Дар ҷаласаи якҷояи ШВКХ, ШВМ ва ККША СААД иштирокчиён оид ба вазъи низомӣ-сиёсии минтақа мубодилаи афкор намуданд

ДУШАНБЕ, 15.09.2021 /АМИТ «Ховар»/. Тавре қаблан хабар дода будем, имрӯз дар қароргоҳи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳри Душанбе ҷаласаи муштараки Шӯрои вазирони корҳои хориҷӣ, Шӯрои вазирони мудофиа ва Кумитаи котибони шӯроҳои амниятии кишварҳои узви Созмони Аҳдномаи амнияти дастҷамъӣ (СААД) баргузор гардид.

Тавре хабарнигори АМИТ «Ховар» иттилоъ медиҳад, тибқи рӯзномаи ҷаласаи муштарак кишварҳои узв оид ба вазъи низомӣ-сиёсии минтақаҳои Осиёи Марказӣ, Аврупои Шарқӣ ва Қафқози амнияти дастҷамъии СААД ва фаъолияти Созмон дар давраи байнииҷлосиявӣ мубодилаи афкор намуданд. Маълумоти Котиби генералӣ Станислав Зас дар бораи омодасозии лоиҳаи Барномаи мақсадноки байнидавлатии СААД оид ба таҳкими қитъаҳои сарҳади Тоҷикистон ва Афғонистон ва Вазири корҳои хориҷии Арманистон Арарат Мирзоян оид ба самтҳои афзалиятноки фаъолият дар давраи раёсати Созмони Ҷумҳурии Арманистон шунида шуд.

Роҳбарони ҳайатҳо дар маҷмуъ лоиҳаи Эъломияи Шӯрои амнияти дастҷамъии СААД –ро ба мувофиқа расониданд ва якчанд изҳорот, аз ҷумла Изҳороти муштараки кишварҳои узви СААД «Дар бораи вазъи Афғонистон», Изҳороти вазирони корҳои хориҷиро дар бораи ҳамоҳангсозии кӯшишҳои муштарак дар соҳаи амнияти иттилоотӣ ва мубориза бо кибертерроризм, Изҳороти вазирони корҳои хориҷӣ оид ба талошҳои дастҷамъона барои ҳалли вазъияти буҳронӣ дар Шарқи Наздик ва Африқои Шимолӣ ва Изҳороти муштараки вазирони корҳои хориҷӣ «Оид ба тасдиқи уҳдадорӣ ба принсипҳои Оинномаи СММ ва таҳкими ҳамкорӣ барои таъмини риояи қатъии онҳо»-ро ҳамоҳанг намуданд.

Аз рӯи натиҷаҳои иҷлосияи муштарак тақрибан 20 қарор қабул карда шуд, ки ба тавсеаи ҳамкории кишварҳои узви СААД оид ба масъалаҳои амнияти биологӣ ва такмили системаи омодагии якҷояи кадрҳои ҳарбӣ барои қувваҳои мусаллаҳ нигаронида шудаанд. Инчунин Қарори Шӯрои амнияти дастҷамъӣ «Дар бораи намояндаи махсуси Дабири кулли СААД оид ба масъалаҳои ҳифзи сулҳ» қабул карда шуд.

Дар ҷараёни мулоқот ба иҷрои пайдарпайи раёсати Тоҷикистон аз рӯи принсипҳои баробарӣ, давомнокӣ, ҳамдигарфаҳмӣ ва эҳтироми андешаи ҳар як кишвари узви СААД баҳои баланд дода шуд.

