«ФЕҲРИСТИ НОМҲОИ МИЛЛИИ ТОҶИКӢ». Кумитаи забон ва истилоҳот ба 330 муроҷиаткунанда барои номгузории фарзандон хулосаи рад дод

Февраль 4, 2025 14:39

ДУШАНБЕ, 04.02.2025. /АМИТ «Ховар»/. Соли 2024 аз ҷониби Комиссияи номгузории номҳои миллии назди Кумитаи забон ва истилоҳоти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба 330 муроҷиаткунанда барои мутобиқат накардани номгузории фарзандонашон ба талаботи «Феҳристи номҳои миллии тоҷикӣ», меъёри суннатии номгузории миллии тоҷикӣ ва надоштани собиқаи таърихӣ дар номгузории миллии тоҷикӣ хулосаи рад дода шуд. Чунин иброз намуд имрӯз зимни нишасти матбуотӣ Раиси Кумитаи забон ва истилоҳоти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Сахидод Раҳматуллозода.

Чаро сокинони мамлакат бо вуҷуди пешниҳод шудани «Феҳристи номҳои миллии тоҷикӣ» ҳоло ҳам аз номҳои берун аз ин рӯйхат қарордошта истифода бурданиянд? Ба ин саволи хабарнигори АМИТ «Ховар» раиси кумита иброз дошт, ки «ҳадаф аз таҳияи «Феҳристи номҳои миллии тоҷикӣ» эҳёи арзишҳои маънавӣ ва сарватҳои бебаҳои таъриху фарҳанги миллӣ тавассути забони миллӣ, инчунин номгузории суннатии тоҷикӣ мебошад. Мардум бояд ҳисси баланди ватандӯстӣ дошта бошанд, ба арзишҳои миллии худ арҷ гузоранд ва ба фарҳанги бегона тақлид накунанд. Тавре дар Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷӣ» баён гардид, «Фарҳанги миллӣ, ки заиф шуд, ҷояшро фарҳанги бегона пур мекунад».

Сахидод Раҳматуллозода гуфт, ки дар назди Кумитаи забон ва истилоҳот гурӯҳи корӣ таъсис дода шуда, дар шаҳру ноҳияҳои мамлакат байни аҳолӣ корҳои фаҳмондадиҳӣ гузаронида мешаванд.

«Аз ин феҳрист аллакай шаҳрвандони мамлакат ба хубӣ огоҳ мебошанд. Он дорои номҳои беҳтарини тоҷикона буда, аз ду қисмат иборат аст. Дар қисмати аввал номҳои духтарона ва дар қисмати дуюм номҳои писарона оварда шудаанд. Бо мақсади дуруст навиштани номҳои миллӣ дар ҳуҷҷатгузорӣ тарзи навишти номҳои духтаронаю писарона бо се забон – тоҷикӣ, русӣ ва англисӣ ифода шудааст»,- гуфт раиси кумита.

Бинобар ин, акнун барои интихоби номҳои миллӣ тибқи меъёрҳои гуногун номҳое, ки аз вожаҳои ифодакунандаи ранг, ҳайвонот (ба истиснои шер, ки дар номгузории суннатии мо ифодакунандаи далерию мардонагӣ мебошад), парандагоне, ки хосияти бад доранд, бархе аз меваҷоту сабзавот, ашёи рӯзгору масолеҳ ва монанди инҳо гирифта шуданд, ба феҳрист ворид карда нашуданд ва номҳо дар шакли пурра (дуруст) навишта мешаванд. Номҳое, ки аз номи пайғамбар ташаккул ёфта, давоми таърих ба ихтисор дучор шудаанд ва дар шакли ма, мат, мама, мад, мамад, маҳмад корбурд мешуданд, ба феҳрист дар шакли дуруст ва пурраашон ворид гардиданд: Мадкарим – Муҳаммадкарим, Нормат – Нормуҳаммад, Маниёз – Муҳаммадниёз, Шоҳмат – Шоҳмуҳаммад, Маҳмадҷон – Муҳаммадҷон ва ғайра.

Зимни нишасти матбуотӣ иттилоъ дода шуд, ки соли 2024 ба 911 муроҷиати шаҳрвандон аз ҷониби Комиссияи номгузории номҳои миллии назди Кумитаи забон ва истилоҳот хулоса пешниҳод гардид.

Аз ин шумора ба 581 муроҷиати шаҳрвандон, аз ҷумла 64 муроҷиати ақаллияти миллӣ барои номгузории фарзандон хулосаи тавсиявию дастгирӣ дода шуд.

Ҳамзамон Кумитаи забон ва истилоҳот соли 2024 ба 3 маводи экспертизаи забоншиносии судӣ ва 2 маводи экспертизаи забоншиносӣ хулоса пешниҳод намуд.

Кумитаи забон ва истилоҳот соли 2024 барои 20 номгузории муассисаю ташкилот ва ҷамъиятҳо хулоса пешниҳод намуд, ки нисбат ба ҳамин давраи соли 2023 31 адад ё 60,7 фоиз камтар (соли 2023- 51 муассисаю ташкилот ва ҶДММ) аст.

Инчунин Кумитаи забон ва истилоҳот соли 2024 ба 35 номи маҳалли аҳолинишин хулоса пешниҳод кард, ки нисбат ба ҳамин давраи соли 2023 21 адад ё 37,5 фоиз (соли 2023- 56 маҳалли аҳолинишин) камтар мебошад.

Зарангези ЛАТИФ,
АМИТ «Ховар»

АКС: АМИТ «Ховар»

Февраль 4, 2025 14:39

Хабарҳои дигари ин бахш

21 июл дар Вазорати фарҳанг, Кумитаи телевизион ва радио, Агентии хизмати давлатӣ, Агентии ҳифзи мероси таърихию фарҳангӣ ва Академияи идоракунии давлатӣ нишасти матбуотӣ баргузор мешавад
ХУТТАЛИ ҚАДИМ. Пазируфта шудани он ба рӯйхати Мероси ҷаҳонӣ далели нақши муҳими ин маконҳо дар таърихи минтақа аст
Ҳамкорӣ байни муассисаҳои илмӣ-таҳқиқотии Тоҷикистон ва Ҷопон густариш меёбад
ШОҲНОМАПАЖӮҲӢ ДАР ЗАМОНИ СОҲИБИСТИҚЛОЛИИ ТОҶИКИСТОН. Ҳадафи ниҳоии Фирдавсӣ аз иншои асараш инсонсозӣ бо ҳувияти миллӣ будааст
Китоби «Мероси таърихӣ, фарҳангӣ ва табиии Тоҷикистон» аз чоп баромад
Антропологи машҳури рус дар ёдгории Сари Майни ноҳияи Айнӣ таҳқиқот мегузаронад
НИШАСТҲОИ МАТБУОТӢ. 21 июл дар вазорату идораҳои Тоҷикистон нишастҳои матбуотӣ оғоз мегарданд
«Қалъаи Хуҷанд» ба рӯйхати 10 мавзеи ҷолиби сайёҳии Тоҷикистон шомил гардидааст
Дар мавзеи Сари Майни ноҳияи Айнӣ корҳои омӯзишии бостоншиносӣ ва антропологӣ оғоз ёфт
Санъаткорони Қирғизистон Осорхонаи миллии Тоҷикистонро тамошо карданд
Дар Душанбе бо мақсади рушди ҳамкорӣ дар самти илмҳои яхшиносӣ вохӯрӣ баргузор гардид
Ба Маркази мероси хаттӣ беш аз 100 нусха китобҳои чопи сангӣ ва дастнависҳо тақдим гардид