مصاحبه امامعلی رحمان با خبرنگار روزنامه الشرق الاوسط

صحبت اختصاصی  امامعلی رحمان، رئیس محترم جمهوری تاجیکستان، جنابعالیبا خبرنگار روزنامه “الشرق الاوسط”

شما، جنابعالی، مناسبت‌های میان جمهوری تاجیکستان و مملکت عربستان سعودی را از جهت تاریخی، سیاسی و اقتصادی چه گونه ارزیابی میكنید؟

مردمان تاجیکستان و عربستان سعودی را ارزش‌های والای تمدنی و  معنوی و روابط بیش از هزارساله تاریخی و  فرهنگی به یکدیگر می پیوندند .

همین بود که  در اوایل سال‌های نودم عصر بیست مملکت عربستان سعودی در جهان اسلام و عرب و بیش از این تمام عالم یکی از اولین‌ها شده، تاجیکستان تازه‌استقلال را به رسمیت پذیرفت و 22 فوریه سال 1992 بین دو کشور روابط  دیپلماسی برقرار شدند .

 ابتدا از این رویداد‌های در تاریخ معاصر دو کشور خاطرمان، جانب‌ها بر اساس اصول‌های دوستی و  برادری عنعنه ای حسن تفاهم، اعتماد صمیمی، همکاری‌های سازنده و احترام متقابل مناسبات سودمند را در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی و اجتماعیی پیش می‌برند .

 تاجیکستان کشور دوست عربستان سعودی را به حیث شریک مهم خود در جهان عرب و  منطقه خاور میانه می شناسد .

 از این جاست که ما به رشد و  تحکیم مناسبات گوناگون جنبه با آن توجه دائمی ظاهر می‌نماییم و تلاش می کنیم، تا پیوند‌های همزیستی و همکاری و روابط حسنه را به نفع مردمان هردو  کشور تقویت  بخشیم .

 در زمینه سیاسی تا امروز تاجیکستان و عربستان سعودی  تماس‌های  مداوم در سطوح عالی را که عامل مهم فراهم آوردن امکانات نو همکاری‌ها در زمینه‌های گوناگون به شمار می‌روند، به راه مانده‌اند .

در زمان پس از استقرار روابط دیپلماسی بین تاجیکستان و عربستان سعودی تا کنون سه بار به بازدید از گهواره تمدن اسلام و زادگاه خاتم الانبیاء، بار آخر سال 2005 مشرف شدم .

ملاقات های سطح عالی که در جریان این سفر‌ها برگزار شدند، از لحاظ تکان تازه بخشیدن به مناسبات بین کشور‌های ما سود‌بخش و هدفمند بودند .

 امکانات كنونی ملاقات با خادم حرمین شریفین که با خواست خداوند متعال و حسن توجه اعلیحضرت میسر می‌گردد، مثال واضح ادامه ثمر‌بخش چنین تماس‌ها به منظور  تقویت بیش از پیش مناسبات بین دو کشور در زمینه‌های مختلف می‌باشند .

 قید کردن به مورد است که موقع هردو  کشور نسبت به مسأله‌های مبرم سیاست بین‌المللی به هم نزدیک یا مانند بوده، جهت دریافت راه‌های حل آن‌ها در چارچوب همکاری‌های بسیارجانبه، از جمله سازمان ملل متحد، سازمان همکاری اسلامی و ساختار‌های مخصوص آن‌ها همکاری متقابلا سودمند راه‌اندازی شده‌اند.

 به منظور رشد تماس‌ها و مشورت‌های مداوم سیاسی سال 2014 جانب‌ها در سطح وزارت‌های امور خارجه یادداشت تفاهم در باره رایزنیی‌های دوجانبه سیاسی را به امضا رسانیده، مورد اجرا قرار دادند .

 سند مذکور برای فراهم آوردن زمینه همکاری‌های سیاسی ما اهمیت مخصوص دارد .

 روابط  اقتصادی و  اجتماعی کشور‌های ما بر اساس مقررات سازش‌نامه عمومی در باره همکاری در عرصه ‌های اقتصاد، تجارت، سرمایه‌گذاری، تکنیکی، فرهنگ، ورزش و امور جوانان  تنظیم ‌گردیده، به تدریج سمت‌های نو را کسب می‌کنند .