Дар кори иҷлосияи муштарак ин намояндагони баландпояи кишварҳои узви СААД иштирок доштанд: аз Ҷумҳурии Тоҷикистон — Вазири корҳои хориҷӣ Сироҷиддин Муҳриддин, Вазири мудофиа Шералӣ Мирзо ва Котиби Шӯрои амният Насрулло Маҳмудзода, аз Ҷумҳурии Арманистон — Котиби Шӯрои амният Армен Григорян, аз Ҷумҳурии Беларус — Вазири корҳои хориҷӣ Владимир Макей, Вазири мудофиа Виктор Хренин ва Котиби давлатии Шӯрои амният Александр Волфович, аз Ҷумҳурии Қазоқистон — муовини Сарвазир — Вазири корҳои хориҷӣ Мухтар Тлеубердӣ, вазири мудофиа Мурат Бектанов ва ёвари президент — котиби Шӯрои амният Асет Исекешев, аз Қирғизистон — вазири корҳои хориҷӣ Руслан Казакбоев, вазири мудофиа Таалайбек Омуралиев ва котиби Шӯрои амният Марат Иманқулов, Федератсияи Русия — Вазири корҳои хориҷӣ Сергей Лавров, Вазири мудофиа Сергей Шойгу ва Котиби Шӯрои амният Николай Патрушев, аз номи мақомоти доимии корӣ — Дабири кулли СААД Станислав Зас ва Сардори ситоди муштараки СААД Анатолий Сидоров.

Дабири кулли СААД Станислав Зас дар поёни нишаст ба намояндагони ВАО дар бораи натиҷаҳои он иттилоъ дод.

Вай зикр кард, ки вазъ қариб дар тамоми тӯли марзҳои кишварҳои узви СААД мушкил боқӣ мемонад. Хусусан вазъият дар Афғонистон ташвишовар аст. Ширкаткунандагони нишасти муштарак вазъи марз бо Тоҷикистонро баррасӣ карданд. «Имрӯз вазъият дар он ҷо номусоид аст, аммо марзбонони Тоҷикистон ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ марзҳои кишварро пурра назорат мекунанд. Аз ин рӯ, ҳамаи кишварҳои узви СААД якдилона ва бори дигар мавқеи муштаракро тасдиқ мекунанд: дар сурати тезу тунд шудани вазъ дар марзҳои ҷанубии СААД ба Тоҷикистон ҳама гуна кумакҳои зарурии ҳарбӣ ва ҳарбӣ-техникӣ расонида мешаванд. Пагоҳ дар ҷаласаи Шӯрои амнияти дастҷамъӣ пешниҳодҳои дахлдор оид ба пешгирии таҳдидҳои эҳтимолӣ аз Афғонистон ба таври муфассал баррасӣ карда мешаванд, ки 23 август баъди натиҷаҳои ҷаласаи ғайринавбатии СААД, ки тавассути видеоконфронс баргузор гардида буд, таҳия шудаанд»,- гуфт Станислав Зас.

Дабири кулли СААД гуфт, ҳамоҳангсозии кишварҳои узви СААД дар масоили сиёсати хориҷӣ ба таври моҳиятан баррасӣ шуд. «Яке аз муҳимтарин абзори чунин ҳамоҳангсозӣ қабули изҳороти муштарак аст. Дар ҷаласаи муштараки кунунии CFM, CMO ва KSSB, 5 адад чунин изҳорот қабул карда шуд”,-гуфт ӯ. Он Изҳороти муштараки кишварҳои узви СААД «Дар бораи вазъи Афғонистон»-ро дар бар мегирад. Он аз ҳама гурӯҳҳои этноконфессионалии афғон даъват мекунад, ки аз муқовимати мусаллаҳона худдорӣ кунанд, барои ба эътидол овардани вазъ, наҷоти ҷони мардуми осоишта, барқарор кардани сулҳ, рушди иқтисодӣ ва решакан кардани терроризм ва ҷиноятҳои марбут ба маводи мухаддир, шакл ва зуҳуроти он дар Афғонистон тадбирҳои зарурӣ андешанд.

Кишварҳои узви СААД ҳамчунин ба саркӯби ҳама гуна таҳдидҳои амниятӣ, ки аз қаламрави Афғонистон сар мезананд, даъват мекунанд ва азми худро барои истифодаи захираҳои мавҷуда дар СААД барои таъмини амнияти кишварҳои узв тасдиқ мекунанд.

Дар баробари ин, дар ҳуҷҷат ҷомеаи ҷаҳонӣ даъват карда мешавад, ки кумакҳои башардӯстона ба аҳолии Афғонистонро густариш диҳад, нияти кишварҳои узви СААД-ро барои мусоидат ба Афғонистон барои табдил шудан ба як кишвари осоишта, устувор, шукуфон, инчунни озод аз терроризм, ҷанг ва маводи мухаддир ва иштирок дар талошҳои байналмилалӣ оид ба эътидол ва рушди Афғонистон бо нақши марказии ҳамоҳангсозии СММ тасдиқ мекунад.

