«ХОНИКЕЙ ТОҶИК НАБУД…». Нависанда Қодири Рустам дар посух ба як дурӯғи машҳур, ки ду рӯз пеш Садир Жапаров дар қатори дурӯғҳои дигараш аз минбари СММ такрор кард
ДУШАНБЕ, 22.09.2022 /АМИТ «Ховар»/. «Халқҳои моро риштаҳои хешутаборӣ бо ҳам мепайванданд. Беваҷҳ нест, ки ҳамсари Манас – қаҳрамони машҳури мо, шоҳзодахонум Хоникей тоҷик будааст…» («Наши народы переплетены родственными узами. Недаром наш легендарный герой Манас был женат на таджикской царевне Каныкей…». Ин яке аз дурӯғҳое буд, ки президенти Қирғизистон 20 сентябр дар қатори дурӯғҳои дигараш аз минбари СММ такрор кард.
Барои чӣ дурӯғ аст, нависанда Қодири Рустам чунин далел меорад:
— Дурӯғҳо дар шарҳу тафсири осори адабӣ зиёданд; баъзе аз онҳо умри чандинасра доранд ва бо он ки дурӯғ буданашон дигар ҷойи тардид надорад, ҳоло ҳам ин ҷову он ҷо такрор мешаванд ва иддае ҳам ба онҳо бовар доранд…
Намедонам, маншаъи ин «кашф», ки Хоникей – ҳамсари Манас аз достони ҳамноми қирғизӣ тоҷикдухтар аст, дар куҷост: дар Қирғизистон ва ё Тоҷикистон, намедонам бори аввал ин суханро кӣ гуфта! Вале баъдан ончунон такрораш карданд, ки ба вежа дар Тоҷикистон забонзади хосу ом шуда…
<…> ин ки Хоникей – зани Манас тоҷик бошад, аз беху бунёд дурӯғ аст ва бофтаи замони шӯравӣ, ки ба дарди идеологияи <…> дӯстии халқҳо мехӯрду бас. Ягона чизе, ки шояд нахусткашшофи тоҷик будани Хоникей иттико ба он кардааст, ин аст, ки ин духтар – духтари хони Бухоро будааст… дигар ҳеҷ далеле…
Аммо, бо он ки аҳолии Бухоро ва гирду атрофи он ҳама тоҷиканд <…>, 1) пас аз Сомониён ҳеҷ хоне ва подшоҳе дар Бухоро тоҷик набудааст. 2) Манас тибқи пижуҳишҳои донишмандон воқеоти асрҳои 15-17-ро дар бар мегирад, ки дигар аз салтанати Сомониён дар Бухоро панҷ қарн сипарӣ шуда буд. 3) Хоникей духтари хон аст ва «хон» унвони ҳукмравоёни турку муғул аст; ва дар замони Чингизхон ҳеҷ касе ҷуз аз дудаи ӯ ҳақ надошт, ки худро «хон» биномад… 4) Падари Хоникей – хони Бухоро Темур ном дошт, ки <…> дар он замон тоҷикон фарзандони худро Темур наменомиданд. 5) Ниҳоятан, Хоникей на «Хоннигоҳ», чунонки баъзе «донишмандони» тоҷик шарҳ додаанд, балки «завҷаи хон» (яъне Манас) маъно дошт…
Хулоса, тоҷикдухтар будани Хоникей ҳеҷ асосе надорад ва дурӯғе беш нест. Ва онро набояд такрор кард.
АКС аз манбаъҳои боз
35-СОЛАГИИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ДАВЛАТӢ. Дар ноҳияи Айнӣ шумораи муассисаҳои соҳаи маориф меафзояд
Дар деҳаи Меҳнатободи ноҳияи Кӯшониён муассисаи нави томактабӣ сохта мешавад
Рушди соҳаи таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ бо намояндагони Агентии Корея оид ба ҳамкории байналмилалӣ баррасӣ шуд
Дар Донишгоҳи байналмилалии забонҳои хориҷии Тоҷикистон бахшида ба 1045-солагии Абуалӣ ибни Сино ҳамоиши байналмилалӣ доир шуд
«САДОҚАТ БА ПЕШВОИ МИЛЛАТ». Ба ифтихори Рӯзи Президенти Тоҷикистон дар Данғара иқдом баргузор шуд
Доир ба нақши Иҷлосияи XVI Шурои Олӣ дар инкишофи давлатдории навини тоҷикон конференсия баргузор шуд
Дар Душанбе масъалаи таҳсилоти босифат баррасӣ гардид
Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ҳамкориро бо Донишгоҳи омӯзгории Синзян тақвият мебахшад
Вобаста ба саҳми Пешвои миллат дар рушди фарҳанги миллӣ конференсия баргузор гардид
Таҳти унвони «Эмомалӣ Раҳмон-кафили сулҳу субот ва ояндаи дурахшони Тоҷикистон» ҳамоиш баргузор гардид
Ҳайати Донишкадаи кӯҳию металлургии Тоҷикистон дар конференсияи байналмилалӣ дар Чин иштирок намуд
Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ба қатори беҳтарин донишгоҳҳои «QS» Осиё–2026 ворид гардид
