Роҳҳои осони пешгирии диабет номбар шуданд

Февраль 25, 2024 15:36

ДУШАНБЕ, 25.02.2024 /АМИТ «Ховар»/. Духтурон аз ҳарвақта дида бештар дар бораи бозгашти диабет ҳангоми болоравии сатҳи қанд дар хун сухан мегӯянд. Тибқи маълумоти Ассотсиатсияи диабети Амрико, танҳо дар ҳафтод дарсади ҳолатҳо он ба диабети навъи II мегузарад. АИР «Новости» дар якҷоягӣ бо мутахассисон муайян менамояд, ки ин чӣ гуна ҳолат аст ва бо кадом роҳ метавон онро ошкор намуд.

Диабети қанд дар як шабонарӯз пайдо намешавад, ин беморӣ дар бунияи одам ба таври пинҳонӣ марҳилаи дарозмуддатеро мегузаронад. Табодули карбогирдратҳо вайрон мешавад, аммо дар зоҳир он тамоман намоён намегардад. Танҳо аз пайдо шудани  мушкилӣ то андозае баланд шудани сатҳи глюкоза дар хун дарак  медиҳад. Инро ҳолати қабл аз диабет меноманд.

Ду давраи онро маълум намудаанд. Дар ҳолати вайроншавии гликемия дар меъдаи холӣ сатҳи глюкоза дар хун 5,6-6,9 миллимол дар литрро ташкил медиҳад. Дар сурати вайроншавии тобоварӣ ба глюкоза-7,8-11 миллимол дар литр мешавад.

Соли 2021 ним миллиард калонсолонро бо гирифторӣ ба давраи аввал ва беш аз 300 миллионро бо давраи дуюм муайян намуданд. Таҳқиқоти русиягии NATION соли 2013 ин ҳолатро дар 19,3 фоизи иштирокчиён муайян сохт. Натиҷаҳо аслан хушҳолкунанда нестанд: тибқи таҳлилҳо, то соли 2045 ба ин миқдор боз 10 фоизи дигар зам мешавад. Дар умум аз чор як нафар тибқи ин ё он нишондиҳанда гирифтори диабети қанд аст.

Баланд шудани қанд чӣ маъно дорад?

 Вақте ки глюкоза бо ғизо ба организм ворид мешавад, дар хун инсулин барои тақсимот ва таъмини ҳама ҳуҷайраву бофтаҳо бо энергия ворид мешавад. Инсулинро бета-ҳуҷайраҳои ғадуди зери меъда ҳосил менамоянд. Онҳо метавонанд бо ҳар гуна омилҳо, аз ҷумла дар натиҷаи мутатсияи генетикӣ ва ё аз фишори кори барзиёд фаъолият накунанд. Илова бар ин, баъзан бофтаҳои бадан ҳассосият ба инсулинро гум менамоянд, инсулин ҷамъ мешавад, аммо дар коркарди глюкоза иштирок намекунад.

Баъзе хӯрокҳо метавонанд боиси якбора баланд шудани қанди хун шаванд. Духтурон дар ин ҳолат индекси гликемикиро истифода мебаранд. Чӣ қадаре, ки он боло бошад, ҳамон қадар тезтар қанд ҳосил мешавад. Инҳо барои мисол хурмо, нони сафед, қаннодӣ, ширинӣ, асал, шарбати мева, оби ҷав, яхмос, чипс мебошанд. Ғизошиносон тавсия медиҳанд, ки чунин хӯрокҳоро мебояд бо нахҳо ва равғанҳои растанӣ якҷоя намуда, истеъмол кунанд, то ҷаббиши карбогидратҳо суст шавад. Аммо нозукие мавҷуд аст.

Агар он сари вақт мушоҳида шавад, парҳез ва тарзи ҳаёт танзим гардад, ба духтур муроҷиат шавад, он гоҳ ихтилоли мубодилаи карбогидратро метавон ба муддати дароз муътадил нигоҳ дошт.

АКС: Depositphotos.com / IgorVetushko

Февраль 25, 2024 15:36

Хабарҳои дигари ин бахш

Имрӯз дар Тоҷикистон ҳаво камабри бебориш мешавад
Имрӯз дар вазоратҳои рушди иқтисод ва савдо, саноат ва технологияҳои нав, Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ ва Агентии омор нишасти матбуотӣ баргузор мегардад
ОБОДОНӢ ДАР ДЕҲОТ. Дар деҳаи Роҷи Панҷакент варзишгоҳи мактабӣ ба истифода дода шуд
3010 нафар сайёҳони хориҷӣ манзараҳои нотакрори Ховалингро тамошо намуданд
Дар Хатлон 165 бинои нави муассисаҳои таълимӣ бунёд карда мешавад
6 август дар вазоратҳои рушди иқтисод ва савдо, саноат ва технологияҳои нав, Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ ва Агентии омор нишасти матбуотӣ баргузор мегардад
Имрӯз дар Тоҷикистон гармии ҳаво ба 37 дараҷа мерасад
ТАҚВИМИ АМИТ «ХОВАР»: имрӯз 5 август, сешанбе, 217-умин рӯзи соли 2025 аст
Имрӯз дар Суди Олии иқтисодӣ, Хадамоти иҷро, Маркази тадқиқоти стратегӣ, «Амонатбонк» ва Маркази миллии тестӣ нишасти матбуотӣ баргузор мегардад
Кормандони Кумитаи ҳолатҳои фавқулода ва мудофиаи гражданӣ 20 нафарро аз ғарқшавӣ наҷот доданд
Дар марказҳои саратоншиносии Тоҷикистон низоми муосири бойгонӣ ва интиқоли аксҳои рентгенӣ татбиқ гардид
НИШАСТИ МАТБУОТӢ. Дар ноҳияи Рӯдакӣ беш аз 10 ҳазор ариза барои гирифтани замин дар баррасӣ қарор дорад