ФАРҲАНГ- САРМОЯИ ҲАСТИИ МИЛЛАТ. Лабчанг сози мусиқие аст, ки навои дилнишини миллӣ дорад

Февраль 16, 2025 12:00

ДУШАНБЕ, 16.02.2025. /АМИТ «Ховар»/. Лабчанг сози мусиқие аст, ки онро бештар занон менавозанд. Ин созро баъзан «чанги занона» низ мегӯянд.

Ба таъкиди фолклоршиносон ва мардумшиносони тоҷик, лабчанг бо номҳои чангқовуз ва чангқавуз низ маълум аст. Он сози мусиқии камоншакли забончадоре аст, ки аз қадимулайём бо номҳои гуногун дар байни бисёр халқҳои ҷаҳон машҳур аст.

Дарозии лабчанг тахминан 8-12 сантиметр мешавад. Он аз якчанд шаклу намуд иборат буда, аз оҳан, биринҷӣ, мис ва нуқра сохта мешавад. Инчунин оҳанги он аз рӯйи сохташ фарқ мекунад.

Мусиқишиносон таъкид мекунанд, ки тарзи навохтани лабчанг фарқ намекунад. Ҳангоми навохтан онро байни лабон гузошта, бо дандонҳо озодона медоранд ва забонро аз паси он каме қафотар нигоҳ медоранд. Лабчангро аз думчааш медоранд ва бо ангушти дасти рост забончаи ба мисли неши каждум каҷашро мувофиқи зарбу усули ин ё он нағмае ба ларзиш меоранд. Барои ба вуҷуд овардани нағма ҷараёни нафасро бо ҳаракати забон тағйир медиҳанд.

Дар Тоҷикистон мардум лабчангро аз қадим менавохтанд ва дар хонаҳояшон ҳифз мекарданд. Фалаксарои тоҷик Гулчеҳра Содиқова пеш аз оғози сурудхонӣ лабчанг менавозад. Ҳоло лабчанг дар барномаҳои фарҳангӣ аз ҷониби мусиқичиён навохта мешавад.

Лабчанг дар байни халқҳои Сибир, Шарқи дур, Осиёи Марказӣ, Осиёи Ҷанубу Шарқӣ, Аврупо, Африқо ва дигар давлатҳо низ маъмул аст.

Лабчанг дар асри XIX дар якчанд мамлакати Аврупо ҳамчун сози мусиқии консертӣ истифода мешуд. Он ҳамчун сози якканавозӣ ва ансамблӣ маъмул аст.

Фирӯза ДАВЛАТЗОДА,
АМИТ «Ховар»

АКС аз манбаъҳои боз

Февраль 16, 2025 12:00

Хабарҳои дигари ин бахш

ХОВАЛИНГ ТАЪРИХИ ЯКМИЛЛИОНСОЛА ДОРАД. Он барои илми ҷаҳонӣ чун маъхази бостоншиносӣ хизмат менамояд
Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Вазорати тандурустии Федератсияи Русия ҳамкориро тақвият медиҳанд
Сокинони ноҳияи Исмоили Сомонии пойтахт соҳиби туҳфаи Президенти Тоҷикистон — «Шоҳнома»-и Ҳаким Фирдавсӣ шуданд
Олимони ҷавони тоҷик дар машғулияти Мактаби байналмилалии тобистонаи Узбекистон иштирок доранд
Намоиши «Олами гулдӯзии тоҷикон» дар Осорхонаи миллии қолинҳои Озарбойҷон доир мегардад
«ТОҶИКИСТОН — ВАТАНИ АЗИЗИ МАН». Аз 25 то 30 сентябр даври сеюми озмуни ҷумҳуриявӣ баргузор мешавад
Дар нашриёти «Эр Граф» «Фарҳанги тафсирии истилоҳоти осорхонашиносӣ» аз чоп баромад
Оид ба омӯзиши таърих ва тамаддуни халқи тоҷик дар замони соҳибистиқлолӣ конфронси илмӣ баргузор гардид
ТУҲФАИ АРЗАНДАИ ПРЕЗИДЕНТИ ТОҶИКИСТОН. Тақдими китоби «Шоҳнома» ба беш аз 48 ҳазор оилаи шаҳри Ҳисор оғоз шуд
«ТОҶИКИСТОН — ВАТАНИ АЗИЗИ МАН». Даври сеюми озмуни ҷумҳуриявӣ моҳи сентябр оғоз мегардад
Дар остонаи ҷашни Истиқлоли давлатӣ китоби «Корномаҳои ҷовидонаи Пешвои муаззами миллат» аз чоп баромад
«Шоҳнома»-и Ҳаким Фирдавсӣ бузургтарин мактаб дар тарбияи худшиносии миллӣ мебошад