МУБОРАК БОД! Имрӯз – Рӯзи кормандони Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия
ДУШАНБЕ, 10.01.2017 / АМИТ «Ховар» /. Имрӯз, 10 январ кормандони Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷкистон иди касбии худро таҷлил мекунанд. Дар давоми 10 соли фаъолияти худ Агентӣ дар вазорату идораҳо, марказҳои идоракунии лоиҳаҳо, субъектҳои хоҷагидори давлатӣ ва дигар ташкилоту муассисаҳо садҳо тафтишу санҷишҳои молиявӣ гузаронида, садҳо миллион сомонӣ зарари молиявиро ошкор намуд!
Дар бораи Агентӣ
Даҳ сол пеш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия таъсис дода шуд. 10 январи соли 2007 Фармони Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон оид ба таъсиси Агентӣ ба тасвиб расид. Дар Фармон таъкид мешуд, ки мақомоти мазкур бо мақсади вусъат бахшидани низоми мубориза бар зидди ҳуқуқвайронкуниҳо ва ҷиноятҳои хусусияти коррупсионидошта, бартараф намудани такрори вазифа ва ваколатҳои мақомоти идоракунии давлатӣ, таъмини шаффофият ва такмили фаъолияти назоратию тафтишотӣ таъсис дода мешавад.
Теъдоди ниҳоии кормандони Агентӣ 500 воҳид (бе ҳайати хизматрасон), аз ҷумла Дастгоҳи марказӣ 150 воҳид муқаррар карда шуд.
Пас аз як сол Қонун «Дар бораи Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия» қабул гардид, ки дар моддаи 1 он чунин омадааст: «Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мақомоти ваколатдори назорати давлатии молиявӣ ва ҳифзи ҳуқуқ буда, назорати давлатии молиявиро оид ба истифодаи самарабахши маблағҳои давлатӣ ва молу мулки давлатӣ барои таъмини амнияти иқтисодии давлат, бо роҳи огоҳсозӣ, пешгирӣ, ошкорсозӣ, рафъи ҳуқуқвайронкуниҳои коррупсионӣ, фошнамоӣ, таҳқиқ ва тафтишоти пешакии ҷиноятҳои коррупсионӣ, ҷиноятҳои иқтисодии хусусияти коррупсионидошта ва ҷиноятҳои ба андоз алоқамандро иҷро менамояд».
Ҳамчунин дар Қонун гуфта мешавад, ки Агентӣ дар фаъолияти худ танҳо ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тобеъ ва ҳисоботдиҳанда буда, ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба натиҷаҳои тафтишу санҷишҳои молиявӣ ҳисобот пешниҳод менамояд. Дахолат кардани мақомоти давлатӣ, ташкилотҳои ҷамъиятӣ, ҳизбҳои сиёсӣ, ташкилотҳои динӣ, воситаҳои ахбори омма, намояндагон ва шахсони мансабдори онҳо ба фаъолияти Агентӣ дар мавриди амалӣ намудани иҷрои ваколатҳояш манъ аст. Ба ҳар восита таъсир расонидан ба кормандони Агентӣ бо мақсади монеъ шудан дар амалӣ намудани фаъолияти вазифавӣ ё фишор овардан бо мақсади қабул намудани қарори ғайриқонунӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон боиси ба ҷавобгарӣ кашидан мегардад.
Мубориза бо коррупсия – идомаи мантиқии
сиёсати созандаи Пешвои миллат
Мубориза бо коррупсия, ки аз маҷмӯи тадбирҳои гуногуни ҷиноятию ҳуқуқӣ ва пешгирикунанда иборат аст, нишонаи иродаи қавии сиёсии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон доир ба таъмини қонуният, тартиботи ҳуқуқӣ ва адолат дар ҷомеа, амнияти иқтисодии давлат ва рушди кишвар маҳсуб мешавад. Ин идомаи мантиқии сиёсати созандаи Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Гап дар он аст, ки аз рӯзҳои аввали ба даст овардани Истиқлолияти давлатӣ аз ҷониби тамоми мақомоти давлатӣ, қабл аз ҳама аз ҷониби худи Президенти мамлакат оид ба мубориза бо коррупсия тадбирҳои зарурӣ андешида шуданд.
