Пиряхи Хирсони ҳавзаи дарёи Ванҷ тақрибан ба дарозии 828 метр коҳиш ёфтааст

Май 19, 2025 08:49

ДУШАНБЕ, 19.05.2025. /АМИТ «Ховар»/. Муҳимтарин омиле, ки боиси об шудани пиряхҳо гардидааст, ин тағйирёбии иқлим ва гармии ҳаво мебошад. Аз соли 2011 то соли 2024 забонаи пиряхи Хирсони ҳавзаи дарёи Ванҷ тақрибан ба дарозии 828 метр коҳиш ёфтаву ин раванд бо суръат идома дорад. Ин матлабро сардори шуъбаи пешгӯӣ, иттилоот ва бойгонии  Маркази яхшиносии Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Тамлихо Ҷурабеков ба АМИТ «Ховар» иброз намуд.

Мутобиқи маълумоти мутахассисони Маркази яхшиносии Агентии обуҳавошиносӣ, дар айни замон пирях дар ҳолати коҳишёбӣ қарор дорад. Пиряхи Хирсон баъд аз охирҳои асри гузашта ҳамчун пиряхи даштӣ шинохта шудааст. Аз он шохобе бо номи Хирсдара ҷорӣ шуда, ба дарёи Абдуқаҳҳор – шохоби калони дарёи Ванҷ мерезад.

Пиряхи Хирсон дар баландии 4690 метр аз сатҳи баҳр сарчашма  гирифта, забонаи он дар баландии 2900 метр аз сатҳи баҳр ба охир мерасад. Дарозии умумии он ба 15,8 километр ва масоҳати умумияш ба 25,3 км2 баробар аст.

Пиряхи Хирсони ҳавзаи дарёи Ванҷ пиряхи хавфноктарини Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисобида мешавад, ки бо ҳаракатҳои хавфноки худ диққати коршиносонро ба худ ҷалб намудааст.

Ин пиряхи бузург, ки дар ҳавзаи Ванҷ воқеъ аст, аз соли 1914 то соли 2002   7 маротиба ҳаракат намудааст. Хусусияти хоси пиряхи Хирсон аз он  иборат аст, ки дар қисми болоияш яхпораҳо ҷамъ гашта, баъд ба қисми поён фурӯ мерезанд. Мушоҳидаҳо нишон додаанд, ки ин яхпораҳо баробари ҷамъ омадан ҳамоно об мегарданд.

Дар замони муосир тағйирёбии иқлим дар ҷаҳон ба муҳити зист ва фаъолияти инсон ва табиат таъсир расонида, устувории биосфераро зери таъсири ҷиддӣ қарор додааст. Муҳаққиқон ва коршиносони соҳа сабаби  гармшавии глобалӣ ва тағйирёбии иқлимро ихроҷи газҳои гулхонаӣ, нобудсозии ҷангалзор (буридани дарахтон) ва ифлосшавии муҳити атроф аз партовҳои гуногун медонанд, ки таъсири он ба обшавӣ ва аз байн рафтани захираи пиряхҳо оварда мерасонад.

АКС: Маркази яхшиносии Агентии обуҳавошиносии Тоҷикистон

Май 19, 2025 08:49

Хабарҳои дигари ин бахш

ПАЁМИ ҲУВИЯТСОЗИ ҲОФИЗ. Эҳдо ба 700-солагии Хоҷа Ҳофизи Шерозӣ
Нақши Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон дар ташаккули ҳувияти миллии тоҷикон дар даврони истиқлолият
Дар Ню-Йорк аз ташаббусҳои ҷаҳонии Тоҷикистон дар соҳаи захираҳои об ва тағйирёбии иқлим ёдовар шуданд
ВАРО БУЗУРГИЮ НЕЪМАТ ЗИ ОЛИ СОМОН БУД. Эҳдо ба Рӯзи Рӯдакӣ
МАСЛИҲАТИ МУТАХАССИС. Хӯрдани анҷир хавфи бемории дилро кам менамояд
ИМРӮЗ — РӮЗИ РӮДАКӢ. Сардафтари адабиёти тоҷику форс бо осори мондагори худ ба забону адаби мо умри ҷовидона бахшидааст
Яхбандиҳои қадим ва нақши онҳо дар ташаккулёбии криосфера
Истеъмоли хурмо узви босираро мустаҳкам намуда, пеш аз муҳлат пиршавии баданро пешгирӣ менамояд
Сокини ноҳияи Ҷайҳун Каримҷон Бутаев 50 сол боз ба анорпарварӣ машғул аст
Китоби «Рустами Эмомалӣ – дастпарвари Мактаби давлатдории Пешвои миллат» роҳнамо барои ҷавонони Тоҷикистон аст
«ШОҲНОМА» — БУЗУРГТАРИН ҲАМОСАИ МИЛЛӢ. Ин асар шоҳкории беназири сатҳи ҷаҳонӣ эътироф гардидааст
21 СЕНТЯБР — РӮЗИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ СУЛҲ. Тоҷикистон дар роҳи таҳкими сулҳ ва амният дар ҷаҳон пешсаф аст