در راستای رشد مجموع مناسبات دوجانبه فعالیت کمیسیون مشترک بین حکومتی در مورد همکاری‌های اقتصادی و  تجارتی و علمی و  تکنیکی نقش مهم دارد .

 در چارچوب فعالیت این نهاد مشترک ما امکان پیدا کردیم که استراتژی همکاری‌های كشورهایمان را طرح‌ریزی و هدف‌های اصلی آن را پیگیرانه تطبیق نماییم .

 نتیجه‌های جلسه اولین کمیسیون مذکور در پایتخت تاجیکستان شهر دوشنبه نشان دادند که دو کشور اقتدار بزرگ همکاری را دارند ولی تا به امروز از آن ثمربخش استفاده نکرده‌اند .

برای مثال، می‌گیریم عرصه تجارت را. طبق معلومات آماری، حجم مبادله مال بین دو کشور به امکانات‌ موجوده پاسخگو نبوده، با عملیات فراگمین‌تری صادراتی و  وارداتی محدودند. تا سال 2014 از جانب سعودی به اقتصاد تاجیکستان بیش از 70 میلیون دلار آمریکایی مبلغ در شکل قرض‌های امتیازناک و دیگر وسایط مالی وارد ‌گردیده‌است. همزمان، همکاری‌های جانب‌ها در سمت تطبیق لایحه‌های بزرگ مالی به نظر نمی‌رسند .

 این نشان‌دهنده‌ها به هیچ وجه پاسخگوی امکانات و اقتدار‌های دو کشور بوده نمی‌توانند.

به اندیشه شما، جنابعالی، کدام سمت‌ها برای همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی برای هردو  کشور افضلیت دارد و مهم‌ترین موضوع‌ها که با خادم حرمین شریفین محاکمه می‌کنید، کدامند؟

با درنظرداشت ظرفیت و  امکانات جانب‌ها امروز به روزنامه مناسبت‌های برادرانه تاجیکستان و مملکت عربستان سعودی همکاری عرصه ‌های اقتصاد و  تجارت، مالی و سرمایه‌گذاری، صناعت سبک، انرژی و آب، کشاورزی و کارکرد عمیق محصولات آن، توریزم، علم و معارف و تکنولوژی، جوانان و  ورزش و بهداشت، همچنین فرهنگ و  تمدن و امنیت وارد ‌گردیده اند .

امروز زمان آن فرا رسیده‌است که ما همچنین به ‌بخش‌های بنیادی و واقعی اقتصادیات توجهی مخصوص ظاهر نماییم و در این سمت‌ها همکاری‌های بلندمدت و  سودمند بین كشورهایمان را به راه مانیم .

 اقتدار‌های وسیع مالیوی و تکنولوژی عربستان سعودی از یک جانب و ذخیره‌های بزرگ طبیعیی و  محنتی تاجیکستان از جانب د‌یگر به ما چنین امکانات را فراهم می‌آورند .

ما نیت داریم در رفت صحبت با خادم حرمین شریفین موضوع اشتراک جانب سعودی را در عملی گرداندن چندی از طرح ها در جاده‌های ذکر‌گردیده مطرح نموده، اطراف مسائل مبرم ثبات و  امنیت منطقه ای بین‌المللی، بخصوص مبارزه علیه تروریسم و افراط‌گرای تبادل نظر تماییم.

كدام لایحه‌ها و سازش‌نامه‌ها را در آینده به منظور گسترش همکاری‌های بین دو کشور مهم میشمارید؟ آیا کشور شما در همشریكی با عربستان سعودی در رشد عرصه های هیدروانرژی، کشاورزی و دیگر ‌بخش‌ها حوسمند است؟

لایهه‌های انرژی و آبی مثل ساختمان خط‌وط انتقال برق بلندشدت فرامرزی، بنیاد و  تجدید نیروگاه‌های برق آبی، زیرایستگاه‌ها، انچنین کارکرد و  استخراج معادن طبیعی، آبیاری زمین‌های بیکار با مقصد کشاورزی و باغداری، همچنین بهداشت زیرساختار نقلیاتی کشور ما از جمله سمت‌هایی می‌باشند که ما به اشتراک جانب سعودی در مبلغ‌گذاری و تطبیق آنها واقعا علاقمند هستیم.

