РУШДИ СОҲАИ МАОРИФ ДАР ЗАМОНИ СОҲИБИСТИҚЛОЛӢ. Дар ҳошияи Дарси сулҳи Пешвои миллат, ки ҳамасола баргузории он дар Рӯзи дониш ба анъанаи нек табдил ёфтааст

ДУШАНБЕ, 31.08.2022. /АМИТ «Ховар»/. 1 сентябр дар Тоҷикистон чун анъанаи наку бо иштироки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз муассисаҳои таълимии кишвар Рӯзи дониш ва Дарси сулҳ баргузор мегардад. Тавре қаблан АМИТ «Ховар» хабар дода буд, имсол таҷлили Рӯзи дониш ва Дарси сулҳ бо иштироки Сарвари давлат дар Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абуалӣ ибни Сино дар назар аст. Дар робита ба ин сана дар зер мақолаи доктори илмҳои ҳуқуқшиносӣ, профессор, узви вобастаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Эмомалӣ НАСРИДДИНЗОДАро пешниҳоди хонандагон менамоем.    

Дар саросари кишвар соли нави таҳсил дар тамоми муассисаҳои таълимӣ бо дарси сулҳ оғоз мегардад.

Воқеан, сулҳ дар баробари дигар арзишҳои соҳибистиқлолӣ меҳвари аслии пойдории давлат ва ҷомеа маҳсуб шуда, унсури асосии зиндагии осуда, хонадони ором ва пешрафти ҷомеаву давлат мебошад.

Сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ ва ваҳдати миллие, ки дар Ватани маҳбубамон таъмин гардидаанд, бо ҷонбозиву фидокориҳои фарзанди бонангу номуси миллат — Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба даст омадаанд.

Аз ин рӯ, арҷгузорӣ ба сулҳу ваҳдат ва пойдории он ҳамасола дар оғози соли нави таҳсил бамаврид ва амри қобили таваҷҷуҳ мебошад.

Дар ҷомеаи мо Рӯзи дониш баробари дарси сулҳ арзиши баланд дорад, зеро моҳияти дониш барои миллати тамаддунофар ва фарҳангиамон аз замонҳои қадим то имрӯз ҷузъи ҷудонопазири маънавиёт маҳсуб шуда, ҳамчун ифодакунандаи чароғи ақл ва ҷавшани ҷисм маънидод мегардад.

Давлату Ҳукумати кишвар аз солҳои аввали соҳибистиқлолӣ ба пешрафти илму маориф ҳамчун омили асосии тараққиёти тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷомеа таваҷҷуҳи махсус зоҳир намуда, ин сиёсатро муттасил таҳким, рушд ва тақвияту идома дода истодааст.

Қабули якчанд барномаву консепсияҳои муҳимми давлатӣ дар даврони соҳибистиқлолӣ барои татбиқи ислоҳоти соҳаҳои илму маориф ва дар ин замина беҳтар намудани шароити кори олимону омӯзгорон заминаи мусоид фароҳам оварда, ба сатҳу сифати таълиму тарбия дар ҳамаи зинаҳои таҳсилот такони ҷиддӣ бахшид.

Қобили зикр аст, ки бо дарназардошти нақши бузурги илму маърифат дар рушди ҷомеаи мутамаддин Ҳукумати мамлакат дар даврони истиқлолият масъалаи пешрафти илму маорифро яке аз самтҳои афзалиятноки сиёсати иҷтимоӣ эълон кардааст.

Дар ин росто, бевосита бо иқдомоти маорифпарваронаи Пешвои миллат то ба имрӯз китобҳои таълимӣ бо дарназардошти шароити нав таълиф ва чоп гардиданд, ки онҳо доир ба ҳар мавзӯи дарсӣ маълумоти бештар дошта, бар замми ин, омӯзгорони соҳибтаҷриба бо истифода аз имконоти фароҳамоварда аз шабакаҳои иҷтимоии таълимӣ низ фаровон истифода менамоянд.

