«Дуруст муайян намудани ҳадаф ва самтҳои асосӣ ба амалӣ намудани манфиатҳои миллӣ ва бехатарии давлат мусоидат мекунад». Андешаҳои муовини Раиси Суди конститутсионӣ перомуни Паёми Пешвои миллат

ДУШАНБЕ, 10.01.2018. /АМИТ «Ховар»/. Масъалаи муҳиме, ки дар паёмҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷи­кистон, махсусан дар Паёми навбатӣ боисрор таъкид гардид ва бе амалӣ намудани он  расидан ба ҳадафҳои стратегии давлат, бунёди дав­ла­­ти иҷтимоӣ ва баланд бардоштани сатҳи некӯаҳволии мардуми То­ҷикистон, амалӣ намудани манфиатҳои миллӣ ва бехатарии давлат ғай­римкон аст, ин дуруст муайян намудани ҳадаф ва самтҳои асосии мар­ҳа­лаи имрӯзу фардои рушди давлатдорӣ мебошад. Ин матлабро муовини Раиси Суди конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон, номзади илмҳои сиёсӣ Карим Каримзода ба хабарнигори АМИТ «Ховар» иброз намуд. Матни пурраи андешаҳои номбурдаро пешкаши хонандагон мегардонем:

Паёми навбатии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои мил­­­­­лат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии То­ҷи­кистон аз як тараф, агар аз аҳамияти хосса касб намудани он ҳамчун ҳуҷҷати муҳими барномавӣ, сиёсию ҳуқуқӣ, иқтисодию ичтимоӣ ва фарҳангӣ шаҳодат диҳад, аз ҷониби дигар ифодакунандаи нуқтаи на­­зари Сарвари давлат ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба рушду таҳ­кими самт­ҳои стратегии давлат ва соҳаҳои хоҷагии халқи мамлакат дар ояндаи наздик арз­ёбӣ мегардад.

Инчунин Паём муҳимтарин  барнома ва ҳуҷҷати хусусияти созанда ва сафарбаркунанда дошта, оғози ҳама гуна фаъолияти бунёдкорӣ бори нахуст дар он эълон карда мешавад.

Бо ҳамин назардошт, бо соли таърихӣ  эълон шудани соли 2018 ва бо фарогирии як зумра рӯй­додҳои муҳими хотирмон оғоз гардидани Паёми Пешвои миллат низ бесабаб нест.

Зеро дар Рӯзи  байналмилалии захираҳои об расман оғоз гар­ди­дани ташаб­буси чоруми ҷаҳонии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси «Даҳ­солаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, солҳои 2018-2028» аз бемайлон боло раф­тани эътибори байналмилалии Ҷум­ҳурии Тоҷи­кистон ва сарвари он шаҳодат дода,  ифтихори ҳар шаҳрванди баору номуси миллат мебошад. Тавре Пешвои миллат зикр карданд: «Дар шароити тағйирёбии иқлим, ки масъалаи ҳифзи манбаъҳо ва захираҳои оби тозаи ошомиданӣ ба яке аз мушкилоти асосии мардуми сайёра табдил ёфтааст, Тоҷикистон дар ин самт ҳамчун кишвари таша­ббускор ва пешсаф дар арсаи ҷаҳонӣ эътироф гардидааст».

Хотирмонии Паёми имсола дар он аст, ки Пешвои миллат аз мин­­бари баланд ба мардуми Тоҷикистон расман дар бораи расидан ба ду ҳадафи стратегии давлат ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон хабар до­данд.

Зикр карданд, ки  «ба кор андохтани агрегати якуми НБО «Роғун», яъне иншооти тақдирсози аср ва ояндаи дурахшони Тоҷикистон, ки ба шарофати он орзуи чандинсолаи мардуми шарифу заҳматқарини тоҷик амалӣ гардид, ибтидои гардиши куллӣ дар таърихи Тоҷикистони соҳибистиқлол ва як қадами устувору бузурги кишвари мо дар самти расидан ба ҳадафи якуми стратегии миллӣ — истиқлолияти энергетикӣ ба ҳисоб меравад».

Дар Паём бо ифтихор ва сарбаландӣ таъкид карда шуд, ки «соли ҷорӣ мо на танҳо барои ноил шудан ба истиқлолияти энер­гетикӣ қадами устувор гузоштем, балки бори аввал дар 27 соли соҳиб­ис­тиқ­лолии кишварамон ду соли охир мардуми мамлакатро пурра бо барқ таъ­мин намуда, дар ҳаҷми қариб 3 миллиард киловатт-соат не­руи барқ содирот кардем».

Пешвои миллат ба ҳадафи дуюми стратегии миллӣ дахл карда, зикр карданд, ки «тайи солҳои охир дар натиҷаи бунёди шоҳроҳҳои мо­шингарди байналмилалӣ ва пайвастани Тоҷикистон бо роҳҳои ҷумҳуриҳои Чин, Афғонистон, Қир­ғизис­тон, кушода шудани роҳи оҳан ва 16 гузаргоҳи сар­ҳадӣ бо Ӯзбекистон кишвари мо аз бунбасти коммуникатсионӣ раҳоӣ ёфт ва ҳадафи дуюми стратегиамон амалӣ гардид».

