سده، نوروز و مهرگان مردم را به پاکی، خویشتن‌شناسی و دوستی و رفاقت دعوت می‌کنند

عیدهای سنتی و ملی سده، نوروز و مهرگان از یک سو مردم را به پاکی و راستقولی، نیک‌اندیشی، خیرخواهی، وطن‌دوستی، خویشتن‌شناسی، پارسای، فرهنگ‌دوستی، دوستی و رفاقت دعوت نموده، نور را در مقابل ظلمات قرار می‌دهد. از سوی دیگر، انسان در مقابل حرص نفسانی خویش با برکت این عیدهای پاک سنتی می‌توانست پیروز شود.

دکتر تاج النساء مرادآوا، کارمند شعبه تاریخ فلسفه انستیتوی فلسفه، سیاست‌شناسی و حقوق فرهنگستان علوم تاجیکستان ضمن صحبت به خبرنگار آژانس ملی اطلاعاتی خاور گفت: جشن سده از مراسم معروف مردم تاجیک و فارس است که در آغاز شامگاه 10 بهمن (30 ژانویه) برگزار می‌گردد. این روز را آبانروز نیز می‌گویند. صده در زبان اوستایی به معنای برآمدن و طلوع کردن بوده است. اگر نخستین روز زمستان را پس از شب یلدا تولد دیگری برای خورشید یا مهر دانیم، می‌توان آن روز را هماهنگ با دهمین و چهلمین روز تولد آیین کهن و زنده مردم تاجیک و فارس تجلیل کرد.

وی افزود:  جشن سده را مردم آریانژاد از طریق گوناگون پیشواز می‌گیرند. این مراسم عید همیشه به شکل دسته‌جمعی و دور هم جمع شدن مردم شهر، محله و روستاها در یک جا با آتش‌افروزی بزرگی برگزار می‌گردید.

خانم مرادآوا تصریح کرد: نیاکان ما عید سده را از شب تولد خورشید، پس از چهل روز به خاطر گرم و سوزان شدن آفتاب گرامی می‌دانستند. همین طریق، چهلمین روز خورشید را در روز دهم بهمن (30 ژانویه) به عنوان سده جشن می‌گرفتند و پس از 50 روز، یعنی 21 مارس زمان بالغ شدن آن را گسترده تجلیل می‌گیرند که آن روز نوروز است.