Инчунин аксари муассисаҳои таълимӣ дар ҷараёни дарс аз технологияҳои наву ҳозиразамон ва шаклу усулҳои фаъоли таълим истифода карда, насли наврасро бо дастовардҳои муосири илмӣ шинос ва ҷиҳати васеъ гардонидани дараҷаи ҷаҳонбинии онҳо кӯшиш менамоянд.

Чунин шароит ва дастгириҳои давлатӣ далели он мебошанд, ки имрӯз шумораи зиёди таълимгирандагони муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ва олии касбӣ дар озмуну олимпиадаҳои сатҳи минтақавӣ ва байналмилалӣ сазовори ҷойҳои ифтихорӣ гардида, ҷумҳурии соҳибистиқлоли моро муаррифӣ намудаанд.

Баробари ба даст овардани Истиқлолияти давлатӣ дар Тоҷикистон ба монанди дигар соҳаҳои иҷтимоӣ дар соҳаи илму маориф низ муносибатҳои сифатан нав ба вуҷуд омаданд, ки онҳо дар Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои амалкунанда ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ инъикос ёфтаанд. Сарфи назар аз мураккабии вазъи сиёсӣ ва мушкилоти давраи гузариш Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз рӯзҳои нахустини соҳибистиқлолӣ илму маорифро соҳаи муҳимтарину афзалиятноки кишвар эълон намуда, зери назар ва пуштибонии махсуси худ қарор доданд.

Аз ҷумла, дар даврони истиқлолияти мамлакат маҷмӯи қонунҳо ва санадҳои дигари меъёрии ҳуқуқӣ қабул гардиданд, ки сиёсати давлатиро дар соҳаи маориф муайян менамоянд. Дар маҷмӯъ, ҳамаи қонунҳо ва санадҳои дигари меъёрии ҳуқуқӣ барои дигаргунсозии низоми маориф, комёб шудан ба дастрасии баробар ба таҳсилот, ҳалли масъалаҳои гендерӣ, баланд бардоштани сифати таҳсилот ва паст кардани сатҳи камбизоатӣ бо роҳи баланд бардоштани сатҳи таҳсилот дар байни аҳолӣ равона шудаанд.

Яъне то ин муддат марҳилаи устувори танзими ҳуқуқии ин соҳаи ҳаётан муҳим гузаронида шуда, санадҳои қонунгузорӣ ва ҳуҷҷатҳои барномавии давравӣ қабул ва дар амал татбиқ гардиданд.

Дар низоми қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бевосита қонунҳои махсуси соҳавӣ доир ба танзими ҳуқуқии фаъолият дар соҳаи маориф қабул ва дар амал татбиқ шуда истодаанд. Аз ҷумла: қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи маориф», «Дар бораи таълиму тарбияи томактабӣ», «Дар бораи таҳсилоти ибтидоии касбӣ», «Дар бораи таҳсилоти миёнаи касбӣ», «Дар бораи таҳсилоти олии касбӣ ва таҳсилоти касбии баъд аз муассисаҳои олии таълимӣ», «Дар бораи таҳсилоти иловагӣ», «Дар бораи таҳсилоти калонсолон», «Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд», «Дар бораи тайёр намудани мутахассисон бо назардошти талаботи бозори меҳнат», «Дар бораи Парки технологӣ» ва ғайраҳо.

Дар баробари ин, бо мақсади муттаҳидсозии санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ дар соҳаи маориф ва танзими якхелаву самараноки муносибатҳои ҷамъиятии марбут ба соҳаи маорифи кишвар аз ҷониби Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳияи лоиҳаи Кодекси маориф ба нақша гирифта шудааст.

Ҳамчунин ҷиҳати пешбинӣ намудани кафолатҳои давлатӣ ва дурнамосозии рушди соҳаи маориф бо истифода аз усулу воситаҳои қонунӣ ҳуҷҷатҳои банақшагирии стратегӣ дар соҳаи маориф қабул, татбиқ ва дар амал иҷро гардида истодаанд, аз ҷумла:

– Стратегияи миллии рушди маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон то соли 2020 бо қарори Ҳукумати  Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 июни соли 2012 тасдиқ шудааст;