 امروز در تاجیکستان برای توسعه همکاری‌های متقابلا مفید ما در ‌بخش‌های ذکر‌گردیده تمام شرایط مساعد فراهم می‌باشد .

 می‌خواهم تاکید نمایم که چنین همکاری‌های ما پاسخگوی اهداف رشد باثبات منطقه است .

 در حاشیه سفر كنونی ما بسته سازش‌نامه‌های دوجانبه نیز برای تحکیم همکاری در زمینه ‌های سرمایه‌گذاری، علاقه هوایی، معارف، ورزش و  جوانان، علم و  تکنیکی، بهداشتی و امنیت به امضا رسید .

 این امر از علاقمندی جانب‌ها به تقویت و  توسعه روابط ما در این زمینه ها  شهادت می‌دهد .

 به اندیشه ما وقت آن رسیده‌است که جهت گسترش واقعی روابط اقتصادی و  تجارتی دو کشور اقدامات عملی و مشخص برداشته شود .

معتقدم که در تحکیم و  توسعه همکاری‌های دوجانبه ما افتتاح بانک سعودی و یا ‌بخش یکی از بانک‌های کشور دوست نقش ارزشمند خواهد داشت. آماده ایم تجربه مملکت را در راه‌اندازی نظام بانک اسلامی بیاموزیم و همکاری نماییم .

با درنظرداشت تجربه غنی و آموزنده مملکت در عرصه سرمایه‌گذاری، انتظار داریم که در این سمت از کمک‌های کشور دوست برخوردار خواهیم شد. در این زمینه و جهت ‌آموزش و ارزیابی گسترده لایحه‌ها و برنامه‌های سرمایه‌گذاری در تاجیکستان از تاسیس شورای سرمایه‌گذاری تاجیکستان و عربستان سعودی صمیمیانه استقبال خواهیم کرد .

 طوری اشاره کردم، ما دو کشور دارای ارزش‌های مشترک و بزرگ معنوی هستیم و زمانی رسیده‌است که پیو‌ندهای پرشکوه تاریخی را توسط فعالسازی روابط مردمان دو کشور احیا نماییم. صلاح می‌دانیم که مسئله راه‌اندازی خط‌سیر هوای مستقیم بین دوشنبه و یکی از شهر‌های بزرگ مملکت باید هرچه زود‌تر میان مقامات دخل‌دار كشورهایمان بررسی شود .

جنابعالی، نقش مملکت عربستان سعودی را در امور منطقه به منظور پایداری امنیت و صلح بین‌المللی و منطقه ای، مبارزه علیه تروریسم و در این جاده تشبس‌های اخیر مملکت را چه طور ارزیابی مینمایید؟

متاسفانه، امروز  تمام منطقه‌های عالم، از جمله خاور میانه  با  چنین خطر‌های گلابلی مثل تروریسم، افراط‌گرای و قاچاق مواد مخدر مواجه شده‌اند. همه این واقیعیت و  رویداد‌ها حقیقتی را تاکید می‌نماید که فشار تهدید‌های نو به تمدن بشری منتظم افزایش یافته، امنیت دولت‌های خرد و  بزرگ عالم و حتی تقدیر تمام اهل بشر را زیر خطر می‌گذارند .

 مشکلات عصر بار دیگر اثبات می‌نمایند که تروریست وطن، ملت و دین و مذهب ندارد بلکه یک تهدیدی به جامعه جهانی و جانی هر ساکن سیاره است. ظهورات فلاكتبار تروریسم و افراط‌گرای هیچ عمومیتی با دین، از جمله با دین مبین اسلام ندارد و با استفاده از نام اسلام به خاطر هدف‌های سیاه و مغرضانه سیاسی صادر کرده می‌شود .

