Дар Душанбе дар мавзуи аҳамияти синошиносӣ ва муаррифии осори Абӯалӣ ибни Сино ҳамоиш баргузор шуд

Февраль 11, 2025 17:10

ДУШАНБЕ, 11.02.2025 /АМИТ «Ховар»/. Имрӯз дар Душанбе бо ташаббуси Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бахшида ба мутафаккири барҷаста, файласуф, олим, табиби оламшумул, фарзанди фарзонаи халқи тоҷик Абӯалӣ ибни Сино таҳти унвони «Аҳамияти синошиносӣ ва муаррифии «Осор»-и Абӯалӣ Ибни Сино» ҳамоиш баргузор гардид.

Дар ҳамоиш ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Муҳаммаддовуд Саломиён, директори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинов Нозим Маҳмадизода доир ба осори гаронарзиши Абӯалӣ ибни Сино сухан намуданд.

Таъкид гардид, ки Шайхураис Абӯалӣ ибни Сино аз мутафаккирони барҷастаи тоҷик буда, бо донишу ҷаҳонбинии фарогираш дар олами тибби ҷаҳон саҳми арзишманд гузошта, дар ҷаҳон аз пурмаҳсултарин олимон ва адибон эътироф гаштааст.

Фаъолияти эҷодии Сино аз 17-18 солагиаш дар солҳои 996-997 шуруъ шуда, расо 40 сол давом кардааст. Ӯ осори насрию назмиашро ҳам ба забони тоҷикӣ ва ҳам арабӣ эҷод кардааст. Сабаби бисёре аз асарҳои худро ба забони арабӣ навиштани Сино он аст, ки забони арабӣ дар он замон ҳамчун забони илму маданият шинохта шуда буд. Ҳамчунин китобҳои зиёди илмию ахлоқии юнонӣ, ибронӣ, ҳиндӣ ва паҳлавӣ ба забони арабӣ тарҷума шуда, истилоҳоте, ки мафҳумҳои илмиро ифода мекарданд, дар ин забон устувор гардида буданд.

Иброз гардид, ки Абӯалӣ ибни Сино парвардаи муҳити фарҳангии Сомониён буд. Вале қисми зиёди умри вай пас аз фурӯпошии давлати мутамаркази Сомониён дар гирдоби ҳодисаҳои мудҳиши нимаи аввали асри XI сипарӣ гардид. Сино лаҳзае аз омӯзиш ғафлат наварзида, аз пажуҳиш ва корҳои илмӣ фориғ набудааст.

Дар ҳамоиш олимони Маркази синошиносӣ доир ба осори гаронарзиши ин чеҳраи тобноки олами тибби ҷаҳон маъруза намуда, фаъолияти гуногунҷабҳаи ин мутафаккири абадзиндаи тоҷикро ҷовидона хонданд.

Таъкид гардид, ки осору афкори Абӯалӣ ибни Сино то имрӯз на танҳо аҳамияти илмиро гум накардаааст, балки бо мурури замон боз ҳам муҳимтар арзёбӣ мешаванд. Хосса, осори бо забони тоҷикӣ навиштаи ӯ дар рушди забони фалсафӣ ва илмии тоҷик нақши намоён дорад. «Донишнома»-и ӯ гувоҳ аст, ки забони тоҷикӣ забони илм ва фалсафа аз даврони қадим ба ҳисоб меравад.

Маркази синошиносӣ то ҳол 8 ҷилди осори Абуалӣ ибни Синоро ба забонҳои тоҷикӣ ва русӣ ба табъ расонида, ҷилди нуҳуми он дар арафаи нашр қарор дорад. Инчунин ҷилдҳои 12 то 16 пурра ба забонҳои тоҷикӣ ва русӣ тарҷума ва нашр шудаанд.

Раъно НУСРАТУЛЛО,
АМИТ «Ховар»

АКС: АМИТ «Ховар»

Февраль 11, 2025 17:10

Хабарҳои дигари ин бахш

Операсароёни маъруфи сатҳи ҷаҳонӣ Стефания Мурино ва Фабио Каррери дар Хуҷанд сурудҳоро бо забони тоҷикӣ иҷро намуданд
Туҳфаи Пешвои миллат — «Шоҳнома»-и безаволи Абулқосим Фирдавӣ ба ноҳияи Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ расид
Муовини Раиси Ҳукумати Федерстсияи Русия дар Осорхонаи миллӣ бо фарҳанги қадимаи миллати тоҷик аз наздик шинос гардид
Ба фонди Китобхонаи миллии Тоҷикистон беш 59 ҳазор нусха адабиёт ворид гардид
Дар Кӯлоб ба ифтихори Рӯзи фалак чорабинии ҷашнӣ баргузор шуд
ФАЛАК-ИФОДАИ РОЗУ НИЁЗ, ТАЛАБУ ХОСТАҲОИ МАРДУМ. Ин мусиқии суннатӣ дар Тоҷикистон бештар рушд ёфтааст
Дар Тоҷикистон Рӯзҳои синамои Русия, Эрон ва Қирғизистон баргузор мегарданд
Раиси Ҷумҳурии Бошқирдистони Федератсияи Русия дар Осорхонаи миллӣ бо давраҳои таърихи халқи тоҷик шинос шуд
Дар Русия Конгресси дуюми Ташкилоти умумиҷаҳонии нависандагон баргузор гардид
«Моҳӣ дар шаст» дар Кинофестивали байналмилалии Исфаҳон соҳиби нахустин ҷоизаи байналмилалӣ гардид
Оид ба саҳми таърихии мардумони Тоҷикистону Русия дар Ҷанги дуюми ҷаҳон конфронси байналмилалӣ доир шуд
Ансамбли давлатии «Фалак»-и Тоҷикистон дар ҷашнвораи «Муттаҳидӣ тавассути фарҳанг» дар Сеул иштирок намуд