ДУШАНБЕ, 31.01.2023 /АМИТ «Ховар»/. Моҳи марти соли равон дар шаҳри Душанбе таҳти унвони «Куруши Кабир» лоиҳаи нави балет, ки аз ҷониби Театри давлатии академии опера ва балети ба номи С. Айнии Тоҷикистон ва Институти санъати театрии ГИТИС-и Русия омода гардида истодааст, намоиш дода мешавад. Дар ин хусус ба АМИТ «Ховар» котиби маркази матбуоти театр Мастура Ғуломова иттилоъ дод.

Тавре қаблан хабар додем, моҳи декабри соли 2022 аз ҷониби Директори Театри давлатии академии опера ва балети ба номи С. Айнӣ Камолиддин Сайфиддинзода ва Ректори «Институти санъати театрии Русия – ГИТИС» Григорий Заславский, ки бо сафари корӣ дар шаҳри Душанбе қарор дошт, Ёддошти ҳамкорӣ ба имзо расид. Ин санад ҳамкории тарафҳоро дар бахшҳои эҷодӣ ва таълимӣ танзим намуда, имкони табодули таҷриба, иштирок дар ҷашнвораҳои байналмилалӣ ва ташкили лоиҳаҳои муштаракро пешбинӣ менамояд.

Композитори намоиши «Куруши Кабир» Ҳунарпешаи халқии Точикистон, Раиси Иттифоқи композиторони Тоҷикистон Амирбек Мусозода, муаллифи либретто — Нависандаи Халқии Тоҷикистон Бароти Абдураҳмон, рассом-таҳиягар — Рассоми халқии Тоҷикистон Вафо Назаров, дирижёр — сардирижёри театр, маэстро Анвар Шоймуродов мебошанд.

Тавре директори театр Камолиддин Сайфиддинзода иттилоъ дод, «мо моҳи оянда аз Институти санъати театрии ГИТИС балетмейстер — таҳиягарро интизорем, ки ба аҳли эҷоди намоиши нави «Куруши Кабир» ҳамроҳ мешавад. Зиёда аз як сол аст, ки мо ин намоишро ба нақша гирифтаем. Қаблан ба омодасозии он балетмейстер аз Қазоқистон Дамир Уразимбетов ҷалб шуда буд, ки ба хореографияи умумӣ тобиши дурахшон бахшид. Ороиши саҳна ва либосҳоро аллакай дастаи ороишгарон ва корхонаи либосдӯзӣ омода карда истодаанд».

Роҳбари лоиҳа Камолиддин Сайфиддинзода мегӯяд, ки «мо композитсия байналмилалиро чун як хусусияти муҳими нахустнамоиши балети «Куруши Кабир» мебинем. Яъне, балет дар бораи қаҳрамони таърихии мо- Куруши Кабир дар якҷоягӣ бо мутахассисони ватанӣ аз ҷониби намояндагони кишварҳои дигар омода карда мешавад. Ин ғанисозии мутақобилаи арзишҳо, густариши фазои фарҳангӣ ва пешрафти раванди ҳамгироист, ки аз сиёсати “дарҳои кушод”-и Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон башорат медиҳад. Бо шарофати ин сиёсати дуруст мо тамоми шароитро дорем, то бо ҳамкасбони хориҷиамон нақшаҳои дурахшонро амалӣ созем».

Қаҳрамони Куруши Кабир дар ин асар намунаи устувори иродаи қавӣ ва далерӣ буда, сарнавишти пур аз бархӯрдҳои драмавӣ дорад. Бесабаб нест, ки шахсияти лашкаркаши барҷаста насрнависон, муаррихон, рассомон, ҳайкалтарошонро ба ҷустуҷӯи эҷодӣ водор кардааст.

Ёдовар мешавем, ки Куруши Кабир ба нахустин империяи мутамаддини ориёие бунёд гузошт, ки то замони лашкаркашию кишваркушоиҳои Искандари Мақдунӣ дар таърихи тамаддуни башарӣ назир надошт.

Куруш дар таърихи тамаддуни башарӣ бо сиёсати оқилонаи кишваркушоӣ, таъсиси империяи тавоною мутамаркази ориёӣ, усули нави идоракунӣ ва шакли мукаммали давлатдорӣ, ислоҳоти умури сипоҳу низоми лашкар, густариши тиҷорату тадбирҳои роҳсозӣ, алалхусус, пойдории адолату пуштибонии ҳуқуқи манзалати ҷумлаи халқиятҳои сокини қаламраваш шуҳрати ҷаҳонӣ пайдо кардааст. Эъломияи таърихии Куруш аз ҷониби олимону муаррихон ҳамчун нахустин эъломияи ҳуқуқи башар эътироф шудааст, ки низоми одилона, инсонпарварона ва дунявии давлатдориро пуштибонӣ мекард.

Куруши Кабир бо тамаддунофарию давлатсозӣ, инсонпарварию адолатпешагӣ ва рафтору ахлоқи ҳамидааш нуфузи оламгир ёфта буд. Ниёгони мо дар он давраҳои дур таҳти парчами Куруши Кабир на танҳо як давлати муқтадиру мутамаркази муштарак, балки тақдири муштарак, таъриху фарҳанги муштарак, забону хати муштарак ва расму ойини муштаракро бунёд гузоштанд, ки аз сарчашмаи тамаддуни ориёӣ об мехӯрд.

Назокат ҚОДИРЗОДА,
АМИТ «Ховар»

АКС: Театри давлатии академии опера ва балети ба номи С. Айнӣ