АЗ ЗИЛЗИЛАИ ҲОИТ 60 СОЛ СИПАРӢ ШУД
Рашт, 11 июн.(АМИТ «Ховар» Мирзосафар Ризвонов).-Заминҷунбии соли 1949 даҳшатноктарин ҳодиса буд. Ларзаи яклаҳзаина ва даҳшатбор тавонист як ноҳияи номдор ва қадимро аз харитаи ҷумҳурӣ маҳв намояд.Ин заминларза натанҳо ба ноҳияи Ҳоит балки ба ноҳияҳои Ғарм,Ҷиргатол ва Қалъаи лаби об (Тоҷикобод) низ таъсири калон расонд.150 деҳа вайрон шуд.Танҳо дар ноҳияи Ҳоит 55 деҳа тамоман ба хок яксон гардид. Зиёда аз 32 ҳазор одамон таги хок монданд. Ҳоит яке аз қадимтарин туманҳои водии Рашт буд. Аз нақлу ривоятҳо маълум мегардад, ки дар асрҳои пешин низ Ҳоит овозадору обод будааст. Соли 1946 аз қалъаи Ҳисорак ҳайкалчаи зебое ёфт шуд. Ин ҳайкали қиматбаҳо ба асрҳои 11-1 пеш аз милод тааллуқ доштааст. Аз ин маълум мегардад, ки 2200 сол пеш Ҳоит як шаҳри ободу зебо будааст. Баъди интизориҳо соли 1976 дар Ҳоит хоҷагии давлатии чорвопарварии «Ҳоит» ташкил карда шуд. Соли 1983 бо Укази Президиуми Совети Олии РСС Тоҷикистон Ҷамоати деҳоти Ҳоит таъсис ёфт. Соли 1986 дар заминаи хоҷагии «Ҳоит» хоҷагии нави «Ясман» ба вуҷуд омад. Кони ангишти Назарайлоқ дар ҳамин давра ба истифода дода шуд. Ҳамагон хуб огоҳ ҳастанд, ки кор дар кони ангишти Назарайлоқ сол то сол хубтар ба роҳ андохта мешавад ва аҳолии навоҳии водии Рашт бо ангишти аълосифат таъмин карда мешаванд.Ҳатто ангишт аз ноҳияи Рашт ба ноҳияҳои дурдасти ҷумҳурӣ бурда мешавад. Айни ҳол дар собиқ ноҳияи Ҳоит 23 деҳа дубора эҳё гардида, дар онҳо беш аз 12 ҳазор аҳолӣ зиндагӣ доранд. Имрӯз дар собиқ ноҳияи Ҳоит ду мактаби таҳсилоти миёнаи умумӣ, се мактаби таҳсилоти умумии асосӣ, панҷ мактаби таҳсилоти умумии ибтидоӣ, беморхонаи минтақавӣ, маркази саломатӣ, китобхона ва дигар муассисаҳои давлатӣ фаъолият доранд. Моҳи декабри соли 2004 дар заминаи Деҳоти Ҳоит Деҳоти Ясман таъсис ёфт. Деҳоти мазкур низ аз дастгириҳои Ҳукумати ҷумҳурӣ ва ноҳия бенасиб намонд. 10-июли соли равон 60-солагии рӯзи ёдбуди Ҳоит қайд карда мешавад. Аҳли ҷамоатҳои Ясманд ва Ҳоит ба ёдбуд ҳаматарафа тайёрӣ дида, омадани меҳмононро интизоранд.