«МО ЗИДДИ ШИКОРИ ҒАЙРИҚОНУНӢ». 3 март-Рӯзи байналмилалии табиати ёбоӣ

ДУШАНБЕ, 03.03.2018 /АМИТ «Ховар»/. Имрӯз, 3 март дар ҷаҳон ҳамчун Рӯзи байналмилалии табиати ёбоӣ ҷашн  гирифта мешавад. Қарори таҷлил намудани  ин рӯз 20 декабри соли 2013 дар ҷаласаи 68-уми Ассамблеяи Генералии Созмони  Милали Мутаҳид  қабул гардидааст. Пеш аз ин 20 декабри соли 1973 Конвенсия оид ба савдои байналмилалии намудҳои ҳайвоноти ваҳшӣ ва набототи ёбоии зери хатари нобудшавӣ қарордошта (Конвенсияи СИТЕС) қабул шудааст, ки иштирокдорони он 180 давлати дунё мебошанд. Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Конвенсияи мазкур 24 июни соли 2015 ҳамроҳ шудааст.  Ба ғайр аз ин Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Конвенсияи гуногунии биологӣ шомил аст, ки он барои ҳифз ва нигоҳдории табиати солим равона шудааст. Имсол Созмони Милали Муттаҳид Рӯзи байналмилалии табиати ёбоиро ба ҳифзи гурбаҳои калон – шер, паланг, бабр ва бабри барфӣ равона кардааст.   

Дар робита ба ин мавзӯъ раиси Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Хайрулло ИБОДЗОДА зимни суҳбат бо хабарнигори АМИТ «Ховар» чунин гуфт:

«Тоҷикистон бо манзараҳои зебои табиӣ ва олами бойи набототу ҳайвоноти гуногунранги худ таваҷҷуҳи олимони мамлакатҳои хориҷиро ҷалб менамояд. Ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшавандаи  Тоҷикистон 26%-и масоҳати умумии онро ташкил медиҳанд. Табиист, ки дар ин ҳудудҳо намудҳои нодири набототу ҳайвонот хеле зиёд дучор мешаванд, ки  онҳо ба  «Китоби сурх»-и Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил шудаанд».

Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон солҳои 2015 ва 2017 «Китоби сурх» -и Ҷумҳурии Тоҷикистонро бо се забон — тоҷикӣ, русӣ ва англисӣ дар нашри дуюм чоп намуда, дастраси омма гардонид.  «Дар он  267 намуд растаниҳо,  аз  ҷумла, 233 намуд растаниҳои пӯшидатухм, 3 намуд лучтухмҳо, 8 намуд ушнашаклон, 6 намуд сарахсшаклон, 9 намуд обсабзҳо, 5 намуд гулсангҳо, 4 намуд занбурӯғҳо ва 222  намуд ҳайвонот, аз ҷумла: 9 намуди нармбаданҳо, 81 намуди ҳашарот, 14 намуди моҳиҳо, 31 намуди хазандагон, 43 намуди парандагон ва 44 намуди ширхӯрон, ки зери таҳдиди маҳвшавӣ карор доранд, шомил мебошанд»,-иброз дошт Хайрулло Ибодзода.

Номбурда дар идомаи суҳбат иброз дошт, ки «яке аз вазифаҳои асосии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ошкор намудани шикори ғайриқонунии ҳайвоноти ваҳшӣ, ёбоӣ ва парандагон мебошад. Дар ин самт соли 2017 дар ҳудуди шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ аз тарафи нозирони Кумита ва сохторҳои маҳаллии ҳифзи муҳити зист 195 қонуншиканӣ ошкор гардида, нисбат ба онҳо ба маблағи 63 ҳазору 250 сомонӣ ҷарима баста шуд ва аз он 26 ҳазору 200 сомонӣ рӯёнида шуд. Инчунин соли сипаригардида дар ҳаҷми 277 ҳазору 720 сомонӣ зарар муайян гардида, бархе аз парвандаҳо барои баррасӣ ба мақомоти судӣ ва прокуратура супорида шуданд».

Раиси Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба саволи он, ки дар баъзе аз давлатҳои ҷаҳон барои нигоҳдорӣ ва ҳифзи олами ҳайвоноту набототи нодир лоиҳаҳои махсуси давлатӣ амалӣ карда мешаванд ва дар ин самт дар мамлакати мо чӣ корҳо ба анҷом расонида шудаанд, чунин ҷавоб дод: «Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ду  лоиҳа барои нигоҳдорӣ ва ҳифзи олами ҳайвоноти нодир, аз ҷумла, Лоиҳаи «Идоракунии экологии замин ва беҳдошти воситаҳои зиндагӣ дар деҳот» ва Лоиҳаи Барномаи рушди Созмони Милали Муттаҳид/ Фонди Глобалии Экологӣ «Нигоҳдорӣ ва истифодаи оқилонаи экосистемаҳои Помиру Олой ва Тян-Шон барои ҳифзи бабри барфӣ ва некуаҳволии ҷомеаҳои маҳаллӣ» — барои солҳои 2016-2021 амалӣ шуда истодаанд».

Яке аз омилҳои ташрифи сайёҳон ба мамлакатҳои кӯҳӣ, аз ҷумла, ба Тоҷикистон — ин ба хотири шикор  мебошад. Дар ин самт дар мамлакати мо барои шикори ҳайвоноти нодир аз ҷониби Ҳукумати ҷумҳурӣ квотаҳо ҷудо карда мешаванд, ки он ҳам барои рушди сайёҳӣ ва ҳам ҷалби сайёҳон ба Тоҷикистон мусоидат менамояд.

«Мавсими шикори ҳайвоноти нодир дар Тоҷикистон аз моҳи сентябри соли 2017 оғоз гардида, охири моҳи феврали соли 2018 ба анҷом расид. Дар мавсими мазкур тибқи Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои шикори  85 сар гӯсфанди кӯҳии Марко Поло, 12 сар бузи кӯҳии пармашох ва  3 сар гӯсфанди кӯҳии бухороӣ (Уриал) мақаррар гардида, аз ин ҳисоб ба суратҳисоби мақомоти салоҳиятдор зиёда аз 6 миллиону 630 ҳазор сомонӣ ворид гардид», — илова намуд  Хайрулло Ибодзода.

Шукӯҳи ДАЛЕР,

АМИТ «Ховар»