СИТРУСПАРВАРӢ. Сокини ноҳияи Ҷайҳуни вилояти Хатлон 7 навъи меваи ситрусиро парвариш менамояд

Ноябрь 9, 2024 17:20

ДУШАНБЕ, 09.11.2024 /АМИТ «Ховар»/. Дар ноҳияи Ҷайҳуни вилояти Хатлон аз ҷониби лимӯпарвари пуртаҷриба Абдураҳим Тоҳиров меваҳои ситрусӣ, ба монанди  афлесун, мандарин, грейпфрут, каламондин, кумкват, лайм ва лимӯ парвариш карда мешаванд. Дар ин хусус ба АМИТ «Ховар» сардори Раёсати кишоварзии ноҳияи Ҷайҳун Диловар Собирзода иттилоъ дод.

Абдураҳим Тоҳиров ниҳолҳои ситрусиро дар гармхонаи наздиҳавлигиаш минтақабоб намуда, сипас дар хоҷагии деҳқонияш ба парвариши онҳо оғоз намуд. Аллакай ин боғбон дар 3 гектар боғи лимӯ дорад, ки ҳар сол аз он ҳосили фаровон ҷамъоварӣ мекунад.

Абдураҳим Тоҳиров иброз намуд, ки «ниҳолҳои ин меваҳои ситрусӣ ба тариқи пайванд бештар карда мешаванд. Онҳо дар сесолагӣ ба ҳосил медароянд. Аммо ниҳоли афлесуну мандарин чун лимӯ серҳосил нестанд ва одатан дар ду сол як маротиба ҳосили хуб медиҳанд. Агар сол мусоид ояд, аз як ниҳол 30-40 килограмм мева метавон ҷамъоварӣ намуд. Умуман, аз афлесуну мандарин фоидаи хуб ба даст овардан кори осон нест. Аз ин дарахтон қаламча гирифта, дар ниҳолҳои лимӯ пайванд мекунем. Ниҳолҳои пайвандшударо ба нафароне, ки ба парвариш кардани ин навъи меваҳои ситрусӣ ҳавас доранд, пешниҳод месозем».

Каламондин намуде аз меваҳои ситрусӣ аст. Ҳарчанд каламондин зоҳиран ба афлесун монанд аст, аммо шаклан бисёр хурд буда, таъмаш низ аз афлесун фарқ дорад. Зеро афлесун ширину хуштамъ буда, каламондин туршу хӯрданаш душвор аст. Дар туршӣ аз лимӯ дида бартарият дорад.

Ба гуфтаи  Абдураҳим Тоҳиров, дарахти каламондин дар тамоми фасли сол ҳосил медиҳад. Дар як вақт дар ниҳоли он ҳам гул, ҳам ғурраю ҳосили нимрасида ва ҳам меваи пухтарасидаро метавон мушоҳида кард.

Кумкват мевае аст, ки ҳаҷман ба олуболу ва шаклан ба лимӯ монандӣ дорад, аммо тамъи он ба мисли мандарин аст. Ранги меваҳои он норинҷӣ буда, онро одатан бо пӯсташ истеъмол мекунанд. Ба маълумоти мутахассиси меваҳои ситрусӣ, ниҳоли кумкват аз 2 то 5 метр баланд шуда, вобаста ба ҳаҷм 100 ё 1000 дона мева бастани як ниҳол  имконпазир аст.  Кумкват растании тропикӣ аст, ки ба оилаи ситрусӣ мансуб мебошад. Меваи он фортунелла ва кинтан низ ном дорад. Ватани он манотиқи кӯҳсори Чин аст. Онро бештар Индонезия, Ҷопон, Юнон ва Иёлоти Муттаҳидаи Амрико содирот мекунанд.

Ин мева хушк ва тару тоза мебошад. Он дорои бисёр витаминҳо: A, C, E, B1-6, калий ва калтсий, оҳан, магний, мис, натрий ва фосфор мебошад. Онро бештар барои бемориҳои зуком, меъда ва асабу депрессия тавсия медиҳанд.

