پیشوای ملت و دستاوردهای سیاست خارجی تاجیکستان در دوران استقلال. نظرات سراج‌الدین مهر‌الدین، وزیر امور خارجه جمهوری تاجیکستان

دوشنبه، 08.09.2020 /”خاور”/. تاجیکستان و مردم صاحبفرهنگ آن امروزها در آستانه جشن ملی-استقلال دولتی جمهوری تاجیکستان قرار دارند. امسال ملت سربلند تاجیک 29-مین سالگرد این رویداد پرافتخار و شایسته را تجلیل می‌نماید.

این جشن در شرایطی تجلیل می‌گردد که مفهوم های آرمان های ملی، استقلال، آزادی، دموکراتیک برای هر یک سیاستمدار و ضیای، عالم و محقق و تمام مردم وطن عزیزمان روشن است و مسیر رسیدن به این هدف و آرمانها مشخص‌تر شده، حرکت برای پیشرفت بیشتر کشور در تمام زمینه‌های حیات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی سرعت جدید پیدا می‌نماید و در این زمینه مقام سیاست خارجی نقش کلیدی خواهد داشت.

ذکر این نکته نهایت مهم است که بهر به استقلال کامل رسیدن و چون دولت مستقل اعتراف گردیدن تاجیکستان زحمات بنیان‌گذار صلح و وحدت ملی، پیشوای ملت محترم امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان بی‌نظیر می باشد.

در تاریخ 9 سپتامبر سال 1991 در تاریخ ملت تاجیک رویداد بزرگ و خجسته‌ای اتفاق افتاد – جمهوری تاجیکستان از رسیدن به استقلال خود به جهانیان پیغام داد و همچون دولت مستقل وارد صحنه سیاسی جهان گردید. محض از همین دوره سیاست خارجی جمهوری تاجیکستان تحت راهبری سرور دولت محترم امامعلی رحمان همچون مهمترین دوره حیات سیاسی به شکل گرفتن آغاز کرد.

خاطررسان کردن این حقیقت که رسیدن به استقلال ملی در آخرین دهه قرن 20 برای ملت تاجیک نه آغاز دولتداری، بلکه بازگشت به صحنه سیاست جهانیست، خیلی مهم می‌باشد.

در روند تشکل و رشد تاجیکستان چون دولت صاحب‌اختیار و مستقل سیاست خارجی آن نقش بزرگ دارد. شرایط مشخص تاریخی تاسیس و انکشاف دولت صاحب‌استقلال ما، خصلت و محتوای تحولات بین‌المللی در مرز دو صدساله طبیعتا اهمیت خاصه عامل بیرونی را در حیات جمهوری ما و رابطه نزدیک رشد داخلی را با واقعیت بین‌المللی معین نمود.

در آغاز قرن 21 عالم دگرگونی های عمیقی را که در نتیجه شکل‌گیری نظام جهانی بسیارقطبی به وجود آمده است، از سر می‌گذراند. جریانهایی که در مرحله کنونی در جهان ظهور نموده‌اند، عرصه های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و معنوی را فرا گرفته‌اند.

نظررسترین جریان عالم معاصر جهانی‌شوی می‌باشد که به طبیعت و مضمون مناسبات بین‌المللی و انتخاب سمت های سیاست خارجی دولتها تاثیر بی‌واسطه دارد.

در رابطه به صاحب‌استقلالی تاجیکستان باید مخصوصا ذکر نمود که  ما در آغاز استقلال نهاد یا ساختار مکمل تطبیقکننده سیاست خارجی نداشتیم. امروز با کمال اطمینان می‌توان گفت که هم سیاست خارجی تاجیکستان و هم وزارت امور خارجه زاده حقیقی استقلال و ثمره زحمات شبانه‌روزی و خسته‌ناپذیر رئیس جمهوری تاجیکستان، پیشوای ملت محترم امامعلی رحمان می‌باشند.

محض به شرافت استقلال تاجیکستان توانست که در عرصه بین‌المللی آبروی و نفوذ بلند پیدا نموده، از سازمان ملل متحد سر کرده، عضو مهمترین سازمان های بین‌المللی دنیا گردد. تاجیکستان امروز با 176 کشور جهان روابط دیپلماتیک برقرار نموده است که این همه برای ما افتخار بلند است.

امروز تاجیکستان و کل دولت های دنیا در شرایطی قرار دارند که جهانی‌شوی به روند حاکم تحولات سیاره مبدل گردیده است. آن هم برای رشد اقتصادی و تکنولیژیون میان دولت ها امکانات بزرگ فراهم می‌آرد و هم می‌تواند باعث سرعت مسائل سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و اخلاقی، اینچنین تارفت بیشتر گردیدن نابرابری اجتماعی مردم و شدت گرفتن بحران معنوی جامعه جهان گردد.

در چنین شرایط سیاست خارجی تاجیکستان باید محتوای عملگرا و واقع‌بینانه داشته باشد و به تطبیق پیگیرانه اهداف ملی و دولتی کشور مساعدت نماید.

امروز همگیری کووید-19 بشریت را با تهدید و خطرات جدی رو به رو کرده است. از این رو، تمام کشورها را می‌باید سرجمعانه و با استفاده از تمام ذخیره و امکانات موجود در مبارزه با پیامدهای همگیری تلاش نمایند. در چنین لحظه‌های حساس پیشوای ملت، رئیس جمهوری تاجیکستان محترم امامعلی رحمان پیوسته تلاش می‌ورزند که در مبارزه با این بیماری همگیر تدابیر عملی ‌اتخاذ کرده شوند و هم‌وطنان ما در داخل و بیرون از حدود کشور از این بیماری ایمن باشند. محض توسط سیاست دوربینانه و تشبث های ملتدوستانه سرور دولتمان محترم امامعلی رحمان، ناوابسته به وضعیت دشوار یک قسم هم‌وطنان ما از روسیه، قزاقستان، ترکیه، اروپا، امارت متحده عربی و دیگر کشورها به وطن برگردانیده شدند.

