Дар Бадахшон барои ҳифз ва барқарор намудани петроглифҳо тадбирҳои зарурӣ меандешанд

Июль 16, 2023 09:34

ХОРУҒ, 16.07.2023 /АМИТ «Ховар»/. Дар мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Ишкошим барои барқарорсозӣ ва нигоҳдории яке аз намудҳои куҳантарини ёдгориҳои таърихӣ, яъне петроглифҳо (навиштаҷоти рӯи сангҳо) бо ҷалби мутахассисони соҳа тадбирҳои амалӣ андешида мешавад. Дар чанд даҳсолаҳои охир баъзе аз сокинони маҳаллӣ ва сайёҳону меҳмонон дар паҳлӯи петроглифҳои қадима ному насаб ва ё маҳалли иқомати худро ҳаккокӣ мекунанд, ки ин боиси коста ва хароб гаштани чунин бозмондаҳои нодири таърихӣ мегардад.

Чанд рӯз пеш масъалаи мазкурро вакилони Маҷлиси вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон дар иҷлоисияи навбатӣ мавриди муҳокимаву баррасӣ қарор доданд. Гуфта шуд, ки аз ҷониби масъулин барои барқарору ҳифзи нақшу нигори рӯи сангҳо чораҳои иловагӣ андешида хоҳад шуд.

Номзади илмҳои таърих Аловиддин Шоинбеков нақши петроглифҳоро доир ба асрҳои гуногун аз давраи мезолиту скифҳо то охири асрҳои миёнаву ҳозира маълумоти зиёд медиҳад. Петроглифҳо махзани муҳиму беназири ҳаёти гузаштаи на танҳо халқи тоҷик, балки кулли инсоният мебошанд.

Тасвирҳои рӯи санг дар бисёр ноҳияҳои Тоҷикистон ва ба хусус Зарафшону Бадахшон бештар кашфу таҳқиқ шудаанд. Бостоншиносон аксари тасвирҳоро дар ноҳияи Шуғнону Ишкошим, ки ададашон аз шаш ҳазор ҳам бештар аст, мавриди омӯзиш қарор доданд.

Азбаски Бадахшон маконест пур аз ҳайвоноти нодири ваҳшӣ аст, шуғли асосии сокинонаш низ шикор будааст.Аз ин рӯ бештари тасвирҳои рӯи санг низ ба мавзӯи шикор башида шудаст. Шикорчиён аксаран тиру камон дар даст рӯи санг акс ёфтаанд, ки дар паҳлуяшон сурати сагҳо низ ба назар мерасад. Ба ҷуз ин таваҷҷуҳи рассомони он давраи ибтидоиро ҳамчунин қутос, гург, шерпаланг, нахчир ба худ ҷалб намудааст.

Ба фикри бостоншинсон, тасвирҳои рӯи санг як китоби хоси сангӣ аст, ки намунаҳои эҷодиёти бои ва гаронбаҳои рассомони давраҳои хеле қадимро дар шакли аввалааш то замони мо нигоҳ доштааст.

Миқдори петроглифҳои мавзеи Лангари водии Вахони ноҳияи Ишкошим аз ҳазор адад ҳам бештар аст ва аз ҷиҳати шуморааш дар Осиёи Марказӣ дар мақоми дуюм ҷо мегирад.

Мутаассифона, дар солҳои 70 ва 80-уми асри гузашта аз сӯи баъзе афроди ноогоҳ аз таъриху фарҳанг тасвирҳои рӯи сангҳо тахриб ва комилан пок шуданд.

Номзади илмҳои таърих Аловиддин Шоинбеков гуфт, ки «бо кумаки асбобу анҷоми муосири бостоншиносӣ дуюмбора барқарор кардани ин петроглифҳои тахрибшуда ва ё қариб аз байнрафта имконпазир аст».

АКС: Осорхонаи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон

Июль 16, 2023 09:34

Хабарҳои дигари ин бахш

Ҳайати мақомоти зиддикоррупсионии Узбекистон бо таъриху фарҳанги миллати тоҷик шинос шуд
Китоби академик Фарҳод Раҳимӣ доир ба ташаббусҳои Президенти Тоҷикистон, пиряхҳо ва иқлим ба нашр расид
Дар Маркази рушди инноватсионии илм ва технологияҳои нав системаи гармидиҳӣ насб мегардад
Ҷаласаи Кумитаи тадорукоти Синамоҷашнвораи дуюми байналмилалии Душанбе «Тоҷи Сомон» баргузор гардид
НИШАСТИ МАТБУОТӢ. Имсол Донишкадаи давлатии санъати тасвирӣ ва дизайни Тоҷикистонро 332 донишҷӯ хатм намуд
Банаворгирии филми муштараки Тоҷикистону Узбекистон бо номи «Дурахши ахтарон: Ҷомӣ ва Навоӣ» оғоз ёфт
«ПЕШВО, ҲИЗБ, МИЛЛАТ». Бахшида ба 30-солагии таъсиси ҲХДТ андешаҳои шахсиятҳои шинохтаи дунё ба нашр расид
НИШАСТИ МАТБУОТӢ. Донишҷӯёни Консерваторияи миллӣ дар озмунҳои байналмилалӣ ҷойҳои намоёнро гирифтанд
Дар муассисаҳои илмию таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон 8 озмоишгоҳи нав ба истифода дода шуд
НИШАСТИ МАТБУОТӢ. Донишкадаи давлатии фарҳанг ва санъати Тоҷикистон ихтисоси «Омӯзгорони томактабӣ» таъсис медиҳад
Дӯстӣ пойдор бошад, комёбиҳо бештар мегарданд. Эҳдо ба Рӯзи байналмилалии дӯстӣ
Китоби «Фурӯғи худшиносии миллӣ» ба нашр расид