 من این مسئله را در نشست ‌های سطح عالی, از جمله از منبر بلند سازمان ملل متحد بار‌ها ابراز داشته بودم و امروز بار دیگر اظهار می‌نمایم که نام پاک اسلام را با ظهورات دهشت افکن و نفرت‌آور تروریسم آلوده کردن اشتباه محض است .

امروز ما نیاز به تقویت هرچه بیش‌تر اصل تحملگرای داریم که مردم مسلمان را چون مردم متمدن و فرهنگی و علم دوست تجسم نموده، به نفع همکاری سازنده همه نیرو‌های سالم بشریت خذمت می‌کند .

 واقیعیت امروزه همچنین اندیشدن تدابیر مؤثر هماهنگ‌شده و اقدامات سازنده جامعه جهانی را تقاضا می‌نماید .

 در این راستا، مملکت عربستان سعودی که در عالم اسلام جایگاه و نفوذ شایسته دارد، نقش مهم را می‌بازد .

 ما از تلاش‌های حکومت مملکت در جاده تامین رشد کشور‌های عالم اسلام در زمینه‌های اقتصاد و  اجتماع که از نگاه ما وسیله مؤثر مبارزه با چالش‌های معاصر امنیتی می‌باشد، استقبال می‌نماییم .

نظر شما، جنابعالی، از بحران‌های یمن، سوریه و قضیه فلسطین، همچنین  پیدا نمودن راه‌های حل آنها چه گونه است؟

پوشده نیست که تحولات سیاسی، اقتصادی و  اجتماعیی و نظامی منطقه خاور میانه طی سال‌های اخیر باعث نگرانی جدی جامعه جهانی شده‌است .

 واضح است که بحران‌های یمن و سوریه در یکجایگی با قضیه فلسطین صلح و  ثبات و امنیت منطقه را جدا خلل‌دار می‌نمایند .

ما که در تاجیکستان عاقبت‌های فاجعه‌بار جنگ داخلی و ناامنی را در تاریخ نوینمان درک کرده‌ایم، بر این نظر هستیم که راه‌اندازی مذاکرات وسیع ملی، استفاده تجربه مکالمه و دپلامتیه مسالمت‌آمیز کشور‌های منطقه و پیش از همه حوزه خلیج تحت سروری مملکت عربستان سعودی برای حل بحران‌های منطقه خاور میانه نقش مهم و سازگار خواهند داشت .

 در جاده رسیدن به حل صلح‌آمیز بحران سوریه و یمن، تامین ثبات کامل و خاتمه بخشیدن به  خشونت و  درگیری‌های خونین در این کشور‌ها تکیه به امکانات و صلاحیت‌های سازمان ملل متحد و سازمان همکاری اسلامی امر مهم ارزیابی می‌گردد .

 امیدوار هستیم که تلاش ‌های در چارچوب این سازمان‌ها اندیشده شونده به دریافت راه حل‌های سیاسی قضیه سوریه و یمن مساعدت مطلوب خواهند کرد .

وضع و دورنمای رشد اقتصاد تاجیکستان را چه گونه ارزیابی میكنید؟ آیا لایحه‌های اقتصادی مشخص برای تقویت هم اقتصاد تاجیکستان و هم منطقه طرح‌ریزی شده‌اند؟

تاجكستان کشور محصور در خشکی می‌باشد و 93 در صد قلمروش را كوهسار تشکیل می‌دهد. بیش‌تر منطقه‌های اهالی‌نشین کشور در بلندی 2 – 3 هزار متر از سطح دریا قرار دارند. بهداشت زیرساختار‌های اقتصادی و انشائات اجتماعی آنها تلاش‌های زیاد را تقاضا می‌کند. با مقصد رشد باثبات  کشور و بهبود وضع زندگی مردم حکومت تاجیکستان سه هدف استراتژی – رسیدن به استقلالیت انرژی، بیرون شدن از بن بست ارتباطاتی و تامین امنیت غذای را معین نمود .

 در راستای اهداف مذکور بسیار مسائل اقتسادی و اجتماعیی هم در شکل کامل و یا قسما حل شده اند. در برابر این بنا بر تشنج وضع سیاسی در مناطق گوناگون عالم، تأثیر بحران اقتصادی و مالی و جهانی، نااستواری بازار‌های جهانی مالی و اشیای خام، انچنین موجودیت موانع سنعی در منطقه، حالا هم در راه پیشرفت کشور یک عده مشكلات باقی مانده‌اند .

