Олимон ивазкунандаи нуриҳои фосфориро пайдо намуданд
ДУШАНБЕ, 25.02.2023 /АМИТ «Ховар»/. Олимони кафедраи биохимия ва биотехнологияи Институти биология ва биотиббии (ИББТ) ба номи Н. Лобачевский (Нижний Новгород) исбот карданд, ки асоси бионуриандозии муассир ва бехатар метавонад занбӯруғи ҷинси Fialocephal ( Phialocephala fortinii ) бошад, ки дар решаҳои зироати буттаи ҳосилхез ҷойгир аст ва растаниҳоро бо фосфори табиӣ аз хок таъмин мекунад. Тавре АМИТ «Ховар» бо истинод ба ТАСС иттилоъ медиҳад, дар ин хусус хадамоти матбуоти донишгоҳ гузориш додааст.
«Занбӯруғ моддаҳои ғизоиро аз хок, ки қаблан барои парвариши растаниҳо дастрас набуданд, кашида мегирад. Чунин симбиоз барои зироат безарар буда, боиси сироят нахоҳад гашт», — иброз дошт муаллифи тадқиқот, ассистенти кафедраи биохимия ва биотехнологияи ИББТ ДДНН ба номи Н. Лобачевский Вячеслав Михеев.
Олимон дар растаниҳои буттагӣ таҷриба гузарониданд. Ба яке аз онҳо занбӯруғро ҳамроҳ карданд ва дигар растаниҳо бе сироят монда шуданд. Дар натиҷаи мушоҳидаҳо маълум гардид, ки дар вақти бо замбӯруғ парвариш кардани растаниҳои буттагӣ суръати нашъунамо, ҷамъ шудани биомасса ва фосфор зиёд мешавад.
Инчунин олимон бори аввал сохти мукаммали таъсири мутақобилаи занбӯруғро бо растанӣ: аз ворид шудани занбӯруғ ба реша ва ташаккули симбиоз то нишондиҳандаҳои мушаххаси зиёд шудани ҷараёни фосфор ба бофтаҳои растанӣ тавсиф карданд.
«Дар ҷаҳон мавҷудияти нуриҳои фосфорӣ чунон нобаробар аст, ки баъзан истифодаи онҳо фоидаовар нест. Ба хок даромада, фосфатҳо бо металлҳо пайваст мешаванд ва ба шакли барои растаниҳо дастнорас табдил ёфта, дар замин ҳамчун сарборӣ ҷамъ мешаванд. Дар баробари ин, нуриҳои маъдании анъанавӣ аз манбаъҳои барқарорнашаванда истихроҷ карда мешаванд, рӯзе онҳо хушк мегарданд. Ҳамаи ин нуриҳои биологиро дар асоси занбӯруғҳои насли Phialocephalus барои кишоварзӣ ояндадор мегардонад», — ишора кард Вячеслав Михеев.
Азиза ДАДАБОЕВА,
АМИТ «Ховар»
АКС аз манбаъҳои боз