Афлесун. Дар таркиби он то 88,6 фоиз об, 6,2-9 фоиз қанд, 1,4 фоиз ҷавҳар, 0,49 фоиз намакҳои маъданӣ, 0,47 фоиз ғоз (клетчатка), 0,93  фоиз мод­даҳои пектинӣ, витамини B1, В2, С, РР, В, Р мавҷуд аст. Инчунин пӯсти он то 75,93 фоиз об, 7,96  фоиз қанд, 0,22 фоиз ҷавҳар, 0,67  фоиз намакҳои маъданӣ, 3,49 фоиз ғоз, 4,74 фоиз моддаҳои пек­тинӣ, витамини С, РР, B1 ва В2 ва то 2 фоизи дигар равғани эфир дорад.

Табибон мева ва афшураи онро ҳамчун воситаи иштиҳоовар, талхарон ва пасткунандаи фишори хун тавсия медиҳанд. Меваи афлесунро барои табобати атеросклероз, фарбеҳӣ ва бемо­риҳои ҷигар тавсия медиҳанд. Табибони халқӣ онро бо мақсади муолиҷаи захму яраи сироятёфта истифода менамоянд. Моддаҳои пектинии таркиби он фаъолияти рӯдаҳоро беҳтар намуда, барои пешгирии қабзият муфид аст. Махсусан онҳо дар мубориза бо саратони ҷигар, пӯст, шуш, сина ва меъда самаранок истифода мешаванд.

Истеъмоли зиёди афлесун ба луобпардаи меъда, рӯда ва гурдаҳо зиён дорад. Аз ин рӯ, онро барои беморони захми меъдаву рӯдаи дувоздаҳангушта, энтеритҳо, илтиҳоби рӯда, холетсистит, гепатит ва нефрит тавсия намедиҳанд.

 АКС аз манбаъҳои боз

 

Ноябрь 9, 2024 17:20

Хабарҳои дигари ин бахш

МАСЛИҲАТИ МУТАХАССИС. Истеъмоли биринҷ ҷисми инсонро фарбеҳ менамояд
МЕҲРГОН ЯКЕ АЗ ИДҲОИ БОСТОНИИ МИЛЛАТ. Иқтибосҳо аз суханрониҳои Президенти Тоҷикистон оид ба аҳамияти ин ҷашн
СИТОРАИ ТОБНОК ДАР САМОИ СИНАМО. Офаридаҳои баландмазмун ба Бахтиёр Худойназаров шуҳрати ҷаҳонӣ бахшид
ТАНБАШАВИИ РОҲ. Барои аз байн бурдани ин мушкилӣ чӣ бояд кард?
ИДИ МЕҲРГОН-МЕРОСИ НИЁГОН. Давоми таърих дар фарҳанги мардум арзишҳои озмудашудаи миллат побарҷо мондаанд
КУМАКҲОИ УНВОНИИ ИҶТИМОӢ. Ба қишри осебпазири Тоҷикистон беш аз 917 миллион сомонӣ кумак расонида шуд
Меҳргон иди кишоварзону олимон, иди фаровонӣ, шодию нишот, дӯстӣ, ваҳдату ягонагӣ ва меҳру садоқат аст
Тақвияти ҳамгироии минтақавӣ дар партави ҳамоиши «Осиёи Марказӣ-Русия» ва ҷаласаи Шурои сарони кишварҳои ИДМ дар Тоҷикистон
Тоҷикистон дар таҳкими ҳамкории сиёсӣ, иқтисодӣ ва башардӯстона дар доираи ИДМ саҳми назаррас дорад
ИМРӮЗ — РӮЗИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ЗАНОНИ ДЕҲОТ. Фаъолияти Раҳима Салимова дар деҳа намунаи ибрат аст
РӮЗИ КИШОВАРЗОНИ ТОҶИКИСТОН. Таъмини амнияти озуқаворӣ ҳадафи асосии кишоварзон аст
14 ОКТЯБР — РӮЗИ СОҲИБКОРОН. Дар Тоҷикистон 110 номгӯй имтиёзҳо барои фаъолияти соҳибкории истеҳсолӣ пешбинӣ шудааст