Дар доираи баргузории Иди Меҳргон Иди себ низ доир гардид

Октябрь 20, 2024 13:50

ДУШАНБЕ, 20.10.2024 /АМИТ «Ховар»/. 20 октябр дар доираи баргузории Иди Меҳргон дар шаҳри Душанбе Иди себ низ доир шуд.

Ташкилоти ҷаҳонии озуқаворӣ себро ба рӯйхати зироати асосии таъминкунандаи бехатарии озуқаворӣ ворид кардааст. Дар Тоҷикистон аз рӯи майдони истеҳсол пас аз зардолу себ дар ҷой дуюм меистад.

Тавре ба хабарнигори  АМИТ «Ховар» доктори илмҳои кишоварзӣ Ҳикматулло Назиров иброз намуд, минтақаи асосии себпарварии саноатӣ дар ҷумҳурӣ Рашт мебошад. Дар минтақаи Рашт себҳое парвариш карда мешаванд, ки ба навъҳои зимистонӣ, тирамоҳии бармаҳал ва тирамоҳӣ махсус гардонида шудаанд.

Дар Ҳисор навъҳои зимистонӣ, тобистонии бармаҳал ва тирамоҳӣ парвариш карда мешаванд. Дар минтақаи Кӯлоб- навъҳои зимистона ва тирамоҳӣ, қисман тобистона парвариш меёбанд. Дар ноҳияҳои кӯҳии вилояти  Суғд навъҳои тирамоҳию зимистона ва дар Вилояти Кӯҳистони Бадахшон навъҳои тирамоҳӣ ва зимистонаи себ мерӯянд.

Себ яке аз маъмултарин меваҳо буда, аз ҷиҳати истеҳсол дар дунё пас аз меваҳои ситрусӣ, банан ва ангур меистад. Боғҳои ин меваи шаҳдбор дар ҷаҳон дар зиёда аз 5 миллион гектар доман паҳн кардаанд. Ҳар сол ба ҳисоби миёна беш аз 64 миллион тонна себ ҷамъоварӣ мегардад, ки 21 фоизи ҷамъи меваи дар ҷаҳон истеҳсолшударо ташкил медиҳад.

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон навъи «Шоҳисеб», «Шоҳҳусайнӣ», «Гулсеб», «Пахтасеб», «Понғозӣ», «Рахш», «Қосимӣ», «Чоҳсеб», «Шулмун» ва ғайраҳо парвариш меёбанд, ки қисми зиёди онҳо имрӯз дар хоҷагиҳои наздиҳавлигӣ парвариш карда мешаванд.

Тибқи таҳлили мутахассисони соҳаи тиб, дар таркиби кимиёии себ 81,0-88,3 фоиз об, 11,7-19,0 фоиз моддаҳои хушк, 4,92-16,0 фоиз қандҳо (асосан глюкоза), 0,20 — 4,2 фоиз туршиҳои органикӣ, 0,07 — 0,26 фоиз моддаҳои даббоғӣ, витаминҳои А, В1, В2, С, РР, маҷмуи моддаҳои фаъоли биологӣ, минералӣ ва ғайра мавҷуд мебошанд.

Инчунин дар таркиби себ моддаҳои фаъоли биологии гурӯҳи Р (катехинҳо, антосианҳо, лейкоантосианҳо) ба бунияи инсон фараҳ бахшида, ба рафъи унсурҳои радиатсионӣ ва консерогенӣ, ки боиси касалиҳои саратонӣ мегарданд, мусоидат мекунад. Мавҷудияти оҳан ва витамин хусусияти давоии ин меваро афзун мекунад.

Ҳикматулло Назиров иброз намуд, ки дар айни замон дар Тоҷикистон талабот ба  боғҳои интенсивӣ ва суперинтенсивӣ зиёд гардидааст. Боғи интенсивӣ ва  суперинтенсивӣ назар ба боғи анъанавӣ серҳосилу фоидаовар аст. Зеро аз як бех ниҳоли дар боғи интенсивӣ парваришёфта то 5-6 кило ҳосил гирифтан мумкин аст. Ҳамчунин дар як гектар боғи интенсивӣ аз 500 то 3 ҳазор ниҳол шинонидан мумкин аст.

Соли равон талаботи аҳолӣ ба меваи себ,  ки дар боғҳои интенсивӣ ва  суперинтенсивӣ хуб парвариш ёфтааст, зиёд шудааст.

Фирӯза ДАВЛАТЗОДА,
Тоҳири САИД,
АМИТ «Ховар»

АКС: АМИТ «Ховар»

 

Октябрь 20, 2024 13:50

Хабарҳои дигари ин бахш

Гӯсфанди хоҷагии «Сим-Сим» бо вазни қариб 190 кило сазовори «Шоҳҷоиза»-и Фестивал-намоиши «Гӯсфанди зоти ҳисорӣ» гардид
Кишоварзони вилояти Суғд беш аз 131 ҳазор тонна пахта ҷамъоварӣ менамоянд
Аз 1 октябр молу воситаҳои нақлиёти воридотӣ ва содиротӣ тавассути низоми «АСИКУДА-и ҷаҳонӣ» ба расмият дароварда мешаванд
Дар Алмато беш аз 900 тонна маҳсулоти кишоварзӣ аз вилояти Хатлон ба намоиш гузошта шуд
Сокини ноҳияи Ҷайҳун Каримҷон Бутаев 50 сол боз ба анорпарварӣ машғул аст
Дар Шуғнон корхонаи нави истеҳсоли асфалт ба фаъолият оғоз кард
Нақши Тоҷикистон дар таҳкими амнияти ядроӣ ва радиатсионӣ баланд арзёбӣ гардид
Масъалаи таҳвили гази табиӣ аз Узбекистон ба Тоҷикистон дар давраи тирамоҳу зимистон баррасӣ карда шуд
Мутахассисони соҳаи энергетикаи Қирғизистон бо Неругоҳи барқи обии «Роғун» шинос шуданд
Тоҷикистон ва ИМА ҳамкориро дар самти тиҷораткунонии ихтироот тақвият мебахшанд
Дар Қазоқистон Намоишгоҳи маҳсулоти кишоварзӣ, саноатӣ, ҳунарҳои мардумӣ ва таомҳои миллии Хатлон оғоз мегардад
«Flaynas» ояндаи наздик дар масири Ҷидда-Душанбе-Ҷидда парвозҳои мустақими ҳавоӣ оғоз менамояд