МАСЛИҲАТИ МУТАХАССИС. Истеъмоли биринҷ ҷисми инсонро фарбеҳ менамояд
ДУШАНБЕ, 19.10.2025. /АМИТ «Ховар»/. Ба тавсияи ғизошиносон, истеъмоли биринҷ меъдаро қувват мебахшад, ҳангоми қабзият муфид буда, бӯйи нохуши даҳонро нест мекунад. Истеъмоли он ҷисмро фарбеҳ карда, барои пешгирии иллати гурдаву масона муфид аст.
Дар таркиби биринҷ карбогидратҳо, сафеда, равған, оҳар, аминокислотаҳо, витаминҳои Е, В1, В2, В6, В15 ва микроунсурҳо мавҷуд мебошанд.
Олимон аз рӯйи шакл онро ба се навъ ҷудо намуданд. Яъне, дарозрӯяи паҳн, дарозрӯяи борики тунук, гирда. Сифати биринҷро дар асоси дараҷаи намнокӣ, миқдори омехтаҳо ва макони парвариши он муайян мекунанд. Биринҷ ба ҳисоби миёна 14 фоиз об, 75,2 фоиз карбогидрат (асосан крахмал), 7,7 фоиз сафеда, 0,4 фисад равған ва ғайраро доро мебошад.
Истеъмоли биринҷ дар як сол ба як нафар дар Тоҷикистон аз 12 то 17 килограмм рост меояд.
Дар тибби қадим биринҷро ба сифати ғизои парҳезӣ ва даво истифода мебурданд. Шӯлае, ки аз орди биринҷ дар шарбати харбуза пухта шудааст, доғи кунҷидакро меравонад.
Дар китоби «Махзан-ул-адвия» омадааст, ки биринҷ хосияти хуби хобоварӣ дорад, ташнагиро мешиканад, исҳолро бозмедорад, ҷисмро фарбеҳ мекунад, ҳангоми иллати гурдаву масона муфид аст. Истеъмоли биринҷ дар таом ба ранги рӯй тароват мебахшад.
Табибони халқӣ ҷӯшидаи омехтаи биринҷ ва лӯбиёро барои муолиҷаи бронхит ва диққи нафас истифода мебаранд. Биринҷ шири синаро зиёд мекунад. Ҷӯшидаи он барои муолиҷаи бемориҳои музмини узвҳои ҳозима муфид буда, дар омехтагӣ бо пудинаву пиёз чун давои арақовар, позаҳр ва табшикан дар мавриди зуком ва илтиҳоби шуш нафъ дорад.
Агар онро бо шакар бихӯранд, қувваташ бисёр мегардад ва баданро фарбеҳ месозад. Аз рӯи баъзе хусусияти фоидабахшӣ барои бемории сил муфид мебошад.
Дар тибби муосир истеъмоли биринҷ ва шӯлаҳои гуногуни биринҷиро ҳамчун ғизои парҳезӣ тавсия медиҳанд. Инчунин он барои муолиҷаи бемории дарунрав бештар маслиҳат дода мешавад.
Табибон шифобахшии биринҷро таъкид намуда, хӯрдани онро барои рафъи чандин бемориҳо тавсия медиҳанд. Ба андешаи онҳо, истифодаи мунтазами биринҷ хавфи гирифтор шудан ба бемории саратон, яъне омоси рӯдаро камтар мекунад.
Таҳияи Фирӯза ДАВЛАТЗОДА,
АМИТ «Ховар»
АКС: АМИТ «Ховар»
МАСЛИҲАТИ МУТАХАССИС. Омилҳои пайдоиши диабети қанд ирсӣ, фарбеҳӣ ва фишорбаландӣ мебошанд
Паёми Президенти Тоҷикистон ба Маҷлиси Олӣ роҳнамои ҷавонон ба сӯи ояндаи дурахшон аст
Қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мақоми омӯзгор» рамзи эҳтиром ба заҳмати омӯзгор аст
Инноватсия ва зеҳни сунъӣ – пояи нави идоракунии давлатии муосир
ҲУВИЯТИ МИЛЛӢ-АБЗОРИ МУҲИМИ ТАҚВИЯТИ ДАВЛАТИ МИЛЛӢ. Чанд мулоҳиза дар ҳошияи Паёми Президенти Тоҷикистон ба Маҷлиси Олӣ
Паёми Президенти Тоҷикистон тақвиятбахши худогоҳии миллӣ дар пояи созандагию бунёдкорӣ мебошад
Дар Тоҷикистон «Барномаи давлатии рушди инноватсионии соҳаи пахтакорӣ барои солҳои 2026-2030» таҳия ва амалӣ мегардад
ХУРОФОТУ БЕГОНАПАРАСТӢ-ХАТАР БА РУШДИ БОСУБОТИ ТОҶИКИСТОН. Андешаҳо дар ҳошияи Паёми Президенти Тоҷикистон ба Маҷлиси Олӣ
Либоси миллӣ яке аз рукнҳои муҳими фарҳанги миллат маҳсуб мешавад
Паёми Президенти Тоҷикистон: омили таҳкими давлатдорӣ ва ҳамгироии иҷтимоӣ
ҚОНУН «ДАР БОРАИ МАҚОМИ ОМӮЗГОР». Қабули он далели таваҷҷуҳи рӯзафзуни Ҳукумати Тоҷикистон нисбат ба тарбиятгарони насли наврас аст
Паёми Президенти Тоҷикистон ва эҳёи тамаддуни ориёӣ: заминаҳои таърихӣ, моҳият ва зарурати он барои имрӯз