– Стратегияи омӯзиш ва рушди фанҳои риёзӣ, дақиқ ва табиӣ дар соҳаи маориф ва илм дар давраи то соли 2030 бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 апрели соли 2021 тасдиқ гардидааст;

– Стратегияи миллии рушди маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030 бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29 сентябри соли 2020 тасдиқ шудааст;

– Барномаи давлатии рушди системаи такмили ихтисос ва бозомӯзии касбии кормандони соҳаи маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2018-2022 бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 26 июли соли 2017 тасдиқ гардидааст;

– Барномаи табодул миёни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Ҳиндустон оид ба ҳамкорӣ дар соҳаи маориф бо қарори Ҳукумати  Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1 феврали соли 2013 тасдиқ шудааст;

– Барномаи давлатии рушди маориф дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2010-2015 бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29 апрели соли 2009 тасдиқ шудааст.

– Консепсияи системаи иттилоотии идораи соҳаи маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 2 ноябри соли 2007 тасдиқ шудааст.

Дар маҷмӯъ, бояд зикр намуд, ки дар шароити имрӯзаи пешрафти иқтисодиёти ба дониш асосёфта маориф яке аз омилҳои муваффақияти иқтисодии давлат мегардад. Тараққиёти ҷомеа, таъмини амнияти ҷамъият ва давлат, сифати зиндагии мардум, расидан ба сатҳи ҷаҳонии иқтисодиёт, азхудкунии имконияти нави технологӣ ва умуман рушди иҷтимоӣ мустақиман аз сатҳи маориф, ташкили ҷараёни мураттабу хушсифати таълиму тарбияи хонандагону донишҷӯён, хулоса аз сатҳи саводнокии миллат вобаста аст.

Ташаббусҳои созандаи Пешвои миллат дар густариши ҷашнвораи Рӯзи дониш ва дарси сулҳ 

Пешвои миллат ҳамасола дар оғози соли хониш – якуми сентябр, Рӯзи дониш ва дарси сулҳ дар муассисаҳои таҳсилоти умумӣ, миёна ва олии касбӣ шахсан иштироку суханронӣ карда, соҳаи маорифро ҳаматарафа таҳлил намуда, барои рушду инкишофи он дастуру супоришҳои мушаххас медиҳанд, ки ин ба пешравии соҳа такони хеле ҷиддӣ мебахшад.

Ҳамзамон Пешвои миллат дар тамоми сафарҳои кории худ ба шаҳру ноҳияҳои мамлакат, пеш аз ҳама, бо хонандагону омӯзгорон суҳбату мулоқот доир карда, дар ифтитоҳи биноҳои нави муассисаҳои таълимӣ шахсан иштирок карда, бо шароити муосир ва дар сатҳи талаботи маорифи ҷаҳонӣ сохтани биноҳои таълимиро аз омилҳои муҳимми баланд бардоштани завқу хоҳиши хонандагон дар фаро гирифтани илму дониш медонанд.

Зинаи асосие, ки барои азхудкунии дониш заминаи бунёдӣ мегузорад, маҳз таҳсилоти миёнаи умумӣ мебошад. Бо мақсади фароҳам овардани шароити муосир барои хонандагони ин зинаи таҳсилот бевосита бо ташаббуси Роҳбари давлат танҳо дар соли таҳсили 2021 ба ифтихори ҷашни 30-солагии Истиқлолияти давлатӣ бунёди 214 бинои нави муассисаҳои таълимӣ барои қариб 100 ҳазор ҷойи нишаст пешбинӣ гардида, ба истифода дода шуданд.

Бояд зикр намуд, ки маориф дар сиёсати иҷтимоии давлат  самти афзалиятнок ба ҳисоб меравад, зеро тарбия ва ташаккули инсони комил, инчунин мавҷудияти ҷомеаи солиму созанда ба ин соҳа сахт алоқаманд аст. Аз ин ҷост, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маорифро омили муҳимтарини таҳкими давлат ва наҷоти миллат номидаанд.

Воқеан, маориф дар ҷаҳони имрӯза ба захираи муҳимтарини рушди иқтисодию иҷтимоии кишварҳо, баланд бардоштани некуаҳволӣ ва рушду такомули инфиродии шаҳрвандон мубаддал гаштааст.

