Ба Душанбе аз Помир гурӯҳи физикҳои ҷавон, ки ба таҳияи харитаи радиатсионии минтақа машғул буд, баргашт
ДУШАНБЕ, 19.08.2021 /АМИТ «Ховар»/. Ба наздикӣ як гурӯҳ физикҳои ҷавон бо роҳбарии олимон, муҳандисон ва мутахассисони соҳаи физикаи шуои кайҳонии Институти физикӣ-техникии ба номи С.Умарови Академияи Миллии Илмҳои Тоҷикистон (АМИТ) аз экспедитсияи Помир баргаштанд. Дар ин бора ба хабарнигори АМИТ «Ховар» директори донишкада Фарҳод Шокир хабар дод.
Ба гуфтаи ӯ, сарфи назар аз шароити душвори кор дар истгоҳҳои илмии баландкӯҳ (4300 м ва баландтар), як гурӯҳ олимон ҳамасола дар Помир экспедитсияи илмии нақшавӣ мегузаронанд. 6 корманди Институт бо дастгирии АМИТ дар доираи нақшаҳои илмии Маркази байналмилалии илмию техникии «Помир-Чақалтой» давоми экспедитсияи 20-рӯза дар истгоҳҳои баландкӯҳи илмӣ дар ҳудуди Ак-Архар (4360-5000 м), Чечектӣ (3860 -4000 м), Колучкӯл (4250-4350 м), Шорбулоқ (4250-4300 м) ва ғайра тадқиқоти илмӣ анҷом доданд.
«Вазифаҳои асосии илмии экспедитсия таҳияи харитаи радиатсионии маҳали истгоҳҳои илмии баландкӯҳ дар баландии аз 3860 то 5000 м, ҷамъоварии намунаҳои муаррифишавандаи хок барои таҳлили спектрӣ, арзёбии манзараҳои шабона, таҳияи лоиҳа оид ба татбиқи усулҳои бақайдгирии гамма-квантҳои ултрасанҷ ва баровардани онҳо дар заминаи пасманзари адрон буданд»-гуфт олим.
Тавре ҳамсуҳбати мо иброз намуд, бори аввал дар таърихи зиёда аз 30-солаи экспедитсияҳои Помир дар соҳаи энергияи офтобӣ духтари муҳандис ба экспедитсияи илмӣ шомил карда шуд. Ин аз он шаҳодат медиҳад, ки духтарони тоҷик низ ба омӯзиши илмҳои дақиқи бунёдӣ саъй мекунанд.
Ба гуфтаи Фарҳод Шокир, Помир як озмоишгоҳи беҳамтои табиӣ бо беҳтарин иқлим буда, аз асри гузашта диққати мутахассисони физикаи зарраҳо ва шуоъҳои кайҳонро аз тамоми ҷаҳон ҷалб кардааст.
«Ҳанӯз соли 1993 барандаи Ҷоизаи Нобел оид ба физика, соли 1979 яке аз асосгузорони назарияи таъсири заифи электрикӣ Муҳаммад Абдуссалом ба Академияи илмҳои мо дар бораи аҳамияти ин самт дар Помир навишт, ки дар он, аз ҷумла гуфта мешавад: «Озмоишгоҳи нурҳои кайҳонии Помир пойгоҳи беҳамто ва ивазнашавандаи физикҳои тамоми ҷаҳон аст, аз байн рафтани он ба илм ва дӯстии байналмилалӣ зарар меорад. Вай ҳама сарҳадҳои сиёсӣ ва миллиро аз байн бурдаю онро ҳамчун ёдгории маърифати мардуми тоҷик нигоҳ доштан зарур аст», — гуфт директори Институти физика ва технология.
Дастгирӣ ва татбиқи нақшаҳои илмии таҷриба — аз сар гирифтани тадқиқоти пурраи илмӣ дар ин самт, таҳияи системаҳои нави муосири сабти нурҳои ултра-энергетикии кайҳонӣ на танҳо ба рушди ин соҳа ва таъсиси ҷойҳои нави корӣ, балки инчунин барои дар Помир барпо намудани истгоҳҳои илмии баландкӯҳ ҳамчун муҳимтарин маркази тадқиқоти илмии байналмилалӣ хизмат менамояд.
АКС аз Институти физикӣ-техникии ба номи С.Умаров