم برادر در ‌بخش  انرژی با استفاده از خط‌وط انتقال نیروی برق که ساخت و ساز شان به نقشه گرفته شده‌است، نه تنها به نفع  کشور های ما خذمت می‌کند بلکه در مجموع برای تمام منطقه منفعت‌آور می‌باشد .عينأ همين طور، با نظرداشت خطر‌های موجده به امنیت منطقه و جهان به راه ماندن سعی و  کوشش‌های یکجایه برای تامین امنیت در مرز‌های منطقه ضرورت دارد. رهبریت هر دو کشور دوست روشن و  واضح این مشکلات امنیت و  بی خطری را درک می‌کنند و تلاش دارند که ثبات و  آرامی و شکوفای مردمان ما و منطقه را تامین کنند. مقامات امنیتی پاکستان و تجربه ما در این ساحه یکی از بهترین‌ها در جهان می‌باشد. ما برای کارمندان خدمات بی خط‌ری تاجیکستان دوره های بازآموزي در ‌بخش مدافعه را پیشنهاد کرده ایم .همکاری در ‌بخش امنیت تقاضای زمان معاصر است و من باور دارم که ما و  شما شاهد استوار گردیدن مناسبت‌های دوجانبه دو کشور در این سمت مهم می‌شویم .

 «خاور» : در ادامه سؤال می‌خواستم اندیشه شما را در مورد این فهمم که آیا وضع مرکب افغانستان به عملی شدن لایحه کاسا – 1000 در آینده نزدیک خلل نمیرساند؟

طریق اقبال سومرا: هر دو کشور، هم تاجیکستان و هم پاکستان لایحه CASA-1000- را از لایحه بنیادی برای استوار نمودن مناسبت‌های دوستی و برادرانه می‌دانند .شما خوب می‌دانید که لایحه CASA – 1000 عاید به انتقال نیروی برق از آسیای مرکزی به آسیای جنوبی هم برای قرقیزستان و تاجیکستان و هم برای افغانستان و پاکستان لایحه مهم و همچون لایحه نشان از صلح و  ثبات منطقه دانسته می‌شود .با عملی شدن لایحه مذکور پاکستان 1000 مگاوات نیروی برق را در فصل گرما از تاجیکستان برای قانع کردن طلبات خود در ‌بخش انرژی  خریداری می‌کند. با نظرداشت آن که لایحه CASA – 1000 برای همه طرف‌ها منفعت‌آوراست هر چهار کشور برای عملی شدن هرچه زودتر  آن توجه خاصه ظاهر می‌کنند. لایحه مذکور از طرف گروه بانک جهانی، بانک اسلامی رشد، آژانس رشد بین‌المللی سازمان ملل (USAID)، وزارت همکاری بین‌المللی بریتانیا (DFID) ، آژانس رشد بین‌المللی استرالیا   (AusAID) و دیگر سازمان‌های مددرسان پشتیبانی می‌شود .

 از همه مهم آن است که عملی شوی لایحه CASA – 1000 قدم جدی برای افتتاح بازار منطقه ای نیروی برق – آغاز لایحه CASAREM  خواهد بود که این در نوبت خود همکاری منطقه ای آسیای مرکزی و آسیای جنوبی را در ‌بخش انرژی به سطح بلند می‌برارد . به شرافت همکاری ثمربخش همه جانب‌های منفعتدار ما به آن موفق شدیم که لایحه CASA-1000- را تا سال 2018 به انجام رسانیم .این همه از آن دلالت می‌کند که هر چهار کشور توجه اساسی خود را برای عملی شدن لایحه روانه کرده‌اند .

 «خاور»: حضور گروه‌های تروریستی در منطقه نگرانی‌ها را هم در تاجیکستان و عم در پاکستان به بار آورده‌است.  در مبارزه بر ضد عنصر‌های تروریزم بین‌المللی کشور‌های ما تا کدام سطح می‌توانند همکاری ثمربخش را راه‌اندازی كنند؟

طریق اقبال سومرا: شما می‌دانید که بعد از سر زدن حادثه 11 سپتامبر سال 2001 پاکستان در خطّ پیش مبارزه جهانی بر ضدّ تروریزم قرار گرفته بود. از آن روز تا حالا ما همچون ملت قربانی بی‌سابقه دادیم تا افراطگرایی و تروریزم در کشورمان و منطقه ریشكن کرده شود. در دوام 14 سال اخیر ما در این جنگ جان ده‌ها هزار اسكران و از جمله ساکنان آسایشته را از دست دادیم. تروریستان بی‌رحم و  ناآدم حتی به جان کودکان بی‌گناه در مکتب‌ها دست دراز کردند. اقتصاد ما به میزان 107 میلیارد دلار تلفات داد. اما هر یک حمله بزدلانه تروریستان بالای سر شهروندان بی‌گناه پاکستان عزم قطعی ما را برای مبارزه بر ضدّ تروریزم استوار‌تر می‌گرداند.  ما ماه ژوئن سال 2014 به مقابل تروریستان مجموع عملیات جنگی را در منطقه سرحدی شمال و غرب پاکستان که با افغانستان هم‌مرز است، عملی کردیم. این عملیات خیلی بابرار بود زیرا در رفت آن از 3 تا چهار هزار تروریستان نابود کرده شدند. در نتیجه این عملیات حمله‌های تروریستی در پاکستان یک و  یکباره کم شده، اکنون گاه – گاه صادر می‌شود.جامعه جهانی قربانی‌های داده ما و همچنین غلبه‌های ما را در مبارزه دوام‌دار به مقابل تروریزم اعتراف کرد.