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳалли масъалаҳои дар тӯли зи­ё­да аз ду даҳсола бавуҷудомадаи сиёсиву иқтисодӣ ва тиҷоратӣ бо Ҷум­­­ҳурии Ӯзбекистонро низ рӯйдоди сеюми таърихӣ дар ҳаёти иҷти­мо­иву иқтисодӣ ва маънавии мардуми мо арзёбӣ намуданд.

Дар ҳақиқат барқарор гаштани муносибатҳо байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Ӯзбекистон рӯйдоди бузурги таърихӣ мебошад, зеро дар таърихи халку миллатҳо ва муносибатҳои байни­давлатии онҳо рӯйдоду ҳодисаҳои  муҳиме ба вуқӯъ мепай­ван­данд, ки онҳо дар тақдири  минбаъдаи ин халқу миллатҳо  тақ­сир­­соз, муайянкунанда ва калидӣ арзёбӣ мегарданд.

Ин ҳодисаву рӯйдодҳо  ҳол­ати мавҷудаи муно­си­ба­тҳоро сифа­тан дигар кар­да, бо ан­деша, диди нав ва амалу раф­тори наҷибона пой­де­вори наверо дар му­носибатҳои бай­ни­ҳам­дигарӣ рӯйи кор меоранд.

Онҳо инъикоси воқеият, ҳам­бастагии таърихию фар­ҳангӣ, арҷгузорӣ ба арзишҳои тарафайн ва таъсири мута­қо­билаи фарҳангҳо ба ҳаёт ва тақдири сиёсиву иҷтимоии гу­заш­та­ву имрӯзаи халқу миллатҳо буда, барои онҳо роҳи му­ваф­фақ­тареро  дар расидан ба мақсадҳои дав­лат­дорӣ  боз мекунанд.

Ҷавҳари чунин рӯйдоду воқеиятро на шаклпарстӣ ва этикет дар му­­носибати байнидавлатӣ, балки мазмуну мун­дариҷаи ҳастии таърихии ин ё он давлату миллат, ҷудо­нопа­зи­рии гузаштаи ягона, фарҳангу анъа­на, урфу одат, моил будан ба ҳамдигар ва майл кардан ба наздикшавӣ ташкил медиҳад.

Муҳим он аст, ки ин равандро бе шахсиятҳои бузурги таърихӣ ва нақши онҳо дар эҳёи андешаи солими давлатдорӣ ва му­носибатҳои бай­­­­­­­­нидавлатӣ тасаввур кар­дан ғай­­риимкон аст.

Чунин шахсиятҳо таърих меофаранд,  ҷомеаро  аз ҳолати карах­тӣ ба ҳолати созандагӣ мебаранд, барои ояндагон саҳифаҳои нав ва роҳи нек мекушоянд.

Пешвои миллат муҳ­­тарам Эмомалӣ Раҳ­мон ва Президенти Ҷумҳу­рии  Ӯз­бе­кистон Шавкат Мирзиёев аз зумраи чунин сар­су­пурдагони миллати худ мебошанд, ки ба нақш ва ҷойгоҳи таъ­рихии халқ­ҳои худ дар ҳаёти сиё­сиву иҷтимоӣ ва фарҳанги ҳам­дигарӣ, дӯстию рафоқати дахл­но­пазири аз  санҷиши замонҳо гу­заш­та ва поку беолоиш боқимонда на­зар карда та­вонистанд. Мо­ҳияти иҷтимоии ҳамбастагии ду миллати бо ҳам дӯсту баро­дарро аз сари нав эҳё карда, барои ба нафъи мин­баъдаи ҳам­дигарӣ ривоҷ додан пешниҳод намуданд.

Пре­зиденти Ҷумҳурии  Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз зумраи Сарвароне мебошанд, ки му­но­сибатҳои неку судманди ҳам­соягиро яке аз муҳимтарин ва асо­ситарин афзалиятҳои фа­ъо­лияти худ арзёбӣ кардаанд.

«Минтақаи дигаре, ки мо ба он талаллуқ  ва ҳамкорӣ дорем, Осиёи Марказӣ мебошад, ки аз лиҳози ҳар гуна қаробат ба мо наздиктарин аст. Мардумони ҳамаи кишварҳои моро умумият­ҳои зиёди гуногун, аз қ­абили таърихи  муштарак, зиндагии монанд, анъанаҳои таърихиву фарҳангу омилҳои мухталифи иҷти­моиву инсонӣ ба ҳам меоранд… Ҳама нияту ҳа­дафҳои мо на танҳо ба нафъи кишвари худамон, балки ба манфиати ҳа­маи ҳамсоягон.. мебошанд»,– чунин таъкид доштанд дар Паёми  соли 2012 Пешвои миллат ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон.