Ба марҳилаи сифатан нав дар мубориза бо коррупсия Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти №1262 аз 21 июли соли 1999 «Дар бораи тадбирҳои иловагии пурзӯр намудани мубориза бар зидди ҷинояткорӣ дар соҳаи иқтисод ва коррупсия (ришвахурӣ)» ибтидо гузошт.
Дар давоми солҳои истиқлолият Қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бар зидди коррупсия», «Дар бораи хизмати давлатӣ», «Дар бораи назорати давлатии молиявӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон», «Дар бораи бонкҳо ва фаъолияти бонкӣ», «Дар бораи санҷиши субъектҳои хоҷагидор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон», «Дар бораи хусусигардонӣ», «Дар бораи мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ», «Дар бораи мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот», Кодексҳои гумрук, андоз, меҳнат, гражданӣ ва ҷиноятии ҶТ қабул карда шуданд. Ҳамчунин барои таъмини шаффофият дар хизмати давлатӣ тадбирҳо андешида шуда, ӯҳдадории ҳар як хизматчии давлатӣ бораи пешниҳоди эъломия дар бораи даромад ва амвол муқаррар гардид. Аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Кодекси одоби хизматчии давлатӣ тасдиқ карда шуд.
Соли 2005 Қонуни нави Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бар зидди коррупсия» мутобиқ ба меъёрҳои байналмилалии зиддикоррупсионӣ қабул карда шуд. 25 сентябри соли 2006 Ҷумҳурии Тоҷикистон Конвенсияи СММ зидди коррупсияро ба тасвиб расонид. Бо мақсади беҳтар намудани заминаи институтсионалии мубориза бар зидди коррупсия соли 2004 дар сохтори Прокуратураи генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон воҳиди махсуси мубориза бар зидди коррупсия таъсис дода шуд.
Охири соли 2006 ислоҳоти мақомоти идоракунии давлатӣ гузаронида шуд. Дар доираи ин ислоҳот шумораи вазорату идораҳо кам гардид. Бо мақсади муборизаи бевосита бо коррупсия дар мамлакат ва муттаҳид сохтани саъю кӯшишҳои зидикоррупсионии давлат, ба мубориза ҷалб намудани ҷомеаи шаҳрвандӣ, намояндагони бахши хусусӣ ва ташкилотҳои байналмилалӣ, муқовимати мақсаднок ба коррупсия бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 10 январи соли 2007 №143 Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис ёфт.
Дар давоми фаъолияти худ Агентӣ дар вазорату идораҳо, марказҳои идоракунии лоиҳаҳо, суъектҳои хоҷагидори давлатӣ ва дигар ташкилоту муассисаҳо садҳо тафтишу санҷишҳо гузаронида, садҳо миллион сомонӣ зарари молиявиро ошкор намудааст! Ба вазорату идораҳо ва ташкилоту муассисаҳо садҳо пешниҳоду дастурҳои хаттӣ доир ба бартараф намудани сабабу шароитҳои ба коррупсия мусоидаткунанда ирсол гардида, дар баррасии онҳо бевосита кормандони Агентӣ иштирок карданд. Дар натиҷаи баррасии чунин санадҳои вокунишӣ садҳо нафар ба ҷавобгарии интизомӣ кашида шуда, даҳҳо тани дигар аз вазифаи ишғолнамудаашон сабукдӯш гардиданд.
