РАВАНДИ ОБИ ДУШАНБЕ. Дар доираи Конфронси байналмилалии сатҳи баланд 9 форум гузаронида мешавад

ДУШАНБЕ, 10.06.2024 /АМИТ «Ховар»/.  Дар доираи Конфронси сеюми байналмилалии сатҳи баланд оид ба Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, солҳои 2018-2028» аз 10 то 13 июн дар Душанбе форумҳо, фестивалҳо ва намоишгоҳҳо  гузаронида мешаванд, ки дар онҳо захира ва иқтидори  обии Тоҷикистон муаррифӣ мегарданд, хабар медиҳад АМИТ «Ховар» бо истинод ба котиботи конфронси Раванди оби Душанбе.

Форумҳо  қабл аз ифтитоҳи конфронс баргузор шуда, дар онҳо парламентарҳо, бахши хусусӣ, аҳли илм, занон, ҷавонон ва дигар гурӯҳҳои асосӣ тибқи ҳадафҳои конфронс иштирок менамоянд. Ҳадафи форумҳо эҷоди платформаи иловагӣ барои муҳокимаи васеътари масъалаҳои марбут ба об дар байни қишрҳои муайяни ҷонибҳои манфиатдор ё дар минтақаҳои алоҳида мебошад. Форумҳо имкон медиҳанд, ки ҷонибҳои гуногуни манфиатдор, аз ҷумла занон, ҷавонон, мардуми бумӣ, гурӯҳҳои касбӣ, олимон, бахши хусусӣ ва дигарон дар татбиқи рӯзномаи об бо таваҷҷуҳ ба тақвияти фаъолият ва шарикӣ дар соҳаи об, сатҳи миллӣ, минтақавӣ ва ҷаҳонӣ ҷалб карда шаванд. Муҳокимаҳо, хулосаҳо ва қарорҳои воқеӣ ва мувофиқ метавонанд ба кори конфронс ва баррасии Рӯзномаи 2030 оид ба рушди устувор, аз ҷумла Чаҳорчӯбаи суръатбахши Ҳадафи Рушди Устувори   6-ум мусоидат намоянд. Форумҳо имкон фароҳам меоранд, ки дар онҳо натиҷаҳои Конфронси оби Созмони Милали Муттаҳид дар соли 2023 доиргардида ва Конфронси дуюми оби Душанберо баррасӣ намоянд. Натиҷаҳои форумҳо дар ҷаласаҳои хотимавӣ пешниҳод карда мешаванд.

Форуми парламентарҳо

Форуми минтақавии вакилони парлумонҳо ё парламентарҳо  тадбирҳо ва натиҷаҳоро дар доираи Барномаи амали Конфронси байналмилалӣ оид ба нуфус ва рушд баррасӣ мекунад. Чорабинӣ инчунин ба вакилони парлумон, ки дар маркази раванди қонунгузорӣ қарор доранд, имкон медиҳад, ки беҳтарин таҷрибаро табодул намоянд ва кӯшишҳои ҳамоҳангшудаи минтақавиро барои ноил шудан ба ҳадафҳои Конфронси байналмилалӣ оид ба нуфус ва рушд ҳимоят кунанд. Дар ин нишаст масоили марбут ба тағйироти демографӣ, баробарии гендерӣ, тавонмандсозии ҷавонон, камбуди об ва тағйиёбии  иқлим баррасӣ мешавад.

Дар ҷараёни форум раҳбарони давлатҳо ва доираҳои тиҷоратӣ иқтидори лоиҳаҳои бахши хусусӣ ва  шарикии давлат бо бахши хусусиро, ки метавонанд дар минтақаи Осиёи Марказӣ зуҳур намуда, муваффақ гарданд, баррасӣ менамоянд.

Таваҷҷуҳи асосӣ  ба қарордодҳо ва созишномаҳои мушаххасе дода мешавад, ки раванди  муомилот, сармоягузории хусусиро тақвият  мебахшанд ва сатҳи зарурии мониторинг, шаффофият ва ҳисоботдиҳӣ барои пурра таъмин намудани мувозинат байни  рушди иқтисодӣ, соҳаи иҷтимоӣ ва ҳифзи муҳити зистро ба танзим медарорад.