باید ذکر نمود، نقش امامعلی رحمان در عملی شدن اهداف اساسی و اصول های سیاست خارجی و دیپلماسی تاجیک بسیار مؤثر و کارساز است. خصوصیت تقویت یافتن سیاست خارجی تاجیکستان نوین این است که زمینه نظریه‌ ای این بخش مهم حیات دولتی نه در چارچوب کارشناسان و نظریه‌پردازان، بلکه هنگام انجام فعالیت های پرتلاش و پویای دیپلماتی سرور دولت تاجیکستان ایجاد شده است.

طی سالهای صاحب‌استقلالی تحت رهبری رئیس جمهوری تاجیکستان محترم امامعلی رحمان اسناد تعیین کننده و تنظیمکننده اصول های اساسی، هدف و وظیفه‌ها و سمت های اولوییتناک سیاست خارجی کشور تهیه گردیده و به تصویب رسیدند که بر اثر آن غایه‌‌های بنیادی قانون اساسی سیاست خارجی اهمیت و ارزش خاصه خود را تا حال حفظ نمودند.

راه پرافتخار تیکرده دولت ما و دیپلماسی تاجیک طی 29 سال صاحب‌استقلالی تحت رهبری پیشوای ملت محترم امامعلی رحمان راه هموار و آسان نبود.

سرور دولت از روزهای اول آمدن خود به سر قدرت روابط زیچ با سازمان های بین‌المللی و همیاری با کشورهای منطقه و جهان را نه تنها عامل مؤثر پیشرفت های اقتصادی تاجیکستان، بلکه همچون زمینه مهم تامین امنیت و ثبات دولت معین نمود.

دهای سیاسی امامعلی رحمان در واقعیتی ظاهر گردیده است که از ابتدا ثبات سیاسی و اقتصادی تاجیکستان و ثبات کشورهای همسایه، منطقه و جهان را درک نمودند. بر اساس این فلسفه که ماهیتا دیالکتیک توسعه دولت می‌باشد، سرور دولت تاجیکان از نخستین روزهای به سروری تاجیکستان رسیدن روابط همه‌جانبه، تنگاتنگ و دوستانه با همه کشورهای جهان را از مهمترین و اولوییتناکترین سمت سیاست خارجی تاجیکستان معین نمود. زیرا با دید عمیق سیاسی درک می‌نمود که اجرای وظیفه‌های دشوار و پیچیده بنیاد و تحکیم تاجیکستان صاحب‌استقلال و ایجاد قدرت اقتصادی آن بدون همکاری سیاسی و اقتصادی گسترده با این کشورها امکان‌ناپذیر است.

با تلاش پیشوای ملت محترم امامعلی رحمان تاجیکستان در سازمان های منطقه ای و جهانی، از جمله سازمان ملل متحد، اتحاد کشورهای مستقل، سازمان پیمان امنیت ‌جمعی، سازمان امنیت و همکاری اروپا، سازمان همکاری شانگهای، مشورت همکاری و اعتماد در آسیا و غیره شرکت فعال دارد.

رئیس جمهوری تاجیکستان سمت های پیشرفت تاجیکستان را در عرصه بین‌المللی مشخص نموده، با در نظر گرفتن موقعیت جغرافی و گیوسیاسی، منافع ملی و روابط فرهنگی و تاریخی، ارزش های عمومی‌شهری و مشترک بودن منافع روابط دوستانه تاجیکستان را با همه کشورها تنظیم نمود.

یکی از ویژگی های اساسی سیاست خارجی تاجیکستان سیاست “درهای باز” است که توسط رئیس جمهوری تاجیکستان امامعلی رحمان اعلام شده است.

سیاست خارجی شفاف و اصول “درهای باز” به آن مساعدت نمود که تاجیکستان عضو شایسته سازمان های بین‌المللی گردد و روابط سیاسی و همکاری سودمند را با اکثر کشورهای جهان به راه ‌ماند. تاجیکستان امروز در عرصه سیاست جهان سیمای خاص خود را داشته، همچون عضو صاحب‌اعتبار جامعه جهانی شناخته شده است.

امروز با افتخار می‌توان گفت که در مدت کوتاه تاریخی در راه تحکیم ارکان دولت صاحب‌استقلال، دموکراسی، دنیوی و اجتماعی تاجیکستان گام های مؤثر به وقوع پیوسته، سمت های اساسی سیاست داخلی و خارجی کشور، با درنظرداشت منافع ملی تعیین شده‌اند. در تمام عرصه‌های زندگی، از جمله در بخش های اقتصادی و اجتماعی برنامه‌های گسترده توسعه عملی می‌گردند.

ما اطمینان کامل داریم که تاجیکستان با سروری بنیان‌گذار صلح و وحدت ملی، پیشوای ملت محترم امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان سال های نزدیک با برخورداری از روحیه بلند سازنده مردم، در زمینه دولت دموکراتی و حقوقبنیاد، همکاری گسترده با کشورهای جهان و سازمان های بین‌المللی به پیشرفت های از این هم بیشتر دست می‌یابد و در صف کشورهای مترقی جهان مقام شایسته کسب می‌نماید.

سراج‌الدین مهر‌الدین،

وزیر امور خارجه جمهوری تاجیکستان