Дар давраи фаъолияти худ Агентӣ бо созмонҳои бонуфузи байналмилалӣ, ба монанди Идораи Барномаи рушди СММ дар Тоҷикистон, Дафтари САҲА дар Тоҷикистон, Раёсати СММ оид ба маводи мухаддир ва ҷинояткорӣ, Ташкилоти ҳамкории иқтисодӣ ва рушд, Гурӯҳи Авруосиё оиди муқовимат ба қонунигардонии маблағҳои бо роҳи ҷинояткорона бадастоварда ва маблағгузории терроризм, Конференсияи давлатҳои аъзои Конвенсияи СММ оид ба мубориза бар зидди коррупсия, Намояндагии Бонки ҷаҳонӣ дар Тоҷикистон, Барномаи рушди байналмилалии Британияи Кабир дар Тоҷикистон, Ассотсиатсияи байналмилалии мақомотҳои зиддикоррупсионӣ (Прокуратураии олии мардумии Ҷумҳурии мардумии Чин), Вазорати корҳои дохилӣ ва Фонди ҳамкории техникии Миср, Агентии туркӣ оид ба рушд, Хазинаи байналмилалии асъор, Бонки аврупоии таҷдид ва рушд, Бонки Осиёии рушд, Мақомоти Олии назорати молиявии давлатҳои аъзои ИДМ, Конгресси ҳуқуқии Авруосиё, Асотсатсияи ҳуқуқшисони Россия, Палатаи ҳисоби Федератсияи Россия, Хадамоти федералии мушоҳидаи молиявии Федератсияи Россия (Росфинмониторинг), Маркази байналмилалии таълимию методии мушоҳидаи молиявӣ (шаҳри Москва), Шурои Осиёии мақомоти Олии назорати давлатии молиявӣ (АЗОСАИ) (ш.Исломобод, Покистон), Иттиҳоди минтақавии Ташкилоти ҳамкории иқтисодии агентиҳои мубориза бо коррупсия ва омбудсменҳои Осиё (Ҷумҳурии Исломии Эрон), Агентии Ҷумҳурии Қазокистон оид ба мубориза бо ҷинояткории иқтисодӣ ва хусусияти коррупсионидошта, Хадамоти давлатии мубориза бо ҷиноятҳои иқтисодӣ ва коррупсионии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Қирғизистон (полиси молиявӣ), Раёсати назорати иҷрои қонунгузорӣ оид ба мубориза бо коррупсияи Прокуратураи генералии Федератсияи Россия, Сарраёсати мубориза бо ҷиноятҳои иқтисодӣ ва коррупсионии ВКД Федератсияи Россия, ташкилоти ҷамъиятии Россия «Комиссия оид ба мубориза бо коррупсия» (намояндагӣ дар Тоҷикистон), маркази илмию тадқиқотии мубориза бо коррупсияи Академияи ҳуқуқии Россия, Хадамоти тафтишоти махсуси Литва, Дафтар оид ба мубориза ва пешгирии коррупсияи Латвия, Шӯрои ҳамоҳангсозии мақомоти тафтишоти андози давлатҳои аъзои ИДМ, Намояндагии ташкилоти байналмилалии «Оксфам» (Британияи Кабир) дар Тоҷикистон ва ғайраҳо ҳамкории зич барқарор намудааст.
Стратегияи муқовимат ба коррупсия то соли 2020
Стратегияи муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2013-2020 дар асоси Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо, стратегияҳо ва барномаҳои инкишофи иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон» таҳия шудааст. Стратегия санади миёнамуҳлати барномавӣ ва меъёрию ҳуқуқӣ маҳсуб шуда, дар он вазифаҳо, принсипҳо ва роҳҳои расидан ба ҳадафҳои муайяншуда дарҷ ёфтаанд. Масъулияти мониторинги Стратегия ба зиммаи Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия вогузор шудааст. Агентӣ ҳар ду сол мониторинги маҷмӯӣ гузаронида, доир ба натиҷаҳои он ба Президенти кишвар маълумот пешниҳод менемояд.
P.S. АМИТ «Ховар» тамоми кормандони Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияро ба муносибати иди касбиашон самимона табрик менамояд!