Хотираи хубро дар синни калонсолӣ ба ҳаракат ва солимии равонӣ алоқаманд намудаанд
ДУШАНБЕ, 24.07.2023 /АМИТ «Ховар»/. Олимони Аврупо яке аз тӯлонитарин тадқиқоти вазъи саломатии «пирони хосса» — одамонеро анҷом доданд, ки дар 80-солагӣ метавонанд ба мисли бистсолаҳо қобилияти зеҳнӣ дошта бошанд. Мушоҳидаҳои чандинсола нишон доданд, ки афроди солхӯрдаи дорои хотираи хуб назар ба ҳамсолонашон тезтар ҳаракат мекунанд, ҳамчунин камтар ба афсурдагӣ ва изтироб гирифтор мешаванд. Тасвирҳои томографияи резонанси магнитӣ (MRТ) -и мағзи иштирокчиён тасдиқ намуданд, ки дар минтақаҳои марбут ба хотираи онҳо нисбат ба одамони одӣ ҳуҷайраҳои асосии системаи асаб бештар ҳастанд. Тавре АМИТ «Ховар» бо истинод ба ТАСС иттилоъ медиҳад, ин тадқиқот дар маҷаллаи The Lancet Healthy Longevity нашр шудааст.
Муҳаққиқон менависанд, ки хотираи номураттаб махсусан ба ихтилоли вобаста ба синн — хотираи таҷрибаи шахсӣ ва рӯйдодҳои ҳаёт ҳассос аст. Нобудшавии он хоси бемории Алтсгеймер аст, аммо каме бад шудани хотираи номураттаб як ҷузъи муқаррарии пиршавӣ ба ҳисоб меравад. Олимон ба омӯхтани ин пиронсолон таваҷҷуҳ доранд, зеро он барои кушодани роҳҳои пешгирии халалёбии хотира кумак менамояд.
«Фаъолияти ҷисмонӣ ҳам мустақиман ва ҳам бавосита, аз ба эътидол овардани фишори хун ва пешгирии фарбеҳӣ то беҳтар шудани гардиши хун дар мағзи сар фоида меорад. Ҳамаи ин метавонад ба нигоҳ доштани қобилияти ақлӣ дар пиронсолӣ кумак намояд»,- баён дошт олим. Ӯ афзуд, ки робитаи баръакс низ имконпазир мебошад: мағзи солими «пирони хосса» суръати баланди қабулкунӣ ва ҳаракати мушакҳоро ҳатто бе машқҳои иловагии ҷисмонӣ таъмин мекунад.
Тадқиқоти қаблӣ нишон доданд, ки изтироб ва афсурдагӣ метавонанд ба хотираи одамони ҳама синн таъсир расонанд ва хатари фаромӯшхотирӣ (деменсия) — ро афзоиш диҳанд. Муаллифони кор ба хулосае омаданд, ки омилҳое, ки аз фаромӯшхотирии синнӣ муҳофизат мекунанд, бо хусусияти зуд пиршавӣ дучор мегарданд. Ин метавонад маънои онро дошта бошад, ки коҳиши табии хотира дар робита ба синну сол аз ҳамон омилҳое вобаста аст, ки ба бемории Алтсгеймер мусоидат мекунанд.
Азиза ИКРОМ,
АМИТ «Ховар»
АКС: Артем Геодакян / ТАСС
Дар Афғонистон 1,4 миллион духтар аз таҳсил дар мактаб дур мондаанд
Дар ноҳияи Айнӣ пайомадҳои офати табиӣ бартараф мегарданд
Пагоҳ дар Душанбе Иди тарбуз, харбуза ва каду баргузор мегардад
«Худшиносӣ – омили таҳкимбахши давлатдории миллӣ». Таҳти ин унвон дар шаҳри Гулистон вохӯрӣ баргузор гардид
Имрӯз дар Тоҷикистон ҳаво то 36 дараҷа гарм мешавад
Дар Афғонистон ба занон сурудхонӣ ва қироат бо садои баланд дар ҷойҳои ҷамъиятӣ манъ карда шуд
Дар ноҳияи Ванҷ бахшида ба ташаббусҳои ҷаҳонии Тоҷикистон конфронси ҷумҳуриявӣ доир гардид
Имрӯз дар шаҳри Душанбе ҳаво то 36 дараҷа гарм мешавад
Ҳамкории Шурои Иттифоқҳои касабаи вилояти Суғд ва Федератсияи Иттифоқҳои касабаи вилояти Свердловск густариш меёбад
22-23 август дар баъзе минтақаҳои кӯҳии Тоҷикистон омадани сел дар назар аст
Дар Ҷумҳурии Демократии Конго беш аз 200 нафар бар асари ғарқ шудани киштӣ бедарак шудаанд
Дар 30 дарёи Чин дар тамоми давраи мушоҳидаҳо обхезиҳои шадидтарин ба амал омаданд