Дар иртибот ба ин, Сарвари давлат ба рушди соҳаи маориф ва татбиқи барномаҳои ислоҳоти соҳаи маориф таваҷҷуҳи махсус зоҳир намуда, зикр мекунанд, ки «…дар ҷаҳони муосир кишваре ба дастовардҳои бузург ноил мегардад, ки ба баланд шудани сатҳи маърифат дар ҷомеа таваҷҷуҳи хосса зоҳир карда, техникаву технологияи навро ба таври васеъ дар амал ҷорӣ менамояд…».

Ҳукумати кишвар дар баробари андешидани тадбирҳои зарурӣ дар самти таъмини амнияти ҷомеа ва пешрафти кишвар, инчунин ба рушди соҳаи маориф ва баланд бардоштани сатҳи саводу маърифати наврасону ҷавонон эътибори ҷиддӣ зоҳир менамояд.

Ҳамон тавре ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зикр кардаанд: «Ҳангоми дарси сулҳ омӯзгорон бояд ба шогирдони худ аҳаммият ва нақши сулҳу ваҳдати миллиро барои суботи ҷомеа, рушди муназзаму муътадили кишвар ва пойдориву устувории давлат шарҳ диҳанд ва наврасону ҷавононро дар рӯҳияи сулҳдӯстиву сулҳпарварӣ тарбия намоянд».

Дар кишвари мо Рӯзи дониш баробари дарси сулҳ арзиши баланд дошта, шогирдони муассисаҳои таълимӣ ва волидайну омӯзгорони онҳо ин санаи фархундаро бо шодиву хурсандӣ истиқбол менамоянд.

Ҳукумати мамлакат дар роҳи татбиқи нақшаҳои стратегии худ ҳамеша ба омӯзгорон ва кормандони соҳаи илму маориф такя менамояд, зеро онҳо дар ҳифзу нигаҳдошти дастовардҳои истиқлолият ва рушди минбаъдаи кишвар нақши пурарзиш доранд.

Маҳз омӯзгор аст, ки наврасону ҷавононро ба интихоби касбу ҳунар ва роҳи дурусти зиндагӣ ҳидоят мекунад. Дар шароити пуртазоди ҷаҳони муосир рисолат ва масъулияти касбии омӯзгор бамаротиб зиёд шудааст.

Дар ин росто, ҳар омӯзгор бояд ҳисси баланди миллӣ, ватандӯстиву ватанпарастӣ ва худшиносиву худогоҳӣ дошта бошад ва шогирдонашро дар ҳамин рӯҳия тарбия намояд.

Сиёсати маорифпарваронаи Пешвои миллат ҳамчун омили самараноки рушди соҳаи маориф

Бо талошҳои пайвастаи Пешвои муаззами миллат тӯли 31 соли Истиқлолияти давлатӣ рӯзгори мардуми шарифи Тоҷикистон рушду инкишоф ёфт ва зиндагии шоиста насиби ҳар хонадони мамлакат гардид. Бо сарварии Президенти маҳбуби кишвар сулҳу субот, оромию осоиштагӣ, амнияти сартосарӣ дар кишвар танинандоз гашт, таҷрибаи бунёди сулҳу оромии кишвари мо дар ҷаҳон чун беҳтарин намунаи давлатдорию сиёсатмадорӣ пазируфта шуд.

Дар сиёсати иҷтимоии Ҳукумати мамлакат низоми маориф самти афзалиятнок эълон ва ба рушду инкишофи он таваҷҷуҳи хосса зоҳир шуд, ки ин сабаби боз ҳам беҳтар шудани таълиму тарбияи насли наврас ва омода кардани ояндасозони кишвар гардид.

Дар робита ба ин дар даврони соҳибистиқлолӣ ба сохтану бунёд кардани муассисаҳои таълимию тарбиявӣ ҷиҳати фаро гирифтани тарбиятгирандагон ва хонандагону донишҷӯён ба таълиму тарбия таваҷҷуҳи хосса зоҳир карда шуд. Дар ин давра шумораи муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ба 3920, таҳсилоти ибтидоии касбӣ ба 63, миёнаи касбӣ ба 78 ва олии касбӣ ба 41 адад расидааст.