Форуми занон

Ҳадафи Форуми байналмилалии зан ва об дастгирии татбиқи ҳадафҳо ва вазифаҳои Даҳсолаи амал оид ба об, баррасии пешрафти Конфронси оби Созмони Милали Муттаҳид барои соли 2023 бо таваҷҷуҳи хосса ба татбиқи Рӯзномаи об ва муайян кардани монеаю имконияти вобаста ба иҷрои уҳдадориҳои дар рӯзномаи об муайяншуда мебошад. Форум платформа барои занони фаъол ва коршиносони соҳаи об, коршиносони ҳуқуқи гендерӣ ва об, ҷомеаи коршиносон, ҳукуматҳо ва созмонҳои байналмилалии рушд барои арзёбии пешрафт дар иҷрои уҳдадориҳо ва тавсияҳои дар Конфронси об барои соли 2022 ва Форуми оби занон дар соли 2022 хоҳад буд; дар он таҷрибаҳо ва роҳҳои ҳалли инноватсионӣ таҳти роҳбарии занонро муаррифӣ ва муҳокима мекунанд, то ин ки татбиқи ҳадафҳои марбут ба оби дар сатҳи байналмилалӣ мувофиқашуда дар сатҳи минтақавӣ ва миллӣ муаррифӣ гарданд.

Форуми Осиёи Марказӣ

Ҳадафи форум ташвиқи давлатҳои Осиёи Марказӣ барои муттаҳид кардани талошҳо дар  самти ноил гардидан ба устувории об ва иқлим барои таъмини суботи минтақа ва таҳкими ҳамкорӣ дар минтақа тавассути беҳбуди муколамаи минтақавӣ байни ҷонибҳои манфиатдор ва тасмимгирандагон оид ба идоракунии захираҳои об ба иқлим ва коҳиши хатари офатҳо дар  Осиёи Марказӣ, пешбурди сиёсатҳои огоҳона дар бораи хатарҳо, нақшаҳои мутобиқсозии миллӣ ва чораҳои коҳиш додани хатари офатҳои табиӣ ва густариши ҳамкории минтақавӣ ва табодули маълумот оид ба об, муҳити зист ва коҳиши хатари офатҳои табиӣ мебошад.

Форуми бахши хусусӣ

Форуми бахши хусусии Конфронси Душанбе барои таҳкими эҷоди имконият ва бозорҳои тиҷоратӣ тарҳрезӣ шудааст, ки мустақиман барои пешрафт ба сӯи Ҳадафҳои Рушди Устувори 6 – об ва беҳдошт дар минтақаи Осиёи Марказӣ мусоидат менамояд.

Дар ҷараёни форум раҳбарони ҳукуматҳо  ва доираҳои тиҷоратӣ лоиҳаҳои эҳтимолии бахши хусусӣ ва шарикии давлат ва бахши хусусиро, ки метавонанд дар минтақаи Осиёи Марказӣ зуҳур намуда, муваффақ шаванд, баррасӣ хоҳанд кард.

Инчунин дар форум таваҷҷуҳ ба қарордодҳо ва созишномаҳои мушаххасе  дода мешавад, ки ҷараёни муомилот, сармоягузории хусусиро суръат мебахшанд ва сатҳи зарурии мониторинг, шаффофият ва ҳисоботдиҳӣ барои таъмини мувозинати мувофиқ байни рушди иқтисодӣ, ҳифзи иҷтимоӣ ва муҳити зистро таъмин менамоянд.

Форуми созмонҳои ҳавзавӣ

Ҳадафи Форуми минтақавии созмонҳои ҳавзавӣ пешбурди принсипҳои ҳамгироии идоракунии захираҳои обӣ ва рушди ҳамкорӣ байни намудҳо ва миқёсҳои гуногуни ташкилоти идоракунии ҳавза мебошад. Форум платформаи нодири минтақавӣ фароҳам меорад, ки дар он сохторҳои идоракунии ҳавзаҳо, шуроҳо ва ташкилоти давлатӣ метавонанд мубодилаи таҷриба намуда, дастҷамъона қадамҳо ва самтҳоро барои таҳкими идоракунии ҳавзаҳо дар минтақа муайян кунанд.

Форуми пиряхҳо

Форуми байналмилалии пиряхҳо бо мақсади баланд бардоштани сатҳи огоҳӣ дар бораи тағйирот дар криосфера дар шароити тағйирёбандаи иқлим, инчунин баланд бардоштани огоҳии минбаъда дар бораи Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо (2025) ва Рӯзи пиряхҳо, пешниҳоди Харитаи роҳ оид ба татбиқи Соли байналмилалии пиряхҳо ташкил карда мешавад.

Дар ҳошияи форум фикру мулоҳизаҳо дар бораи харитаи роҳ баррасӣ гардида, мисолҳо ва лоиҳаҳое, ки ҳамчун саҳм ба ҳадафҳои Соли байналмилалии қутбӣ-2025 амалӣ карда мешаванд, инчунин таҷрибаҳои беҳтарин, дарсҳои омӯхта ва ҳамоҳангсозии имконпазир муаррифӣ мегарданд.

