ФАРҲАНГ- САРМОЯИ ҲАСТИИ МИЛЛАТ. Лабчанг сози мусиқие аст, ки навои дилнишини миллӣ дорад
ДУШАНБЕ, 16.02.2025. /АМИТ «Ховар»/. Лабчанг сози мусиқие аст, ки онро бештар занон менавозанд. Ин созро баъзан «чанги занона» низ мегӯянд.
Ба таъкиди фолклоршиносон ва мардумшиносони тоҷик, лабчанг бо номҳои чангқовуз ва чангқавуз низ маълум аст. Он сози мусиқии камоншакли забончадоре аст, ки аз қадимулайём бо номҳои гуногун дар байни бисёр халқҳои ҷаҳон машҳур аст.
Дарозии лабчанг тахминан 8-12 сантиметр мешавад. Он аз якчанд шаклу намуд иборат буда, аз оҳан, биринҷӣ, мис ва нуқра сохта мешавад. Инчунин оҳанги он аз рӯйи сохташ фарқ мекунад.
Мусиқишиносон таъкид мекунанд, ки тарзи навохтани лабчанг фарқ намекунад. Ҳангоми навохтан онро байни лабон гузошта, бо дандонҳо озодона медоранд ва забонро аз паси он каме қафотар нигоҳ медоранд. Лабчангро аз думчааш медоранд ва бо ангушти дасти рост забончаи ба мисли неши каждум каҷашро мувофиқи зарбу усули ин ё он нағмае ба ларзиш меоранд. Барои ба вуҷуд овардани нағма ҷараёни нафасро бо ҳаракати забон тағйир медиҳанд.
Дар Тоҷикистон мардум лабчангро аз қадим менавохтанд ва дар хонаҳояшон ҳифз мекарданд. Фалаксарои тоҷик Гулчеҳра Содиқова пеш аз оғози сурудхонӣ лабчанг менавозад. Ҳоло лабчанг дар барномаҳои фарҳангӣ аз ҷониби мусиқичиён навохта мешавад.
Лабчанг дар байни халқҳои Сибир, Шарқи дур, Осиёи Марказӣ, Осиёи Ҷанубу Шарқӣ, Аврупо, Африқо ва дигар давлатҳо низ маъмул аст.
Лабчанг дар асри XIX дар якчанд мамлакати Аврупо ҳамчун сози мусиқии консертӣ истифода мешуд. Он ҳамчун сози якканавозӣ ва ансамблӣ маъмул аст.
Фирӯза ДАВЛАТЗОДА,
АМИТ «Ховар»
АКС аз манбаъҳои боз
«ФУРӮҒИ СУБҲИ ДОНОӢ КИТОБ АСТ». Нимаи дуюми моҳи ноябр даври ниҳоии озмуни ҷумҳуриявӣ доир мегардад
Дар Душанбе оид ба саҳми Давлатманд Холов дар рушди санъати мусиқии тоҷик маҳфили адабӣ – фарҳангӣ доир шуд
Ба сокинони ноҳияи Данғара туҳфаи Пешвои миллат – «Шоҳнома»-и Абулқосим Фирдавсӣ такдим мегардад
«ЛИБОСИ МИЛЛӢ – НИШОНИ ТАМАДДУН ВА ФАРҲАНГИ МИЛЛӢ». Дар шаҳри Норак фестивали ҷумҳуриявӣ доир гардид
Дар Тоҷикистон зиёда аз 100 ёдгориҳои таърихию меъмории нав бозёфт гардиданд
Намояндагони Осорхонаи миллии Тоҷикистон Осорхонаи миллии адабиёти Озарбойҷонро тамошо карданд
Дар Кӯлоб таҳти унвони «Либоси миллӣ — оинаи тамаддун ва ҳуввияти миллӣ» фестивал доир шуд
Дар ҳудуди ноҳияи Шамсиддини Шоҳин шаҳраки қадимаи асри миёнагии Хутали қадим — шаҳри Андичароғ бозёфт гардид
«АНДАЛЕБ-2025». Ҳаваскорони ноҳияи Шоҳмансури шаҳри Душанбе соҳиби Шоҳҷоизаи Фестивал-озмун гардиданд
Китоби дарсии «Асосҳои давлат ва ҳуқуқи Ҷумҳурии Тоҷикистон» барои синфи 8 дар таҳрири нав ба нашр расид
Оид ба ҳамкории Тоҷикистон ва Русия дар соҳаи илм ва маориф конференсияи байналмилалии илмӣ баргузор шуд
Дар ноҳияи Темурмалик тақсими «Шоҳнома»-и Абулқосим Фирдавсӣ оғоз гардид