Ҳамчунин бо дастгирию ибтикороти Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ–Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мамлакат муассисаҳои шакли нав ба фаъолият шуруъ карданд. Дар ин давра 9 мактаби президентӣ, 7 литсей барои хонандагони болаёқат, 75 литсей ва 75 гимназия бо фарогирии зиёда аз 94 ҳазор хонанда ба фаъолият оғоз кардааст.

Қобили зикр аст, ки Ҳукумати мамлакат дар раванди татбиқи сиёсати иҷтимоӣ ба масъалаи ислоҳоти соҳаи маориф ва ба стандарту барномаҳои байналмилалӣ мутобиқ гардонидани он диққати ҷиддӣ медиҳад.

Давоми 31 сол шумораи муассисаҳои таълимӣ аз 4310 ба 4780 адад расидааст, ки ин нисбат ба соли таҳсили 1990-1991 461 адад зиёд мебошад.

Таъсиси Стипендияи байналмилалии “Дурахшандагон” барои таҳсил дар хориҷи кишвар ҷиҳати таъмини иқтисоди миллӣ бо кадрҳои нодир ва таҳсили зиёда аз 40 ҳазор донишҷӯи тоҷик дар муассисаҳои таҳсилоти олӣ ва илмии хориҷи мамлакат аз ҷумлаи дастгириҳо ва ташаббусҳои Пешвои миллат дар замони муосир ба шумор мераванд.

Ҳоло дар кишвар 78 муассисаи таҳсилоти миёнаи касбӣ фаъолият доранд, ки нисбат ба соли 1991  35 муассиса зиёд мебошад.

Агар ба заминаи омодасозӣ ва ихтисосмандии муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии кишвар дар давраҳои то ба даст овардани Истиқлолияти давлатӣ таваҷҷуҳ намоем, танҳо аз рӯйи 147 ихтисос мутахассис омода карда мешуд. Имрӯз дар муассисаҳои таълимии мамлакат тибқи талаботи бозори меҳнат аз рӯйи 306 ихтисос мутахассис тайёр карда мешавад.

Аслан, фаъолияти соҳаи маориф ба ду шохаи асосӣ – таълим ва тарбия равона шудааст. Агар мактаб ба насли наврас илм омӯзонад, муассисаҳои таҳсилоти иловагӣ чун ёрирасон ба тарбия, мукаммал гардонидани дониши онҳо машғул гардида, дар интихоби касбу ҳунар мадад мерасонанд. Зимнан, таҳсилоти иловагӣ қисми таркибии соҳаи маориф буда, ба рушди истеъдоди наврасон ва ҷавонон, қонеъ гардонидани майлу рағбат ва талаботи маънавии онҳо нигаронида шудааст. Он маълумоти ибтидоӣ ва умумии хонандагонро пурра гардонида, ба интихоби касб замина мегузорад. Ҳоло дар кишвар 83 маркази таҳсилоти иловагӣ ба қайд гирифта шудаанд, ки дар онҳо қариб 1500 маҳфил бо фарогирии 48 646 аъзо фаъолият доранд. Ин нишондиҳанда нисбат ба соли 2014-ум 2491 адад зиёд мебошад.

Инчунин дар даврони соҳибистиқлолӣ «Маркази ҷумҳуриявии дарёфт ва рушди истеъдодҳо» таъсис ёфт, ки самараи хуб ба бор овард. Он бо мақсади рушди истеъдодҳо, таъмин намудани хоҳиш ва майлу рағбати хонандагон ба донишомӯзӣ ташкил гардида, барои пешрафти фаъолияти илмӣ-таҳқиқотӣ ва эҷодии хонандагони болаёқат шароит фароҳам намуд.

Илова ба ин, дар ҳамаи минтақаҳои кишвар 9 муассисаи типи нави таълимии бо шароити замонавӣ таъмин, аз қабили Мактаби байналмилалии президентӣ дар шаҳри Душанбе, мактаб ва литсейҳои президентӣ барои хонандагони болаёқат арзи вуҷуд намуданд. Маҳз шогирдони ин муассисаҳо дар озмуну олимпиадаҳо иштирок намуда, шаъну шарафи мамлакатро дар дохил ва хориҷ аз он баланд мебардоранд.