Форуми илм ва технология

Форуми илм ва технология барои намояндагони муассисаҳои илмии пешрафтаи байналмилалӣ, минтақавӣ ва миллӣ бо мақсади таҳкими робитаҳо ва табодули иттилооти илмӣ баҳри фароҳам овардани фазои мусоид барои таҳқиқоти  байниинститутсионалӣ ва байнисоҳавӣ дар оянда гузаронида мешавад. Форум идомаи конфронси дуюми минтақавӣ байни муассисаҳои илмӣ мебошад, ки аз ҷониби фаъолияти  минтақавии USAID  оид ба захираҳои об ва муҳити осебпазир дар Осиёи Марказӣ моҳи июни соли 2023 гузаронида шуда буд. Ҳадафи форум муттаҳид кардани академикҳо, муҳаққиқон ва олимони саросари ҷаҳон барои табодули иттилоот, таҷрибаи пешқадам ва натиҷаҳои таҳқиқот барои ҳалли мушкилоти марбут ба об дар Осиёи Марказӣ мебошад.

Форуми кӯдакон ва ҷавонон

Форуми  кӯдакон  ва ҷавонон оид ба об ва иқлим барои ҷавонон майдоне фароҳам меорад, то онҳо  дар баҳсу ташаббусҳо барои ҳалли масъалаҳои об ва иқлим иштирок намоянд. Дар ин ҳамоиш «Баррасии амали  ҷавонон — Уҳдадориҳо ба амал» барои арзёбии пешрафт дар иҷрои уҳдадориҳои ихтиёрӣ, аз ҷумла марбут ба ҷалби ҷавонон аз ҷониби давлатҳои гуногун, аз ҷумла Тоҷикистон дар ҷараёни Конфронси оби Созмони Милали Муттаҳид дар соли 2023 тарҳрезӣ мегарданд.

Форуми оби Африқо

Форуми оби Африқо ҳамчун баррасии таҳлили  пешрафт дар татбиқи мавқеи умумии Африқо ва паёмҳои калидӣ дар Конфронси обии Созмони Милали Муттаҳид дар соли 2023 пазируфта шудааст. Форум ба ҷонибҳои манфиатдор имкон медиҳад, ки корҳои нотамомро муайян кунанд ва мавзуъҳои навро дар бахши обрасонӣ ва беҳдошт дар Африқо таҳия намоянд. Муҳокимаҳо дар форум инчунин ба таҳия  ва ташаккули Консепсияи оби Африқо барои давраи баъд аз соли  2025, ки ба эҳтиёҷоти воқеии Африқо ҷавогӯ аст, мусоидат  менамоянд. Ҳадафи ниҳоии форум ҳамгироии унсурҳои  Даҳсолаи  амал оид ба об  дар рӯзномаи баъдӣ дар давраи  пас аз  соли 2025 барои татбиқи ҳамоҳангшуда ва идоракунии самараноки захираҳо мебошад.

Фестивали об ва пиряхҳо

 Фестивали об ва пиряхҳо аввалин маротиба дар баргузор мегардад. Он  ашни обу пиряхҳо ҳамчун асоси зиндагӣ, некӯаҳволӣ, шукуфоӣ ва рушди устувор хоҳад буд.  Мақсад аз баргузории Фестивали «Об ва пиряхҳо» баланд бардоштани сатҳи огоҳии ҷомеа дар бораи арзиши об ҳамчун манбаи ҳаётан муҳим ва пиряхҳо ҳамчун манбаи асосии оби тозаи ошомиданӣ, инчунин зарурати нигоҳубин ва ҳифзи онҳо барои наслҳои оянда мебошад. Фестивал дар баробари паёмҳои мусбии худ мушкилоту монеаҳои мавҷуда дар ин самт ва зарурати сафарбар намудани саъю кӯшишҳоро барои рафъи онҳо нишон медиҳад.

Фестивали об ва пиряхҳо ҳамчунин барои нишон додани сиёсат ва таҷрибаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун кишвари пешсаф дар пешбурди масъалаҳои об дар рӯзномаи ҷаҳонӣ ва ҷалби таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳонӣ ба Қатъномаи СММ оид ба эълони соли 2025 Соли  байналмилалии ҳифзи пиряхҳо ва 21 март Рӯзи ҷаҳонии пиряхҳо, ки  барои инсоният дар ҳалли масъалаҳои марбут ба тағирёбии иқлим,  ҳифзи пиряхҳо ва рафъи камбуди об дар сайёра муҳим ва саривақтӣ  буда, яке аз муҳимтарин дастовардҳои кишвари мо дар арсаи  байналмилалӣ ба шумор меравад, равона гардидааст.

Марзия САИДЗОДА,
АМИТ «Ховар»

АКС: Котиботи конфронси Раванди оби Душанбе