НА ҲАМА ЧИРО ЯКБОРА ИСТЕЪМОЛ КАРДАН МУМКИН АСТ. Ғизошиноси тоҷик роҳи дурусти баромадан аз рӯзадории моҳи Рамазонро гуфт

Апрель 30, 2022 10:50

ДУШАНБЕ, 30.04.2022 /АМИТ «Ховар»/. Рӯза имтиҳони ҳақиқӣ барои бадан аст. Дар тӯли чанд ҳафта шахс нисбат ба рӯзҳои муқаррарӣ бисёр кам сафеда истеъмол мекунад ва асосан ба хӯрокҳои карбогидрат тамаркуз менамояд. Мутобиқ шудан ба хӯроки нав, яъне ворид шудан ба рӯза бисёр душвор аст. Аммо баъд аз рӯзадории тӯлонӣ ба таомҳои муқаррарӣ низ баргаштан осон нест. Чӣ тавр аз рӯзадории моҳи Рамазон бидуни зиён ба саломатӣ баромадан мумкин аст? Дар иди Фитр аз истеъмоли кадом хӯрокҳо бояд худдорӣ кард? Дар ин бора зимни суҳбат бо мухбири АМИТ «Ховар» ғизошиноси тоҷик, доктори илмҳои тиб, профессор Ҷаҳон Азонов маълумот дод.

Аз нуқтаи назари тиббӣ, ҳама гуна рӯзадории динӣ як навъ парҳезест, ки бо истеъмоли маҳдуди хӯрокҳои сафеда алоқаманд аст. Ва ҳар касе, ки ҳадди аққал як маротиба парҳезро риоя кардааст, медонад, ки пас аз рӯзадории тӯлонӣ бояд бо эҳтиёт ба парҳези муқаррарии худ баргардад.

Агар системаи ҳозима ногаҳон бо миқдори зиёди хӯрокҳои гуногун пур шавад, пас метавонад падидаҳои ба ном диспепсӣ ба амал оянд. Вале хуб ҳал нашудани ғиизоро метавон аз рӯи аломатҳо ба монанди дамиш ва дарднокӣ муайян кард. Ба одамон тавсия дода мешавад, ки бештар хӯрокҳои моеъ, об ва маҳсулоти ширӣ истеъмол намоянд.

Тадриҷан

Ҳамин тавр, қоидаи асосиро бояд дар хотир дошт, ки баромадан аз рӯзадорӣ, инчунин аз ҳар гуна парҳез бояд тадриҷан бошад. Ба ҳолати муқаррарӣ бояд дар давоми 3 рӯз баргашт.

Дар баробари ин баргаштан ба ҳолати муқаррариро низ тӯлонӣ кардан зарур нест. Аз миқдори ками хӯрок оғоз бояд кард ва онро тадриҷан зиёд намуд. Айнан ҳамин чиз ба миқдори гуногуни ғизо низ дахл дорад. Он ҳамчунин бояд тадриҷан зиёд шавад. Яъне, якбора ба вояи хӯрок ворид намудани таомҳои зиёд – онҳое, ки ҳангоми рӯзадорӣ истеъмол намешуданд, мумкин нестр.

Меъёр ҳатмист

Тавсияи дигари муҳими ғизошиносон — ин аст, ки бояд оҳиста ва кам хӯрок истеъмол кард. Дар ҳақиқат, дар сурати аз ҳад зиёд хӯрдан, бадан метавонад мушкилоти зиёде пайдо кунад, аз ихтилоли муқаррарии системаи ҳозима ва то бо бемориҳои шадид оварда расонад.

Агар дар сурати риоя нашудани ин тавсияҳо ва аз ҳад зиёд истеъмол кардани хӯрок мушкилоти зиёд ба миён ояд, пас чунин доруҳо ба монанди Мезим ва Гастал ёрӣ мерасонанд. Ҳатто онҳоро метавон барои пешгирӣ қабл аз хӯрок истеъмол намуд. Энтеросорбентҳо ба монанди ангишти фаъолшуда низ кумак хоҳанд кард.

Гаронии вазнин

Ҳангоми баромадан аз рӯзадории тӯлонӣ бояд на танҳо ба ғизои истеъмолкарда, балки ба гаронии ҷисмонӣ низ таваҷҷуҳ кард. Дар ин давра онҳо бояд кам карда шаванд. Аз ин рӯ, ғизошиносон ба варзишгарони касбӣ рӯза гирифтанро тавсия намедиҳанд.

Истеъмоли кадом хӯрокҳо бояд маҳдуд бошад?

Инак, худро аз истеъмоли ғизо на танҳо ҳангоми рӯзадорӣ, балки чанд рӯзи аввали пас аз анҷоми он низ бояд маҳдуд кард. Аммо ба ғайр аз тавсияи умумӣ, ки ба ғизо дар маҷмӯъ дахл дорад, якчанд тавсияи дигарро оид ба истифодаи маҳсулоти инфиродӣ додан мумкин аст.

1. Тухм

Дар навбати аввал тухмро зикр кардан бамаврид аст, зеро тибқи анъанахои иди Фитр онҳо ороиши асосии дастархони идона буда, маъмулан дар он ба таври фаровон мавҷуданд.

Аксарият медонанд, ки тухм яке аз хӯрокҳои сабук ҳалшаванда аст. Ин ҳама ба шарофати сафедаи он аст. Бо вуҷуди ин, онро набояд аз ҳад зиёд истеъмол кард. Инро махсусан онҳое, ки ҳафт ҳафта рӯза гирифтаанд, бояд дар хотир дошта бошанд.

Дар рӯзи ид тавсия дода мешавад, ки на беш аз як тухм истеъмол карда шавад.

2. Гӯшт ва моҳӣ

Он маҳсулоте, ки ҳангоми рӯзадорӣ истеъмол карда намешуданд ва ба онҳое, ки акнун организм худро бояд дубора мутобиқ кард, тадриҷан ба ғизо ворид карда шаванд.

Сухан, албатта, дар бораи хӯрокҳои гӯштӣ ва моҳӣ меравад. Дар рӯзҳои аввали баъди Рамазон беҳтар аст, ки гӯшт хеле кам истеъмол карда шавад.

Танҳо дар рӯзи сеюм ва ё ҳатто чорум пас аз анҷоми рӯза метавон тадриҷан ба истеъмоли гӯшт, хусусан гӯшти беравған шурӯъ кард. Беҳтар аст, он гӯшти гов ва мурғ бошад. Бирён кардани гӯшт тавсия дода намешавад.

Дар мавриди моҳӣ, ман таъкид мекунам, ки ҳазм кардани он назар ба гӯшти гов осонтар аст. Барои ин бояд истеъмоли он ба андозаи муайян танзим карда шавад.

3. Сабзавот ва меваҳо

Вақте рӯза тамом мешавад, бояд кӯшиш кард, ки истеъмоли мева ва сабзавот, ки дар тӯли ин чанд ҳафта одат шудааст, нигоҳ дошат шавад. Ин маҳсулот ҳам ҳангоми рӯзадорӣ ва ҳам берун аз он муфиданд.

4. Шир

Маҳсулоти шириро аллакай дар рӯзи аввали баъд аз Рамазон истеъмол кардан мумкин аст. Онҳо бешубҳа ба организме, ки худро аз рӯи ғизои нав барқарор мекунад, фоида хоҳанд дод. Ин махсусан ба маҳсулоти ширии ферментӣ дахл дорад, ки ба кори рӯдаҳо таъсири судманд мерасонанд.