Бо мақсади татбиқи сиёсати давлату Ҳукумати мамлакат дар самти тарбияи кадрҳо, амалисозии ҳадафҳои имрӯзу ояндаи кишвар ва бо мутахассисони соҳибкасб таъмин кардани тамоми соҳаҳо дар замони соҳибистиқлолӣ 28 муассисаи нави таҳсилоти олии касбӣ ба фаъолият оғоз намуд.

Дар муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ соли 1991-ум 1835 нафар номзадҳои илм ва 226 докторҳои илм аз рӯйи 136 ихтисос ба донишҷӯён таълим медоданд.

Имрӯз аз шумораи умумии устодону омӯзгорон 4363 нафар соҳиби унвони илмӣ буда, аз онҳо 824 нафар докторҳо ва 3539 нафар номзадҳои илм аз рӯйи 533 ихтисос ба донишҷӯён дарс мегӯянд.

Дар натиҷа ҳоло дар 33 муассисаи таҳсилоти олии касбӣ аз 21 кишвари хориҷӣ 16 500 нафар донишҷӯён таҳсил доранд.

Дар даврони истиқлолият дар заминаи ҳамкории байналмилалӣ миёни Тоҷикистон ва кишварҳои хориҷӣ 123 созишномаи ҳамкории байниҳукуматӣ дар соҳаи маориф, илм ва техника ва 83 созишномаи ҳамкории байниидоравӣ ба тасвиб расидаанд, ки дар асоси ин санадҳо ҳоло дар муассисаҳои таҳсилоти олии касбии 33 кишвари хориҷӣ беш аз 40 000 ҷавонони соҳибистеъдоди мо аз рӯйи ихтисосҳои барои иқтисоди миллӣ зарурӣ таҳсил карда истодаанд.

Дар даврони соҳибистиқлолии кишвар бо мақсади дарёфт ва рушди истеъдодҳо зиёда аз 10 шакли олимпиада: анъанавӣ, даставӣ, фосилавӣ, зеҳнӣ, байналмилалӣ, фаннӣ дар дохили кишвар ва берун аз он доир мешаванд. Ҳар сол олимпиадаи ҷумҳуриявии фаннӣ дар 4 давра гузаронида шуда, хонандагони болаёқат метавонанд дар асоси барномаҳои таълимӣ донишу малакаи омӯхтаашонро дар амал татбиқ намоянд.

Беҳуда нест, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи маорифро ояндаи обод, шукуфоӣ ва шинохти башарӣ унвон намуда, таъкид карданд, ки «Ҳукумати мамлакат ба рушди соҳаи маориф ва таълиму тарбияи насли наврас ҳамеша аҳаммияти аввалиндараҷа медиҳад. Бо ин мақсад дар панҷ соли минбаъда бояд беш аз 1000 иншооти соҳаи маориф дар ҳамаи зинаҳои таҳсилот сохта, ба истифода супорида шавад».

Паёми Роҳбари давлат дар умум субҳи саодату башорату шарофату ҳувияти миллатро давоми солҳои 2022-2026, яъне дар панҷ соли оянда ба истиқболи 35-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун шафақ бозтоб карда, дар ин самт иқдомҳои устувору пойдорро якояк мушаххас намуд. Бино ба тасдиқи Институти бонуфузи молиявии байналмилалӣ, Тоҷикистони соҳибистиқлолу озоди мо дар радифи давлатҳои рӯ ба рушд қарор дошта, дар муддати кӯтоҳи таърихи давлатсозӣ, каме беш сӣ сол, расидан ба ин марҳалаи қиёснопазир аз матонату бузургии мардум ва роҳбару роҳнамои он, ҳидоятҳои Пешвои муаззами миллат башорат медиҳанд.