 در جریان سفر رئیس جمهوری تاجیکستان به جمهوری اسلامی پاکستان نخست وزیر ما و سرور دولت شما قتعیت خود را برای وسیع کردن همکاری مشترک دوجانبه در همه سمت‌ها اظهار کردند، تا در مبارزه بر افراطگرایی و تروریزم غالب آمده، این وبا از هر دو کشور و تمام منطقه ابدی نابود کرده شود .

«خاور»: امکانیت افتتاح جاده ماشين رو و راه آهن میان تاجیکستان و  پاکستان را به واسطه دره وخان چگونه ارزیابی می كنید؟

طریق اقبال سومرا: رهبریت هر دو کشور کوشش و تلاش دارند که امکانیت‌های افتتاح راه ماشین‌ رو  و راه آهن را میان پاکستان و  تاجیکستان پیدا کنند. از جمله راه ماشین‌ رو میان دو کشور به واسطه افغانستان و طریق دره وخان نیز بررسی شده استاده‌است. من امید می بندم که ما می‌توانیم جاده ماشین‌ رو به واسطه دره وخان را افتتاح نماییم زیرا این راه نه تنها برای دو کشور همچنین برای افغانستان نیز منفعت‌آور می‌باشد .

 «خاور»: کدام عامل‌ها نمی‌گذارند که سازش‌نامه سه‌جانبه میان تاجیکستان پاکستان و افغانستان عاید به ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺗﺮﺍﻧﺰﯾﺘـﯽ به تصویب رسد؟

طریق اقبال سومرا: جلسه نخستین کار‌شناسان در سطح بلند عاید به توافقنامه سه‌جانبه تجارت ترانزیتی ماه ژوئن سال 2015 در اسلام‌آباد برگزار گردید. ملاقات دوم کار‌شناسان عاید به این مسأله ماه آوریل سال 2015 در دوشنبه برپا شد. قرار شد که جلسه سوم کار‌شناسان ماه مه سال 2015 در کابل برگزار شود. ولی تا حالا این جلسه برگزار نشد و ما بی‌صبرانه دعوت دوستان افغانستانی خود را در آینده نزدیک‌ترین منتظر هستیم تا مشورت و  مصلحت را به آخر رسانیده به مرحله نهایی – امضای توافقنامه سه‌جانبه تجارت ترانزیتی وارد شویم .

 «خاور»: سؤال آخرین. در خصوص امکانیت‌های زیاد کردن حجم تبادل مال  و کالا میان كشورهایمان و استفاده شدن بندر‌های پاکستان از طرف تاجیکستان جند سخن بگوید .

 طریق اقبال سومرا: در دوام سه سال اخیر حجم سالانه تبادل اموال در میان دو کشور خیلی زیاد گردید. چنانچه حجم تبادل اموال سال 2011 همگی 15 میلیون دلار بود و سال 2014 این نشان‌داد تا به 89 میلیون دلار افزایش یافت. رسیدن به این نشان‌دهنده بلند به شرافت کوشش‌های دوجانبه برای وسعت بخشیدن به ساحه تجارت میان دو کشور است. اما ما نباید به این نشان‌دهنده اکتفا کنیم زیرا تا هنوز ذخیره  و امکانیت‌های زیاد استفاد نشده موجودند که باید سفربر کرده شوند. رهبریت دو کشور اظهار خواهش کردند که حجم تبادل مال و کالا در دوام سه سال آینده تا به 500 میلیون دلار رسانیده شود . محض به همین مقصد پاکستان ماه اکتبر سال روان در دوشنبه نمایش محصولات پاکستان را تحت عنوان «استحصال پاکستان» برگزار کرد.همچنین در رفت سفر رئیس جمهوری تاجیکستان به پاکستان توافقنامه  در خصوص تاسیس دادن شورای اقتصادی به امضا رسید که نخستین جلسه آن در دایره همین سفر دولتی برگزار گردید. چندی قبل پاکستان به کنوانسیون انتقال بین‌المللی TIR  همراه شد که این نیز برای افزودن حجم تجارت دوجانبه میان کشور‌ها مساعدت می‌کند .من باور دارم که همه این تشبث‌ها برای هموار کردن رابطه‌های مستقیم طولانی کاری میان دو کشور زمینه می‌گذارند و به همین منوال برای افزودن حجم تبادل اموال میان دو کشور در آینده نزدیک کمک می‌رساند. وقت آن رسیده‌است که ما باید تشبث‌ها را دست‌گیری کنیم و آن‌ها را برای منفعت‌ها و بهبودی‌های دو کشور و مردم برادر روانه سازیم .

 «خاور» : تشكر

طریق اقبال سومرا: برای «خاور» موفقیت و به کارمندان آن سلامتی خواهانم .