 طوری معلوم، تاجیکستان یکی از منابع اساسی آب آسیای مرکزی بوده، از یخچال ‌های آن 60 در صد ذخایر آب منطقه تشکیل می‌یابد. آبشوی باسرعت یخچال ‌ها بر اثر تغییرات اقلیم به روند تامین شرایط مساعد زندگی اهالی و حفظ ذخایر آب تهدید جدی دارد. تنها تابستان سال جاری بر اثر آفت‌های طبیعی  وابسته به آب به اهالی و اقتصاد کشور به صد‌ها میلیون دلار آمریکایی ضرر مادی رسیده‌است .

 کشور ما به استفاده پرثمر منابع تجدیدشونده انرژی بویژه هیدروانرژی که به رشد اقتصادی و اجتماعیی   و تشکل «اقتصاد سبز» مساعدت می‌نماید، توجه خاص می‌دهد. همزمان با این، بنیاد انشائات هیدروانرژی به کاهش خطرات آفت‌های طبیعی وابسته به آب بیش‌تر مساعدت می‌کند. از این رو، رشد عرصه  هیدروانرژی از سمت‌های افضلیت فعالیت حکومت جمهوری تاجیکستان دانسته می‌شود .

 به این مقصد جمهوری تاجیکستان حالا تعمیر، تجدید و ساختمان نیروگاه‌های برق آبی را ادامه داده، برای رشد شبکه‌های انتقال برق هم در داخل کشور و هم جهت پیوستن با دیگر کشور‌های منطقه تدابیر عملی می‌اندیشد .

 انتظار داریم که در سال 2016 ساختمان لایحه‌های بزرگ بین دولتی خط انتقال برق بلندشدت كاسا – 1000 آغاز می‌گردد .این لایحه عامل رشد بازار انرژی  آسیای مرکزی و آسیای جنوبی بوده، از اهمیت بزرگ منطقه ای برخوردار است .

 در زمینه منافع منطقه همچنین ده‌ها لایحه‌های د‌یگر مفید طرح‌ریزی شده‌اند و ما آماده ایم آنها را در یکجایگی با شریکان بین‌المللی و منطقه ای خود تطبیق نماییم .

 معلوم است که هیچ کشور پیشرفته جهان معاصر بی رشد فراگیر شبکه‌های ارتباطاتی خود و قبل از همه راه‌های آهن و  اوتامابلگرد به سطح امروزه رشد آن نرسیده‌است. تا امروز برای ره های کشور از بن بست ارتباطاتی تدابیر و لایحه‌های زیاد زیر ساختاری و اصلاحاتی عملی کرده شده‌اند. تطبیق این لایحه‌ها تاجیکستان را با دیگر کشور‌های همسایه، یعنی با زیرساختار ارتباطاتی منطقه ای پیوست خواهد کرد .

در این زمینه ما طرح ساختمان راه‌های آهن بین تاجیکستان — افغانستان – ترکمنستان و تاجیکستان و  چین را به نقشه گرفته ایم. ساختمان مرحله دوم راه ماشین‌گرد تاجكستان-چین که کشور ما را با یکی از شریکان مهم تجارتی و  اقتصادی منطقه  – جمهوری اسلامی پاکستان نیز متصل می کند، در نظر است.  در نظر نقشه داریم که ارتباط نقلیاتی را با افغانستان نیز وسیع نماییم و در این سمت آماده ایم طرح‌های مشخص را با شریکان خود تهیه و عملی نماییم .

 هدف نهایی از طرح‌ریزی این لایحه‌ها در آینده نزدیک‌ترین فراهم آوردن امکانات وسیع ترانزیتی برای کشور‌های منطقه و با این راه تکان تازه بخشیدن به رشد همکاری اقتصادی تمام منطقه فراخ آسیای جنوبی و مرکزی می‌باشد .

از شما، جنابعالی، برای پاسخ به سوالات ما سپاسگزاریم .