Дар ин масир ин масъулият аст ва ин масъулияти баландро чунонки Пешвои миллат таъкид кардаанд, ҳар шаҳрванди кишвар бояд амиқ дарк намояд. Ташаккули миллати аз назари ҳувият баркамолу худшинос ва худогоҳу соҳибмаърифат аз таълиму тарбия дар хонавода, кӯдакистон, мактабҳои таҳсилоти ҳамагонӣ, олӣ ва тамоми идораву муассисаҳову ҳар шахси масъули ҷомеа вобастагии қавӣ дорад, то ҳар нафар дар кишвари азизи мо бо муҳаббату садоқат ба Ватани маҳбуб ва ғояҳои баланди истиқлолияти давлативу Ваҳдати миллӣ тарбият ёбад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни ироаи Паёми навбатӣ иброз доштанд: «Бо вуҷуди он ки раванди таҳсил дар муассисаҳои таълимӣ ба низоми муайян даромадааст, зарур аст барои боз ҳам баланд бардоштани сатҳу сифати таҳсил, омода кардани кадрҳои баландихтисос, омӯхтани забони давлатӣ, таъриху фарҳанги бостонии халқи тоҷик, боло бурдани завқу рағбати хонандагон ба омӯзиши фанҳои риёзӣ, дақиқ, табиӣ, технологияҳои иттилоотӣ ва аз худ кардани забонҳои хориҷӣ, махсусан, забонҳои русиву англисӣ таваҷҷуҳи аввалиндараҷа зоҳир карда шавад».

«Бо ин мақсад, – таъкид намуданд Сарвари давлат, – роҳбарони муассисаҳои таълимиро зарур аст, ки ба масъалаҳои баланд бардоштани сатҳи дониш ва касбияти омӯзгорон дар ҳамаи зинаҳои таҳсилот, бахусус омӯзгорони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоиву миёнаи касбӣ, такмили ихтисосу бозомӯзӣ ва тарбияи омӯзгорони ҷавони баландихтисос ва ба талаботи замона ҷавобгӯ дар ҳамаи зинаҳои таҳсилот эътибори аввалиндараҷа диҳанд».        

Қарнҳои гузаштаи таҷрибаи инсоният собит намудаанд, ки иродаи мустаҳками давлат, ягонагиву муттаҳидӣ барои ташаккули шахсиятҳои худшинос ва беҳбуд бахшидани вазъ дар ҷомеа аҳаммияти аввалиндараҷа доранд, ҳамон гуна, ки меъморе тарҳи биноеро мекашад, ки сохтмони онро бо сифати баланд анҷом додан кори дастҷамъонаву ҳамагон аст. Ҳамон тавре ҳаёт исбот кардааст, ирода бошад, роҳ ҳатман ёфт мешавад. Муттаҳидӣ бошад, пешравӣ мешавад, хайрхоҳӣ нисбат ба якдигар бошад, дӯстӣ ва рафоқати самимӣ мешавад, зеро комёбии ҳамешагӣ сарҷамъӣ мехоҳад. Мо, мардуми куҳантамаддуну соҳибфарҳангу маорифпарвари Тоҷикистон, новобаста аз тафовути қишру фаъолият бояд дар атрофи Пешвои муаззами миллатамон муттаҳид шуда, Ватани худро бо истифода аз тамоми имконият обод намоем.

Дар ин замина, афзалиятнок, калидӣ ва омили амнияти миллӣ ва рушди иҷтимоӣ номида шудани соҳаи маориф аз ҷониби Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон моро водор месозад, ки дар иҷрои вазифаҳои худ масъулияти бештар эҳсос намоем, зеро маориф ва илм, воқеан, дар ташаккули ҳаёти ҷомеа ва таҳкими истиқлоли мамлакат нақши муҳим бозида, рушду таҳкими тамоми соҳаҳои иҷтимоию иқтисодӣ ва фарҳангии мамлакат ба ин ду омили муҳим иртиботи ногусастанӣ доранд.

Эмомалӣ НАСРИДДИНЗОДА,
доктори илмҳои ҳуқуқшиносӣ,
профессор, узви вобастаи
Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон

АКС: Хадамоти матбуоти Президенти ҶТ/АМИТ «Ховар»