Сарвари давлат ба хубӣ дарк менамоянд, ки анъа­наи неки ҳамсоягӣ на танҳо барои ду ҳамсоядавлат, балки барои дигар давлатҳои мин­тақа ва дар маҷмӯъ, барои та­моми минтақа низ муфид буда, са­ма­­раи он тинҷиву оромӣ дар мин­тақа, пешрафту  ­шукуфоии давлатҳо ва некӯаҳ­волии хал­қҳо мебошад.

Пешвои миллати тоҷикон борҳо зикр карданд, ки «Ҷумҳурии Тоҷикистон  муносибатҳояшро бо кишварҳои ҳамсояи Осиёи Марказӣ–Ӯзбекистон, Қазоқистон, Туркманистон ва Қирғизистон ҳаме­ша дар асоси дӯстӣ, эҳтирому эътимоди тарафайн, хайрхоҳӣ ва ҳамкории судманду созанда пеш хоҳад бурд. Мо минбаъд низ ба анъанаҳои деринаву созандаи ҳамзистии дӯс­тонаи мардумони Осиёи Марказӣ содиқ мемонем». Чунин дурандешӣ, хи­рад­мандии сиёсӣ ва таҳаммули Сарвари давлат сол то сол  натиҷаи тиллоӣ ба бор оварда истодааст.

Ҳамин тариқ, Паём бо диди масъалаҳо, таҳлил ва тартиби гузо­риш, таҳлилу пешгӯиҳои рушди иқтисодию иҷтимоии мамлакат бар­нома ё дурнамои мукаммали фаъолияти давлатиро дар давраи кӯтоҳ­муддат ва оянда мемонад ва он бо дарназардошти муайян кардани самт­ҳои фаъо­лияти соҳаҳои иқтисодиву иҷтимоии мамлакат, азму талош ба­рои муҳайё сохтани шароити зиндагии шоиста ба ҳар як сокини мамлакат, ҳалли сари­вақтии масъалаҳои вобаста ба таъмини нишон­диҳандаҳои дурнамо ва таъкиди афзалиятҳо барои давраи миёнамуҳлат ирсол гардид.

Гузариши иқтисодиёти кишвар аз шакли аграрӣ–ин­дустриалӣ ба индустриалӣ–аграрӣ, то соли 2030 афзоиш додани ҳиссаи со­ҳаи саноат дар маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ  то ба 22 фоиз, эълон кардани сано­ати­кунонии босуръати кишвар ба сифати ҳадафи чоруми миллӣ, «300 рӯзи ислоҳот оид ба дастгирии соҳибкорӣ ва беҳтар наму­дани фазои сармо­ягузорӣ», эълон кардани солҳои 2019-2021 «Солҳои руш­ди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ» аз зумраи ҳадаф ва самтҳои асосии мар­ҳа­лаи имрӯзу фардои рушди давлатдорӣ ва иқтисоди миллӣ мебошанд, ки дар Паёми навбатӣ низ амиқ муайян гардидаанд. Онҳо сарчашмаи фаъолияти мақомоти марказӣ ва ма­­ҳаллии ҳокимияти давлатӣ, шахсони мансабдор ва хизматчиёни дав­­латӣ, ташкилоту муассиса, кор­хонаҳо ва соҳибкорони ба­номуси мамлакатро ташкил ме­диҳанд.

Ҳақ ба ҷониби Пешвои миллат мебошад, ки пайваста таъкид ме­намоянд, ки «мо бояд аз истиқлолияту озодӣ ва соҳибватаниву со­ҳибдавлатӣ шукрона кунем, шукронаи Ватани соҳибихтиёру маҳбу­бамонро ба ҷо орем, онро сидқан дӯст дорем, ба давлати соҳиб­истиқ­лоламон содиқ бошем, ҳамаи саъю талоши худро ба хотири пеш­рафтаву неруманд гардонидани он ва дар арсаи байналмилалӣ боз ҳам ба­ланд бардоштани нуфузу эътибори Тоҷикистони азизамон равона кунем».

Аз ин рӯ, муттаҳидӣ дар атрофи Пешвои миллат ва фаҳмиши ба­ланди дав­лату давлатдорӣ, ватану ватандорӣ, дарк ва ҳифз кардани ман­фиатҳои миллӣ ҳалли мас­ъалаҳои дар назди давлату миллат гузош­таро осон ме­гардонад ва рушди иқтисодиву иҷти­моии им­рӯзаи Тоҷи­кистон нати­ҷаи суботи бардавом ва устувори сиёсӣ аст.

Фазои тинҷию оромии мамлакат, ваҳдати саросарии миллӣ, иф­тихор аз давлату давлатдорӣ ва ватандорӣ аст, ки моро қадам ба қадам ба сӯи му­заффарият ва фатҳи қуллаҳои мурод пеш мебарад.