ОДАМОН ТО КАЙ АЗ ТАРКИШИ МИНА ҲАЛОК МЕШАВАНД?

               Душанбе, 11 июл. (АМИТ «Ховар», Наталья Михайлова).- Мӯҳлати безарар гардондани миназорҳо дар Тоҷикистон соли 2010 ба охир мерасад. Вале дар қаламрави мамлакати мо то ҳол 15 миллион метри мураббаъ миназор ҳанӯз аз мина тоза карда нашудааст. Имрӯз ҳаминаш маълум аст, ки ин қадар масоҳати калонро дар давоми як соли боқимонда аз мина ва маводи дигари тарканда тоза кардан имконнопазир мебошад.  Сабабҳои ин пеш аз ҳама хеле дер ср шудани маъракаи безарар гардондани минаҳо, нарасидани маблағ кам будани теъдоди мутахассисон ва минакобон, набудани воситаҳои механикии безарар гардондани минаҳо ва ғайра мебошанд. Барои пурра безарар гардондани минаҳо ва моддаҳои дигари тарканда дар қаламрави Тоҷикистон қариб 10 соли дигар зарур аст. Бинобар ин Ҳукумати Тоҷикистон дархост пешниҳод намуд, ки мӯҳлати безарар гардондани минаҳо дар қаламрави мамлакат дароз карда шавад. Ин масъала дар конфронси минтақавӣ дар мавзӯи «Ба минтақаи аз мина озод табдил додани Осиёи Марказӣ» мавриди муҳокима қарор дода шуд, ки 7-8 июл баргузор гардид. Дар конфронс намояндагони расмии мамлакатҳои Осиёи Марказӣ, Афғонистон, намояндагони мамлакатҳои мададрасон, созмонҳои байналхалқӣ, аз ҷумла СММ, САҲА, Кумитаи байналмилалии салиби сурх, намояндагиҳои дипломатии мамлакатҳои хориҷӣ ва вазорату идораҳои дахлдори Тоҷикистон ширкат варзиданд. Моҳҳои ноябру декабри соли равон дар шаҳри Картахени Колумбия конфронси дуюми бахшида ба манъи минаҳои зидди пиёдагардон баргузор мегардад. Дар ҳамин конфронс дархости Тоҷикистон дар бораи дароз кардани мӯҳлати безарар гардондани минаҳо муҳокима карда хоҳад шуд.                      Мухбири АМИТ «Ховар» ёдовар мешавад, ки маъракаи безарар гардондани минаҳо дар Тоҷикистон аз соли 2004 оғоз ёфт ва то имрӯз давом дорад. Дар оғози маърака бештар аз 900 маҳалли аҳолинишин таҳқиқ намуда, қариб 500 қитъаи калони миназор муайян карда шуд. То имрӯз дар масоҳати зиёда аз 2 миллиону 700 ҳазор километри мураббаъ минаҳо тоза карда, безарар гардонда, дар қитъаҳои хавфнок зиёда аз 4 ҳазор аломати огоҳкунанда аз хатар насб карда шуд.                    Мувофиқи маълумоти маркази безарар гардондани минахо дар Тоҷикистон, тӯли соли равон 7 шаҳрванди ҷумҳурӣ бар асари таркиши мина осеб дид. Аз ин ҷумла 2 нафар ҳалок ва 5 нафар маҷрӯҳ шуд. Баъди соли 1992 дар натиҷаи таркиши мина дар минтақаи сарҳад 352 нафар ҳалок гардид ва 449 нафари дигар маҷрӯҳ шуд. Бори охир соати 19 дар наздикии чарогоҳи тобистонаи Лабдури деҳаи Фароби ноҳияи Панҷакент дар минтақаи сарҳади Тоҷикистону Ўзбекистон садои таркиши мина баланд шуд. Дар ин ҷо бар асари таркиши минаи зидди пиёдагардон сокини ҳамин деҳа Мӯҳсин Мирзоеви 33 -сола ҳалок гардид. Хабар дода мешавад, ки М. Мирзоев дар ҷустуҷӯи аспи худ аз минтақаи чарогоҳ гузашта, ба мина бархӯрдааст. Бояд гуфт, ки дар ин ҷойҳо ягон аломати огоҳкунанда аз хатари мина вуҷуд надорад. Ин ҷо саволе ба миён меояд, ки одамони бегуноҳ то кай аз таркиши мина ҳалок мегарданд?                                                                                                        Тарҷумон Қудратов А.