— Изҳороти муштараки вазирони корҳои хориҷии кишварҳои узви Созмони Аҳдномаи амнияти дастҷамъӣ “Дар бораи тасдиқи риояи принсипҳои Оинномаи СММ ва тақвияти ҳамкорӣ барои таъмини риояи қатъии онҳо». Дар ин ҳуҷҷат кишварҳои узви СААД зикр  мекунанд, ки принсипҳои ҳуқуқи байналмилалӣ асоси муносибатҳои баробарҳуқуқии байналмилалӣ буда, шарҳи якҷониба ва истифодаи интихобии принсипҳои ҳуқуқи байналмилалиро қатъиян рад мекунанд ва масъулияти асосии Шӯрои Амнияти СММ -ро барои пойдор гардондани сулҳу амнияти байналхалқӣ тасдиқ менамоянд.

Принсиперо, ки давлатҳо аз таҳдид ё истифодаи қувва бар хилофи Оинномаи СММ худдорӣ мекунанд, комилан дастгирӣ мекунанд. Онҳо изҳор медоранд, ки афзалият дар расидан ба ҳадафҳои таҳкими сулҳ, амнияти байналмилалӣ ва минтақавӣ бояд ба василаҳои сиёсӣ дода шавад.

Изҳори нигаронии ҷиддӣ аз ҳодисаҳои идомаи ҷорӣ кардани чораҳои маҷбуркунии яктарафа, ки бар қонунҳои байналмилалӣ асос намеёбанд, аз ҷумла чораҳои иқтисодӣ (таҳримҳо), ки аз ҷумла ба талошҳои кишварҳои осебпазир барои мубориза бо пандемияи коронавирус ва рафъи оқибатҳои иҷтимоию иқтисодии он халал мерасонанд ва бори дигар ҷонибдории худро ба даъвати дабири  генералии Созмони Милали Муттаҳид оид ба боздоштани чунин маҳдудият баён кардан.

— Изҳороти вазирони корҳои хориҷии кишварҳои узви СААД ба муносибати 30 -юмин солгарди ИДМ ва 20 -умин солгарди Созмони Ҳамкории Шанхай, ки дар он роҳбарони мақомоти корҳои хориҷӣ ба фаъолияти Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил баҳои баланд медиҳанд Давлатҳои мустақил ва Созмони ҳамкории Шанхай ва аҳамияти Созишномаи таъсиси ИДМ-ро, ки 30 сол пеш имзо шуда буд ва Эъломияи Алма-Ато, ки ба принсипҳои муколамаи сиёсии баробар, эътимоди тарафайн, ба назар гирифтани манфиатҳои якдигар асос ёфтаанд ва эътирофи ҳуқуқи кишварҳои узв дар интихоби модели рушди худ зикр  мекунанд.

20 сол пас аз рӯзи таъсис Созмони ҳамкории Шанхай иштирокчии муҳими низоми муосири муносибатҳои байналмилалӣ буда, саҳми худро дар таъмини сулҳу амният, ҳалли низоъҳои байналмилалӣ ва минтақавӣ дар асоси ҳадафҳо ва принсипҳои дар Оинномаи СММ зикргардида баланд мебардорад.

— Изҳороти вазирони корҳои хориҷии кишварҳои узви СААД дар бораи талошҳои дастҷамъона барои ҳалли вазъиятҳои буҳронӣ дар Шарқи Наздик ва Африқои Шимолӣ. Дар ҳуҷҷат аз идомаи муноқишаҳо ва буҳронҳо дар Ховари Миёна ва Африқои Шимолӣ, ки ҳамчун манбаи мушкилот ва таҳдидҳо барои суботу амнияти минтақавӣ ва байналмилалӣ, аз ҷумла барои кишварҳои узви СААД боқӣ мемонанд, изҳори нигаронӣ карда шудааст.

Вазирони корҳои хориҷии кишварҳои узви Созмони Аҳдномаи  амнияти дастҷамъӣ Изҳоротро дар бораи ҳамоҳангсозии талошҳои муштарак дар соҳаи иттилоот имзо карданд.

АКСҲО: АМИТ «Ховар»